[αναδημοσίευση από το περιοδικό Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική 28/2013, σ. 276-294] – Οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών έχουν απασχολήσει κατά καιρούς τη θεωρία του διεθνούς δικαίου και των διεθνών σχέσεων και απέκτησαν αυξημένο ενδιαφέρον με το τέλος του ψυχρού πολέμου, όταν η μεταδιπολική αφύπνιση των Ηνωμένων Εθνών, η ανακαινισμένη λειτουργία του Συμβουλίου Ασφαλείας και η πολυπλοκότητα των μεταψυχροπολεμικών συγκρούσεων επέδρασαν καταλυτικά στη φυσιογνωμία τους. Οι βασικές συνιστώσες του peacebuilding δεν λαμβάνουν χώρα σε θεσμικό και κανονιστικό κενό. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις οικοδόμησης της ειρήνης ενσωματώνουν αξιακά και ηθικά προτάγματα τα οποία ήδη αποτελούν αρχές και κανονιστικές ψηφίδες στο θεσμικό οικοδόμημα του ΟΗΕ, όπως αυτό περιγράφεται στον Χάρτη του των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για βελτίωση της αποτελεσματικότητας και για ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης των επιχειρήσεων οικοδόμησης της ειρήνης. Στο πλαίσιο αυτό η θεωρία της Κοσμοπολίτικης Δημοκρατίας μπορεί να αποτελέσει οδηγό για το σχεδιασμό ενός νέου μοντέλου ειρηνευτικών επιχειρήσεων. Η ΚΔ εστιάζει στον εκδημοκρατισμό της παγκόσμιας πολιτικής και με κανονιστικό υπόβαθρο τις οικουμενικές αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προτείνει μια νέα αρχιτεκτονική του συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης, με περισσότερη νομιμοποίηση και λογοδοσία, που θα υπηρετεί την ειρήνη, την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Σε αυτό το θεωρητικό πλαίσιο, ένας νέος «οδικός χάρτης» για την οικοδόμηση της ειρήνης συνίσταται στα εξής: 1) Συμπεριληπτικό Peacebuilding. Η διεθνής κοινότητα αντλώντας στοιχεία από διαφορετικά κοινωνικά συστήματα και μοντέλα διακυβέρνησης από τη Δύση μέχρι το Ισλάμ και την πλούσια ασιατική παράδοση, οφείλει να επιδιώξει τη σύνθεση διαφορετικών, συμπληρωματικών ακόμα και αντιθετικών μεταξύ τους ταυτοτήτων, και όχι την ομογενοποίηση των διεθνών σχέσεων στη βάση ενός ενιαίου μοντέλου peacebuilding αδιακρίτως για όλες τις μεταπολεμικές χώρες. 2) Συμμετοχικό Peacebuilding. Η ενεργός συμμετοχή των πολιτών εξασφαλίζει την απαιτούμενη συναίνεση της μεταπολεμικής κοινωνίας και αμβλύνει τις αναπόφευκτες εντάσεις που προκύπτουν μεταξύ των τοπικών, εθνικών και διεθνών αρχών. Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζεται η ακεραιότητα και η αυτονομία των εθνικών και τοπικών δρώντων και έτσι ενισχύεται η εμπιστοσύνη της κοινωνίας στη διαδικασία.3) Αναδιανεμητικό Peacebuilding. Η οικονομική ανασυγκρότηση των μεταπολεμικών κοινωνιών θα πρέπει να συνοδευτεί από μία επαρκής και αξιόπιστη σύνδεση ανάμεσα στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και την κοινωνική πρόβλεψη της προσαρμογής, ανάμεσα στη φιλελευθεροποίηση της αγοράς και την κοινωνική προστασία. Στο πλαίσιο αυτό, το peacebuilding αναλαμβάνει τις βασικές λειτουργίες ενός κράτους πρόνοιας με την αναδιανομή μέρους του πλούτου και της οικονομικής δραστηριότητας από τις κεντρικές στις περιφερειακές περιοχές των μεταπολεμικών κοινωνιών, προκειμένου να διορθωθούν οι μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στα πλουσιότερα και φτωχότερα τμήματα των πληθυσμών.
