Με μεγάλη συμμετοχή πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το ΣΑυνέδριο του Ομίλου Αριστόβουλος Μάνεσης την Παρασκευή και το Σάββατο 9-10 Ιουνίου 2017. Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση που έγινε στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής, διαβάστηκε μήνυμα του Προέδρου της Βουλής κ. Νίκου Βούτση (έχει επίσης αναρτηθεί στο www.constitutionalism.gr). Το καλωσόρισμα του προέδρου του Ομίλου καθηγητή Ν.Κ. Αλιβιζάτου έχει ως εξής:
Το καλωσόρισμα του κ. Ν.Κ. Αλιβιζάτου
Εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής του «Ομίλου Αριστόβουλος Μάνεσης», σας καλωσορίζω στην ιστορική τούτη αίθουσα της Παλαιάς Βουλής και σας ευχαριστώ που τιμάτε με την παρουσία σας την εναρκτήρια συνεδρίαση του Συνεδρίου μας.
Φέτος συμπληρώθηκαν 15 χρόνια από την ίδρυση του Ομίλου μας, το 2002, ενάμισι χρόνο μετά τον θάνατο του δασκάλου μας. Θελήσαμε τότε οι μαθητές του να δημιουργήσουμε ένα βήμα διαλόγου, μελέτης και διάδοσης του έργου του, καλλιεργώντας, όπως εκείνος, ένα «ζωντανό» Συνταγματικό Δίκαιο. Μας ενδιέφερε, προχωρώντας λίγο βαθύτερα από την επικαιρότητα και τις κάθε είδους πολιτικές και άλλες αντιπαραθέσεις που μοιραία τη σημαδεύουν, να ενισχύσουμε τις θεωρητικές βάσεις μας. Και τούτο, για να μελετήσουμε το Σύνταγμα, όχι ως αποστεωμένο κείμενο, ούτε ως άθροισμα μη δεσμευτικών ευχών, αλλά ως σύνολο κανόνων και αρχών, με δυναμικό χαρακτήρα, οι οποίοι δεσμεύουν τους κυβερνώντες, προστατεύουν τους κυβερνώμενους και επηρεάζουν την άσκηση της πολιτικής εξουσίας περισσότερο από κάθε άλλο νομοθέτημα. Γι’ αυτό, επιδιώξαμε ευθύς εξ αρχής, η δουλειά μας να εντάσσεται στην πλούσια ελληνική συνταγματική παράδοση, αλλά και να παίρνει υπ’ όψη τις μεγάλες κατακτήσεις του συνταγματικού πολιτισμού διεθνώς.
Έτσι, στις 16 ετήσιες συναντήσεις που έχουμε έκτοτε διοργανώσει σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας αλλά και το εξωτερικό, δώσαμε στους εαυτούς μας την ευκαιρία να μελετήσουμε θέματα τόσο διαφορετικά όσο οι μεγάλες κατακτήσεις της βιοτεχνολογίας από τη σκοπιά του Συντάγματος, η πολυπολιτισμικότητα, και η επικαιρότητα των κοινωνικών δικαιωμάτων. Από τον σχετικό κατάλογο, πάντως, ξεχωρίζω το διήμερο που αφιερώσαμε στην Φλώρινα στον Αλέξανδρο Σβώλο, το 2010, όταν σε συνεργασία με την πρεσβεία μας στα Σκόπια, περάσαμε απέναντι, στη FYROM, και τοποθετήσαμε τιμητική πλάκα, χαραγμένη σε 4 γλώσσες, στο σπίτι όπου γεννήθηκε ο μεγάλος συνταγματολόγος, σε ένα ορεινό χωριό, το Κρούσοβο, κοντά στο ιστορικό Μοναστήρι. Όποιος ενδιαφέρεται για τις παλαιότερες αυτές ημερίδες μας και τη δουλειά μας γενικότερα, μπορεί να ενημερωθεί, ανατρέχοντας στην δημοφιλή ιστοσελίδα του Ομίλου μας.
Με το φετινό Συνέδριο, που συμπίπτει με το άνοιγμα του Ομίλου μας και στη νεότερη γενιά των συνταγματολόγων, θελήσαμε να καταπιαστούμε με «το Σύνταγμα της επόμενης μέρας». Επτά και κάτι χρόνια από το ξέσπασμα της κρίσης, οι περισσότεροι από μας συμφωνούμε ότι, σε αντίθεση με άλλες εποχές της συνταγματικής μας ιστορίας, όπως για παράδειγμα η εξέγερση του Γουδί, το 1909 και τα «Ιουλιανά» του 1965, δεν είναι το Σύνταγμα η κύρια αιτία για τις περιπέτειες που περνά η χώρα. Από την άλλη, ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι ορισμένες διατάξεις του είναι προκλητικά απαρχαιωμένες και συνέβαλαν ως τέτοιες στην γενική αμφισβήτηση του πολιτικού συστήματος και των κοινοβουλευτικών θεσμών που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια. Βουλευτική ασυλία, που παλαιότερα τουλάχιστον ισοδυναμούσε με ατιμωρησία, ποινική ευθύνη των Υπουργών, τρόπος διορισμού της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων και των ανεξάρτητων αρχών και «αυτόματη» διάλυση της Βουλής λόγω μη εκλογής του Προέδρου, είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα, για τα οποία η αλλαγή έχει ωριμάσει. Δεν είναι, ωστόσο, τα μόνα.
Το παρόν Συνέδριο δεν εντάσσεται στον διάλογο που ξεκίνησε από πέρσι η σημερινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Δεν αδιαφορεί όμως γι’ αυτόν. Η συμβολή του Ομίλου μας στη σχετική συζήτηση εντοπίζεται στο ότι είμαστε εν τέλει το μοναδικό forum που κατάφερε να φιλοξενεί σε μιαν οργανωμένη επιστημονική συζήτηση όλες (ή σχεδόν όλες) τις διατυπωθείσες απόψεις.
Σε αυτή τη ζωντανή αντιπαράθεση, που φιλοδοξεί να προχωρήσει -κάτω από την λαμπερή επιφάνεια των μεγάλων διακηρύξεων- στα βασικά της σύγχρονης Δημοκρατίας και τα θεμελιώδη του κράτους δικαίου, σας καλούμε αγαπητοί φίλοι, όχι μόνον να παραστείτε, αλλά και να συμμετάσχετε.