Πέρα από την «υπεροχή»: ο έλεγχος «ultra vires» και συνταγματικής ταυτότητας των πράξεων ενωσιακών οργάνων εκ μέρους των εθνικών δικαστηρίων – Σχόλιο στην απόφαση PSPP της 5ης Μαΐου 2020 του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας

Η απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου (Bundesverfassungsgericht) της 5^ης Μαΐου 2020 έχει ήδη δεχτεί πολλά πυρά από τους μετέχοντες στην «ανοικτή κοινωνία των ερμηνευτών του Συντάγματος», που πλέον είναι και πανευρωπαϊκή, αν όχι οικουμενική, ανάλογα, εξάλλου, με εκείνα που το ίδιο το γερμανικό δικαστήριο εξαπέλυσε εναντίον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ). Πώς όμως κρίνουμε μία δικαστική απόφαση; Ιδίως μία απόφαση από δικαστές -κατά τεκμήριο και αποδεδειγμένα- εξαιρετικά υψηλού κύρους, εμπειρίας και γνώσης; Είναι δυνατόν να έκαναν ‘λάθος’ ή να έγραψαν μία ανερμάτιστη ή παράλογη απόφαση, σαν αυτή που και οι ίδιοι κατηγορούν το ΔΕΕ πως εξέδωσε; Η κριτική που έχει μέχρι σήμερα ασκηθεί αναμιγνύει συχνά το σκέλος του νομικού δόγματος με αυτό της πολιτικής προτίμησης. Τα δύο δεν είναι βέβαια αδιαχώριστα. Ωστόσο, στην παρούσα παρέμβαση γίνεται μία προσπάθεια –για μεθοδολογικούς και παιδαγωγικούς λόγους- να εισαγάγουμε στη συζήτηση και στην κριτική ανάγνωση της απόφασης μία κάποια μεθοδολογική διάκριση. Έτσι ώστε να μπορέσουμε να δούμε πιο καθαρά τον χρωματισμό της κριτικής και την προερμηνευτική και πολιτική αντίληψη, την πεποίθηση πίσω από την άρθρωση του επιστημονικού λόγου. Και πάντως με πλήρη αποδοχή και συνείδηση αυτού που έγραφε ο Δημήτρης Τσάτσος ότι «…στις θεμελιώδεις αξιακές έννοιες, που καθορίζουν την ανθρώπινη συμβίωση, η στεγανή διάκριση επιστημονικής και πολιτικής κρισιμότητας προδίδει ή επιστημονική ανεπάρκεια ή πολιτική σκοπιμότητα».

Διαβάστε τη μελέτη στο pdf

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Το Σύνταγμα” τεύχος 4/2019