Όπως επισήμανε ο Πρόεδρος του ΔΕΕ, η πρόκληση που τίθεται σε όσους επιφορτίζονται με την εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κατά τη δεύτερη δεκαετία ισχύος του, είναι να συμβάλλουν στην εξέλιξή του Χάρτη σε μια «πραγματικότητα για όλους» («a reality for all»), ώστε να διασφαλισθεί η ωφέλεια όλων των υποκειμένων του δικαίου από την πολυεπίπεδη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Οι εθνικοί δικαστές είναι αυτοί που επιφορτίζονται, κατά κύριο λόγο, με την εφαρμογή του Χάρτη και από αυτούς εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, η «πραγματική» λειτουργία του προς όφελος των πολιτών
Στη μελέτη αυτή εξετάζεται η υποδοχή του δικαίου του Χάρτη από τους Έλληνες δικαστές και η ένταξη των κανόνων που απορρέουν από τις διατάξεις του στον δικανικό συλλογισμό. Επισημαίνονται οι ιδιαιτερότητες του ρόλου του εθνικού δικαστή όταν εφαρμόζει τον Χάρτη και παρατίθενται στοιχεία με βάση τα προδικαστικά ερωτήματα που έχουν υποβάλει τα ελληνικά δικαστήρια για διατάξεις του Χάρτη.
Το κύριο μέρος της μελέτης αφορά δύο ζητήματα: τη θέση της εθνικής νομολογίας για το πεδίο εφαρμογής του Χάρτη και τον τρόπο με τον οποίο ο Έλληνας δικαστής προσεγγίζει την ταυτόχρονη εφαρμογή σε μια υπόθεση διατάξεων του Χάρτη, της ΕΣΔΑ και του Συντάγματος που ενδεχομένως εγγυώνται διαφορετικό επίπεδο προστασίας συγκεκριμένου δικαιώματος. Η ανάλυση βασίζεται κυρίως στην εθνική νομολογία για τα μέτρα αντιμετώπισης της δημοσιονομικής κρίσης και για την εφαρμογή του άρθρου 50 ΧΘΔ που κατοχυρώνει την αρχή ne bis in idem, η οποία είναι η διάταξη του Χάρτη που εφαρμόζεται με τη μεγαλύτερη συχνότητα από τα Ελληνικά δικαστήρια.
Η μελέτη προσπαθεί να αναδείξει και να σχολιάσει τη μεθοδολογία που έχουν αναπτύξει τα ελληνικά δικαστήρια για την αντιμετώπιση των δύσκολων νομικών ερωτημάτων που τίθενται στο πλαίσιο αυτό, υπό το φως της νομολογίας του ΔΕΕ και της στάσης δικαστηρίων άλλων κρατών μελών, ιδίως του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου. Η πρόσφατη απόφαση 359/2020 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας σχολιάζεται ως ενδεικτική του σημαντικού βαθμού ενσωμάτωσης του κεκτημένου του Χάρτη στην εθνική νομολογία.
