Φαίνεται ότι το νέο τοτέμ του ελληνικού συνταγματικού δικαίου είναι η δημόσια υγεία. Η δημόσια υγεία θεωρείται πλέον από πολλούς έγκριτους συνταγματολόγους το υπέρτατο αγαθό, μπροστά στο οποίο υποτάσσονται τα πάντα στο Σύνταγμα, ιδίως τα θεμελιώδη δικαιώματά μας. Τα τελευταία χρόνια η μόδα τέτοιων τοτέμ συνηθίζεται, αν θυμηθούμε λίγο παλιότερα τη «δημόσια ασφάλεια» και, με… Read More »
Κύρια σημεία ομιλίας του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Προκοπίου Παυλοπούλου, κατά την διαδικτυακή συζήτηση που οργάνωσε ο φορέας «ARGO – Brussels Hellenic Network», με θέμα: «Το φαινόμενο της “Τεχνολογικής Ανεργίας”: Προβληματικές πτυχές της “Τεχνολογικής Επανάστασης”» Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και… Read More »
Προδιάθεση – οριοθέτηση Το δικαίωμα της συνάθροισης μαζί με το δικαίωμα συνένωσης («ελευθερίες του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι» αντίστοιχα κατά την παραδοσιακή ορολογία) συνιστούν τα παλαιότερα δικαιώματα συλλογικής δράσης στο ελληνικό συνταγματικό δίκαιο1. Τα δικαιώματα αυτά από κοινού με τη συνδικαλιστική ελευθερία και το δικαίωμα της απεργίας, έχουν ως χαρακτηριστικό γνώρισμα το ότι η άσκησή… Read More »
Δεν γνωρίζουμε ακόμη την αιτιολογία της απόφασης, προσωρινής διαταγής του ΣτΕ, που έκρινε την συνταγματικότητα των συναθροίσεων. Μπορούμε όμως να υποθέσουμε και να διατυπώσουμε κάποιες σκέψεις συνοψίζοντας την επιχειρηματολογία που έχει ήδη αναπτυχθεί στον δημόσιο διάλογο από όσους υποστήριξαν την συνταγματικότητά της. Η απόφαση του Αρχηγού της Αστυνομίας για απαγόρευση τεσσάρων μόνον ημερών λήφθηκε σύμφωνα… Read More »
Ανήκω σε αυτούς που έχουν επανειλημμένα υποστηρίξει ότι η κρισιμότητα της κατάστασης, λόγω της πανδημίας, επιβάλλει όχι μόνον την μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση, ως προς την άσκηση δικαιωμάτων που συνεπάγονται κινδύνους για την δημόσια υγεία, αλλά και την επιβολή δραστικών μέτρων από την Πολιτεία, που να αποτρέπουν ή να περιορίζουν μια τέτοια άσκηση (Βλ. ενδεικτικά «Η… Read More »
Στη συγκυρία της πανδημίας αναδείχθηκαν τρεις βασικές συνταγματολογικές τάσεις. Πρώτον, εκείνες που ακολουθούν την παράδοση του «εγγυητισμού» και προβαίνουν στην καταγγελία των αντισυνταγματικών πρακτικών, όταν τα περιοριστικά μέτρα δείχνουν να αγνοούν τα όρια του Συντάγματος. Δεύτερον, οι φορμαλιστικές «νομιμοποιητικές ερμηνείες», που αναζητούν πάση θυσία ρητές συνταγματικές προβλέψεις -ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν, ικανές να θεμελιώσουν… Read More »
Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, το Σύνταγμα του 1975 είναι λιγότερο φιλελεύθερο ως προς το δικαίωμα της συνάθροισης από το Σύνταγμα του 1952. Πράγματι, το Σύνταγμα του 1975 εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη δυνατότητα προληπτικής γενικής απαγόρευσης των υπαίθριων συναθροίσεων, δηλαδή της απαγόρευσής τους σε μια ολόκληρη περιοχή (π.χ. στον Νομό Αττικής) ή… Read More »
Μέτρα που αγγίζουν τον πυρήνα θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα οποία όσο αναγκαία και αν θεωρηθούν, θυμίζουν άλλες εποχές της σύγχρονης ιστορίας μας, που κανείς δεν θέλει να (ξανα)ζήσει, πρέπει να λαμβάνονται κατά τρόπο που, κατά το δυνατόν, θα σέβονται τη φιλελεύθερη και δημοκρατική ευαισθησία ενός λαού, που δεν έχει απωλέσει την ιστορική του μνήμη και έχει… Read More »
Το αξιόμαχο της ανεκτικής δημοκρατίας Ποια πρέπει να είναι η στάση μιας Δημοκρατίας απέναντι στους εχθρούς της; Πρέπει να τους αντιμετωπίζει με τα μέσα του ποινικού δικαίου ή του εκλογικού νόμου; Επιτρέπεται να αποκλείει υποψηφίους και εκλογικούς σχηματισμούς από την κρίση του εκλογικού σώματος και, εάν ναι, με ποια κριτήρια; Ποιος αποφασίζει για όλα αυτά… Read More »
Την Τετάρτη το βράδυ που γράφεται το κείμενο αυτό δεν είναι ακόμη γνωστό ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Μπορούν όμως να διατυπωθούν ορισμένες πρώτες σκέψεις με βάση τα διαθέσιμα μέχρι τώρα δεδομένα. Η πρώτη διαπίστωση είναι ότι οι Δημοκρατικοί δεν πήγαν τόσο καλά όσο περίμεναν, μάλιστα στην αρχή φαινόταν ότι… Read More »