Σκέψεις για τις συνταγματικές προοπτικές του διεθνούς δικαίου: “soft imperative rules” και μετασχηματισμοί της κυριαρχίας

Νεοκλής Μπαρόνε, Laurea Magistrale in Giurisprudenza του Πανεπιστημίου Alma Mater Studiorum της Bologna, ασκούμενος δικηγόρος

παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, που είναι χρόνια βαθιάς ύφεσης και οικονομικής κρίσης, η τάση τα κράτη να θέλουν να  υπερασπιστούν περισσότερο την κυριαρχία τους, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους των χρηματοπιστωτικών αγορών. Οι αγορές, σύμφωνα με τις αρχές και τους κανόνες που επιβάλλει η διαδικασία παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, είναι σε θέση να επηρεάσουν, και όχι λίγο, τις εσωτερικές πολιτικές των κρατών, που, από την πλευρά τους, αναζητούν να αντιδράσουν, με κάθε τρόπο, στην οικονομική και κοινωνική κρίση που τα πλήττει. Αυτή η «μεταστροφή», αν μπορεί κάνεις να την χαρακτηρίσει έτσι, από τα κράτη, που βρέθηκαν ξαφνικά να δείχνουν υπερβάλλοντα ζήλο για την εθνική τους κυριαρχία, οδηγεί σε ένα παράδοξο, αντιφατικό φαινόμενο, όπου από τη μία πλευρά τα κράτη ασκούν μια πολιτική  επιβεβαίωσης της κυριαρχίας τους ενώ από την άλλη πλευρά η νομική πραγματικότητα του διεθνούς δικαίου προχωρεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή προς ένα όλο και μεγαλύτερο περιορισμό της κρατικής κυριαρχίας. Το φαινόμενο αυτό δεν θα έπρεπε ωστόσο να ανησυχεί τους υποστηρικτές της προηγμένης διεθνούς ενσωμάτωσης και μιας μεγαλύτερης αλληλεπίδρασης και συνεργασίας των κρατών-μελών της διεθνούς κοινότητας. Και αυτό γιατί αντανακλά την προσπάθεια των πολιτικών αρχών να αντιδράσουν, με κάθε τρόπο, στην κρίση, έχει δηλαδή πρόσκαιρο και αμυντικό χαρακτήρα.