Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας του νόμου ως ενδιάμεσος μεθοδολογικός τόπος της Νομικής Επιστήμης

Χάρης Δ. Χίου, Υπ. Διδ. Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

Οι επιμέρους μεθοδολογικές προσεγγίσεις που επιφυλάσσει η νομική επιστήμη για το δίκαιο, εγγράφονται στο φάσμα που αναπτύσσεται μεταξύ του ακραίου νομικού θετικισμού και του νομικού ρεαλισμού, μεταξύ της απόλυτης δέσμευσης και της απόλυτης ελευθερίας του ερμηνευτή των κανόνων δικαίου. Η περιγραφική προσέγγιση της (συνταγματικής) έννομης τάξης καταδεικνύει ότι η καταγραφή του δικαίου όπως πραγματικά είναι – και όχι η προβολή του όπως θα έπρεπε να είναι σύμφωνα με την ηθική και αξιολογική εκτίμηση του καθενός – επιτρέπει την μετάβαση από τις ακραίες θέσεις σε έναν ενδιάμεσο μεθοδολογικό τόπο∙ σε αυτόν τον τόπο αναδεικνύεται η συμβολή του ερμηνευτή στη διαδικασία σήμανσης του κανονιστικού περιεχομένου του δικαίου, όχι υπό όρους απόλυτης δικαιοπαραγωγικής ελευθερίας, αλλά υπό το πρίσμα της γονιμότερης αναπαραγωγής της έννομης τάξης. Η συγκριτική προσέγγιση του αφηρημένου ελέγχου συνταγματικότητας του νόμου που διενεργείται στην Γαλλία και στην Ελλάδα επιβεβαιώνει τη διαπίστωση αυτή. Εν τέλει, η «ηθική αδιαφορία» της περιγραφής είναι που επιτρέπει την προσέγγιση της κανονιστικής αλήθειας, η οποία μπορεί να αποτελέσει το επιστημονικό θεμέλιο περαιτέρω αξιολογικών εκτιμήσεων σχετικά με το δίκαιο.