Category Archives: ΓΝΩΜΕΣ – ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Το ΣτΕ και οι Θρησκευτικοί Χώροι εν Καιρώ Πανδημίας

Αλέξανδρος Κυριακίδης, Υπ. διδάκτωρ και Υπεύθυνος Λειτουργίας & Ερευνών, Κέντρο Έρευνας Δημοκρατίας και Δικαίου (ΚΕΔΗΔ), Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και Νάντια Τσιναφορνιώτη, Φοιτήτρια Νομικής Σχολής, ΑΠΘ και Τμήμα Διοικητικής Υποστήριξης & Εκδηλώσεων, ΚΕΔΗΔ

Εισαγωγή Είναι γεγονός ότι η πανδημία του ιού SARS-CoV-2 και της σχετικής νόσου COVID-19 έχει ως αποτέλεσμα την περιστολή, συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων παγκοσμίως, με σκοπό τον περιορισμό μετάδοσης του ιού και την προστασία της δημόσιας υγείας. Η Ελλάδα δεν αποτέλεσε εξαίρεση, θέτοντας αυστηρούς περιορισμούς στα δικαιώματα της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών (αρ. 5 Συντάγματος), των… Read More »

«Τοτέμ» ή «ταμπού»; η υγεία και η ελευθερία στο Σύνταγμα

Τάκης Βιδάλης, ΔΝ, Επιστ. συνεργάτης Εθνικής Επιτροπή Βιοηθικής, EC expert

Φαίνεται ότι το νέο τοτέμ του ελληνικού συνταγματικού δικαίου είναι η δημόσια υγεία. Η δημόσια υγεία θεωρείται πλέον από πολλούς έγκριτους συνταγματολόγους το υπέρτατο αγαθό, μπροστά στο οποίο υποτάσσονται τα πάντα στο Σύνταγμα, ιδίως τα θεμελιώδη δικαιώματά μας. Τα τελευταία χρόνια η μόδα τέτοιων τοτέμ συνηθίζεται, αν θυμηθούμε λίγο παλιότερα τη «δημόσια ασφάλεια» και, με… Read More »

Αξιοκρατία και προσλήψεις

Απόστολος Ι. Πατατόλιας, Δρ Δημοσίου Δικαίου, σύμβουλος ΑΣΕΠ

ΜΕΡΟΣ 1ο – Η «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ» Tο αξιοκρατικό ιδεώδες γνωρίζει τις τελευταίες δεκαετίες μια συστηματική αμφισβήτηση που αντανακλά ένα συνολικότερο πρόβλημα νομιμοποίησης του συστήματος κατανομής των θέσεων και των πόρων στις σύγχρονες δημοκρατίες. Στην πραγματικότητα, όσο αποκλείονται μεγάλες μάζες του πληθυσμού από τα αγαθά της εκπαίδευσης, της πρόνοιας, της απασχόλησης και των θέσεων ευθύνης, τόσο… Read More »

Το φαινόμενο της “Τεχνολογικής Ανεργίας”: Προβληματικές πτυχές της “Τεχνολογικής Επανάστασης”

Προκόπιος Παυλόπουλος, τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Κύρια σημεία ομιλίας του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Προκοπίου Παυλοπούλου, κατά την διαδικτυακή συζήτηση που οργάνωσε ο φορέας «ARGO – Brussels Hellenic Network», με θέμα: «Το φαινόμενο της “Τεχνολογικής Ανεργίας”: Προβληματικές πτυχές της “Τεχνολογικής Επανάστασης”»   Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και… Read More »

Από την τοπική απαγόρευση στη γενική αναστολή των δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων: Συνταγματικά προβλήματα και (αχρείαστες) πολιτικές εντάσεις

Του Γ. Χ. Σωτηρέλη, καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ανήκω σε αυτούς που έχουν επανειλημμένα υποστηρίξει ότι η κρισιμότητα της κατάστασης, λόγω της πανδημίας, επιβάλλει όχι μόνον την μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση, ως προς την άσκηση δικαιωμάτων που συνεπάγονται κινδύνους για την δημόσια υγεία, αλλά και την επιβολή δραστικών μέτρων από την Πολιτεία, που να αποτρέπουν ή να περιορίζουν μια τέτοια άσκηση (Βλ. ενδεικτικά «Η… Read More »

Η γενική απαγόρευση των υπαίθριων συναθροίσεων

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης, ΕΑΠ

Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, το Σύνταγμα του 1975 είναι λιγότερο φιλελεύθερο ως προς το δικαίωμα της συνάθροισης από το Σύνταγμα του 1952. Πράγματι, το Σύνταγμα του 1975 εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη δυνατότητα προληπτικής γενικής απαγόρευσης των υπαίθριων συναθροίσεων, δηλαδή της απαγόρευσής τους σε μια ολόκληρη περιοχή (π.χ. στον Νομό Αττικής) ή… Read More »

Εισαγωγή, σε: Η τέταρτη αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 (2014-2019)

Γιώργος Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η αναθεώρηση του 2019 αποτέλεσε, δυστυχώς, μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για μια γενναία και νομικοπολιτικά πρόσφορη ανανέωση των συνταγματικών μας θεσμών. Στην πραγματικότητα, αυτό που παρακολουθήσαμε στις δύο Βουλές (προτείνουσα και αναθεωρητική), που διεκπεραίωσαν την όλη διαδικασία, δεν ήταν τίποτε άλλο από το χρονικό μιας προεξαγγελθείσας  αποτυχίας: το όλο εγχείρημα ξεκίνησε σε λάθος κατεύθυνση, εξελίχθηκε… Read More »

Σκέψεις για τις αμερικανικές εκλογές

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

  Την Τετάρτη το βράδυ που γράφεται το κείμενο αυτό δεν είναι ακόμη γνωστό ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Μπορούν όμως να διατυπωθούν ορισμένες πρώτες σκέψεις με βάση τα διαθέσιμα μέχρι τώρα δεδομένα. Η πρώτη διαπίστωση είναι ότι οι Δημοκρατικοί δεν πήγαν τόσο καλά όσο περίμεναν, μάλιστα στην αρχή φαινόταν ότι… Read More »

Η επόμενη μέρα στην καταπολέμηση του νεοναζισμού: Η αναγκαία θεσμική θωράκιση της Δημοκρατίας μέσω του Εκλογικού Δικαίου

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Με την ιστορικής σημασίας καταδίκη τόσο της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής, για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, όσο και των εκτελεστικών βραχιόνων της, έκλεισε ένα σημαντικό κεφάλαιο στον αγώνα κατά του νεοναζισμού, το φάντασμα του οποίου επλανάτο εφιαλτικά πάνω από τον ουρανό της χώρας μας μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, όπως ήδη έχω επισημάνει και… Read More »

Πολιτικό κόμμα-εγκληματική οργάνωση και η καταδικασθείσα πρωτοδίκως ηγεσία του. Τα πολιτικά τους δικαιώματα de lege ferenda

Θανάσης Γ. Ξηρός, ΔΝ-Δικηγόρος, Διδάσκων Ε.Α.Π.

  Ι Η ανακοίνωση της απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών επιβεβαίωσε όσα έχει επικρατήσει να αποτελούν το κυρίαρχο γνώρισμα του πολιτικού προσωπικού της χώρας και, μοιραία, του πολιτικού συστήματος της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας κατά τις περίπου πέντε δεκαετίες της ζωής της. Το σύνολο σχεδόν των δυνάμεων που απαρτίζουν το λεγόμενο, πλέον εν είδει πλεονασμού, δημοκρατικό… Read More »

Η Χρυσή Αυγή, τα κάστανα και η φωτιά

Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο καθηγητής Μιχάλης Σταθόπουλος, ως υπουργός Δικαιοσύνης τότε, ήταν ο άνθρωπος που έβγαλε τα κάστανα από τη φωτιά προ ετών, όταν, επί κυβερνήσεως Σημίτη, καθιερώθηκε και σε μας ως ποινικό αδίκημα η σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Εύλογα συνεπώς επεσήμανε προχθές ότι, με την καταδικαστική απόφαση για τη Χρυσή Αυγή, δικαιώθηκε για δεύτερη φορά. Το 2001, θυμίζω,… Read More »

Χρυσή Αυγή: οι συνταγματικές συνέπειες της καταδικαστικής απόφασης

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Με το άρθρο 59 του νέου Ποινικού Κώδικα καταργήθηκε ως παρεπόμενη ποινή η αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων. Έτσι η ποινική καταδίκη των ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής για συγκρότηση, διεύθυνση ή ένταξη σε εγκληματική οργάνωση κατά το άρθρο 187 ΠΚ, δεν συνεπάγεται την στέρηση του ενεργητικού και παθητικού εκλογικού δικαιώματος από τους καταδικασθέντες. Ο νέος… Read More »

Ο νέος πρόεδρος του ΕΔΔΑ Robert Spano και η Τουρκία

Αικατερίνα Παπανικολάου, Dr. Νομικής, Δικηγόρος, Μέλος στην ​Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών​.

Στις 20 Απριλίου 2020, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφεξής: ΕΔΔΑ) εξέλεξε τον Rοbert Ragnar Spanο ως νέο Πρόεδρό του. Ο Spanó διαδέχτηκε τον  Λίνο – Αλέξανδρο Σισιλιάνο, μετά τη λήξη της θητείας του τελευταίου, στις 17 Μαϊου. Η νέα προεδρία ξεκινούσε με τους καλύτερους οιωνούς και με πολλαπλώς αξιοσημείωτους συμβολισμούς: προερχόμενος ο… Read More »

Άρθρο 16 § 8 Συντ: Μια tabula rasa;

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Η συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο για την ιδιωτική εκπαίδευση ήταν η πιο αυθεντική ιδεολογική αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019. Η αρμόδια Υπουργός δεν έκανε ούτε ένα βήμα πίσω, τουλάχιστον όσον αφορά το εργασιακό καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Φάνηκε μάλιστα πεπεισμένη για την μη αντίθεση προς το… Read More »

Σχετικά με το καθεστώς της Αγίας Σοφίας με βάση το ισχύον Διεθνές Δίκαιο

Δημήτρης Κούρτης, υποψ. Δρ Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, Ερευνητικός Συνεργάτης και Μέλος ΣΕΠ της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Επιμελητής Έκδοσης (Publications Editor) του κυπρολογικού περιοδικού κοινωνικών επιστημών The Cyprus Review

Ο βυζαντινός Ναός της του Θεού Σοφίας, γνωστός και ως Μεγάλη Εκκλησία, Sancta Sapientia και Ayasofya, αποτέλεσε μήλον της έριδος για τις δυνάμεις του κοσμικού τουρκισμού και του πολιτικού Ισλάμ εδώ και αρκετές δεκαετίες. Η απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ να αποσύρει το μνημείο από τη σφαίρα της θρησκευτικής λατρείας, καθιστώντας αυτό μουσείο (Ayasofya Müzesi) στα… Read More »