Η «μικρή» μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης με το Ν. 3996/2011: Η άρση των εκκρεμοτήτων, ο περιορισμός των προσδοκιών και η αναδρομική ανατροπή δικαιωμάτων
Η «μικρή» μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης με το Ν. 3996/2011: Η άρση των εκκρεμοτήτων, ο περιορισμός των προσδοκιών και η αναδρομική ανατροπή δικαιωμάτων
1. ΕισαγωγήΟ νόμος 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 170/5.8.2011) αποτέλεσε το δεύτερο κατά σειρά, αλλά και σε εμβέλεια, διάβημα του κοινού νομοθέτη στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης,[1] η οποία είχε ως αφετηρία τη θέσπιση του νόμου 3863/2010 τον Ιούλιο του 2010. Στο Β΄ μέρος του (άρθρα 34 έως 90) ο αποκληθείς και ως «μίνι ασφαλιστικός» νόμος περιέλαβε ρυθμίσεις θεμάτων κοινωνικής ασφάλισης. Η δια νόμου διευθέτηση πολλών από αυτά αναμενόταν επί μακρόν, ήδη αμέσως μετά τη θέσπιση του νόμου 3863/2010. Ο λόγος ήταν ότι η σπουδή με την οποία πραγματοποιήθηκε με το πρώτο εκείνο μεταρρυθμιστικό εγχείρημα η εισαγωγή νέων θεσμών και η διαρρύθμιση σχέσεων κοινωνικής ασφάλισης ιδιαίτερης σημασίας είχε ως συνέπεια να αναφυούν κανονιστικά κενά. Η συμπλήρωσή τους, συνεπώς, απαιτούσε τη – σύντομη – θέσπιση νέων ρυθμίσεων, η οποία, ωστόσο, συντελέστηκε μετά την παρέλευση ενός και πλέον έτους. Η καθυστερημένη νομοθετική άρση των αμφιβολιών ως προς το ακριβές περιεχόμενο θεσμών που είχε εισαγάγει ο νόμος 3863/2010 είχε ως συνακόλουθο όχι απλώς τον περιορισμό προσδοκιών που είχε προκαλέσει η γενικότητα των αρχικών διατυπώσεων, αλλά και την αναδρομική ανατροπή δικαιωμάτων που βάσει εκείνων είχαν ήδη θεμελιωθεί και σε πολλές περιπτώσεις ήδη ενασκηθεί με την υποβολή στην κοινωνικοασφαλιστική διοίκηση σχετικών αιτημάτων. Στην παρούσα θέση επιχειρείται προεχόντως η κριτική προσέγγιση θεσμικών ρυθμίσεων του νόμου 3996/2011 που λόγω της γενικότητας του πεδίου εφαρμογής τους συνεπάγονται σημαντικές επιπτώσεις για ευρύτατα τμήματα του ασφαλιζόμενου πληθυσμού, ανεξάρτητα από το φορέα ασφάλισής τους.[2] Εκ δευτέρου επιχειρείται και ο σχολιασμός επιμέρους διατάξεων, οι οποίες θίγουν ενδεχομένως σχετικά μικρό κύκλο ασφαλισμένων αλλά περιορίζουν το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση με ιδιαίτερη ένταση. Η μελέτη επικεντρώνεται στην εξέταση των σχετικών ρυθμίσεων που αφορούν στο δικαίωμα σε σύνταξη. Οι τελευταίες περιλήφθηκαν στα κεφάλαια Α΄ και Β΄ του μέρους Β΄ του σχολιαζόμενου νόμου.
