Ο όρος «θετικά μέτρα» είναι γενικός. Εκφράζει συγκεκριμένα όλα εκείνα τα θεσμικά μέτρα που βασίζονται σε προστατευόμενα ταυτοτικά χαρακτηριστικά και τα οποία υιοθετούνται για να ευνοήσουν και όχι για να θέσουν σε δυσμενή θέση τα πρόσωπα και τις ομάδες που φέρουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Σκοπός των θετικών μέτρων είναι να άρουν τα εμπόδια, τα οποία θέτουν σε μειονεκτική θέση τις διάφορες ομάδες, αποκλείοντας τα μέλη τους από τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής. Τα θετικά μέτρα χρησιμοποιούνται επομένως για να δοθούν ίσες ευκαιρίες σε μειονεκτούσες ομάδες και για να αποκατασταθεί με τον τρόπο αυτό η πραγματική ισότητα. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου επιφυλάσσεται μια προτιμησιακή μεταχείριση στις ίδιες τις ομάδες. Το γεγονός αυτό καθιστά τα θετικά μέτρα όχι μόνο ένα μέσο υλοποίησης της ουσιαστικής ισότητας, αλλά και ένα θεσμό που σηματοδοτεί τη μετάβαση από την ισότητα των ατόμων στην ισότητα των ομάδων.
Υπάρχει σήμερα μια ποικιλία θετικών μέτρων και μια πολλαπλότητα κριτηρίων που χρησιμοποιούνται για την ταξινόμησή τους. Το κριτήριο πάντως που θεωρείται από θεωρητικής και από πρακτικής απόψεως το πιο χρήσιμο είναι εκείνο που εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο επενεργούν αυτά τα μέτρα. Που διερευνά, με άλλα λόγια, αν επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Τα θετικά μέτρα διακρίνονται με βάση το κριτήριο αυτό σε μέτρα άμεσου και έμμεσου αποτελέσματος.
[Αναδημοσίευση από: Το Νέο Εργατικό Δίκαιο, Τιμητικός Τόμος για τον Καθηγητή Ιωάννη Δ. Κουκιάδη, Εκδόσεις Σάκκουλα 2014, σ. 45-90]
