Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (άρθρο 110 Συντ.), μια αναθεωρητική πρωτοβουλία είναι ορθολογική σε σχέση με τους σκοπούς που επιδιώκει το πολιτικό υποκείμενο που την αναλαμβάνει, εφόσον συντρέχουν διαζευκτικά δύο πολιτικές προϋποθέσεις.
Πρώτον, υπάρχει μια ηγεμονική πολιτική δύναμη, η οποία μόνη της ή σε συνεργασία με άλλες πολιτικές δυνάμεις μπορεί να σχηματίσει στην πρώτη Βουλή, αυτή που θα διαπιστώσει την ανάγκη της συνταγματικής αναθεώρησης και θα προτείνει τον κατάλογο των αναθεωρητέων διατάξεων, μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία τουλάχιστον 180 βουλευτών, και η οποία θα προσδοκά βάσιμα πως θα κερδίσει την επόμενη εκλογική αναμέτρηση, ώστε να μπορέσει να επιβάλει στη δεύτερη Βουλή, που μόνο αυτή είναι κατά κυριολεξία «Αναθεωρητική Βουλή», το αναθεωρητικό της πρόγραμμα, έστω και με την πλειοψηφία 151 βουλευτών.
Ή δεύτερον, υπάρχει μια συνταγματική συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων πολιτικών δυνάμεων, που μπορούν μαζί να σχηματίσουν την πλειοψηφία των 180 βουλευτών στην πρώτη Βουλή, για την κατεύθυνση ή και το συγκεκριμένο περιεχόμενο των αναθεωρητικών τροποποιήσεων, και υπάρχει συγχρόνως μια αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ τους ότι στην Αναθεωρητική Βουλή θα τηρηθεί κατά βάση η συμφωνία αυτή, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει την εκλογική αναμέτρηση από την οποία θα προκύψει η Αναθεωρητική Βουλή. Στην αναθεώρηση του 1986 συνέτρεχε η πρώτη πολιτική προϋπόθεση, στην αναθεώρηση του 2001 συνέτρεχε η δεύτερη, ενώ στην αναθεώρηση του 2008 δεν συνέτρεχε καμία από τις προϋποθέσεις αυτές, με αποτέλεσμα την παταγώδη αποτυχία του αναθεωρητικού εγχειρήματος. Κατά κάποιο τρόπο, το ίδιο το άρθρο 110 Συντ. αποτελεί ένα αντικίνητρο για την εκδήλωση αναθεωρητικών πρωτοβουλιών, ιδίως σε περιόδους πολιτικής ρευστότητας.
Πράγματι, ένα ορθολογικό πολιτικό υποκείμενο δεν έχει κανέναν λόγο να καταθέσει και να ψηφίσει στην πρώτη Βουλή μια αναθεωρητική πρόταση, είτε με 151 είτε με 180 βουλευτές, αν δεν είναι βέβαιο ότι στη δεύτερη «Αναθεωρητική Βουλή» θα έχει την κοινοβουλευτική δύναμη να συγκαθορίσει το περιεχόμενο της αναθεώρησης ή να εμποδίσει μια ανεπιθύμητη τροπή της. Δεν έχει νόημα εδώ να συζητήσουμε για την ορθολογικότητα της επιλογής του συνταγματικού νομοθέτη του 1975 να αφήσει πλήρως αδέσμευτη τη δεύτερη Βουλή να καθορίσει ελεύθερα το περιεχόμενο των αναθεωρητέων διατάξεων. Αυτό λέει, καλώς ή κακώς, το άρθρο 110 Συντ., και η αντίθετη και σχεδόν «αιρετική» θέση του ΑΕΔ στην απόφαση 11/2003 δεν μπορεί να αποτελέσει ασφαλή βάση για τη δέσμευση της Αναθεωρητικής Βουλής, αφού εδώ και έναν αιώνα τώρα ισχύει η αρχή της απόλυτης ελευθερίας της Βουλής αυτής να ορίσει το περιεχόμενο των αναθεωρητέων διατάξεων.
