Το νέο πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος των θρησκευτικών και η αναζήτηση της συνταγματικώς προσήκουσας θρησκευτικής εκπαίδευσης ενώπιον της νομικής ερμηνείας (ΣτΕ ολομ. 1749/2019)
Γεώργιος Κ. Καράντζιος, επί πτυχίω φοιτητής της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
Ο παρών σχολιασμός έρχεται να σκιαγραφήσει την υπ’ αριθμ. 1749/2019 ολομ. ΣτΕ με την οποία κρίθηκε ότι το νέο πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος των θρησκευτικών αντιβαίνει προς το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Ειδικότερα, το δικαστήριο διέγνωσε ότι η εισαγωγή στοιχείων θρησκειολογίας στο σχετικό μάθημα είναι ασυμβίβαστη με τον χαρακτήρα της θρησκευτικής εκπαίδευσης, όπως αυτός διαμορφώνεται νομικά στην εγχώρια δικαιοταξία. Αρχικά, επιχειρείται η εισαγωγή στον προβληματισμό με την παράθεση του σχετικού ιστορικού και νομικού πλαισίου. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι νομικοί συλλογισμοί που διέλαβαν τόσο η πλειοψηφία όσο και η μειοψηφία της απόφασης, ενώ λαμβάνει χώρα μια συγκριτική αποτίμησή τους σε διάθλαση με τα διαχρονικά πορίσματα της θεωρίας. Καταληκτικά, ο γράφων προτείνει μια εναλλακτική αξιολόγηση της συγκεκριμένης δικαστικής κρίσης, εμπνεόμενος από βασικές παραδοχές της Μεθοδολογίας του Δικαίου
“Οι ερμηνευτικές διαφωνίες των δικαζόντων είναι θεμιτές, εφόσον αναφέρονται στις αρχές και τις διατάξεις που διέπουν την έννομη τάξη. Μπορεί να υφίστανται, εν τέλει, δύο ασυμβίβαστες μεταξύ τους λύσεις, πλην όμως με ισοβαρή επιχειρήματα, που θεμελιώνονται εξίσου στο ισχύον δίκαιο. Ο δικαστής, όμως, στην περίπτωση αυτή οφείλει «να προβεί σε κατά το δυνατόν πλήρη έκθεση των λόγων που συνηγορούν υπέρ της λύσης που εντάσσεται αρμονικότερα στην τελολογική –και αξιακά φορτισμένη– ακεραιότητα της έννομης τάξης». Κατά τον γράφοντα, την παραπάνω αντίληψη επιβεβαιώνει το παράδειγμα του ΜτΘ. Και αυτό διότι μια συγκριτική έποψη των θέσεων περί του ομολογιακού ή θρησκειολογικού χαρακτήρα του ΜτΘ αναδεικνύει σε αμφότερες συμπαγείς και συνεκτικούς συλλογισμούς, χωρίς, ωστόσο, να ελλείπουν λογικά σφάλματα και ορισμένες τρωτές νομικές κατασκευές. Συναφώς, η ανάγκη λήψης απόφασης με ορισμένο διατακτικό αναγκαία επιστεγάζεται στην έξαρση μιας από τις εξ ίσου υποστηρίξιμες λύσεις, έστω και αν ο νομικός της «μανδύας» προβάλλει συντηρητικός σε κοινωνικούς ή πολιτικούς φορείς.”
