Category Archives: Θεμελιώδη δικαιώματα

Νεοπαγείς κανόνες ελέγχου Των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ένα φαινόμενο ρυθμιστικής παρέμβασης της Κοινωνίας των Πολιτών στο πλαίσιο της Παγκοσμιοποίησης

Προκόπιος Παυλόπουλος, τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Για αρκετές δεκαετίες -και με αφετηρία τα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο- η Παγκοσμιοποίηση αποτελούσε αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης σχεδόν αποκλειστικώς στο οικονομικό πεδίο.  Και σε πολύ γενικές, βεβαίως, γραμμές αυτή η Παγκοσμιοποίηση μπορεί να περιγραφεί ως η λόγω της φύσης του καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος, σε συνδυασμό με την σύγχρονη εξέλιξη της Τεχνολογίας, εντεινόμενη… Read More »

Αντίθεση του άρθρου 87 Ν. 4790/2021 προς τις εγγυήσεις της ΕΣΔΑ για διαφύλαξη του απορρήτου των επικοινωνιών

Χρήστος Ράμμος, Πρόεδρος της Αρχής Διασφαλίσεως του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. / Στέφανος Γκρίτζαλης, Μέλος της Αρχής Διασφαλίσεως του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Καθηγητής Ασφάλειας Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς. / Δρ Αικατερίνα Παπανικολάου, Μέλος της Αρχής Διασφαλίσεως του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Δικηγόρος.

Προλεγόμενα: Στο κείμενο που ακολουθεί, οι υπογράφοντες Πρόεδρος και δύο μέλη της Αρχής Διασφαλίσεως του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) διατυπώνουν την προσωπική επιστημονική τους άποψη σε σχέση με τα προβλήματα συμβατότητας με υπέρτερης τυπικής ισχύος κανόνες δικαίου της προσφάτως ψηφισθείσης από την Βουλή διατάξεως του άρθρου 87 του ν. 4790/2021. Διευκρινίζεται ότι το κείμενο αυτό… Read More »

Η επιρροή των εταιριών του διαδικτύου στην ελευθερία του λόγου και στην πολιτική αντιπαράθεση. Πεδία σύγκρουσης και πιθανοί κίνδυνοι

Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ

Ο συγγραφέας προσπαθεί να θίξει ορισμένες καινοφανείς απειλές της ελευθερίας του λόγου που αναπτύσσονται στο περιβάλλον του διαδικτύου και ειδικότερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απειλές που έχουν άμεσες πολιτικές επιπτώσεις και μπορούν να επηρεάσουν άμεσα και έμμεσα μια εκλογική διαδικασία. Η επισήμανση των φαινομένων που έτσι και αλλιώς είναι περίπλοκα και παρουσιάζουν τεχνολογικές, νομικές και… Read More »

Συναθροίσεις, Πανεπιστήμια και Αυτοδιοικητικές Εκλογές Τρία πεδία δοκιμασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, Kαθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το τελευταίο διάστημα διαφαίνεται, ολοένα και ευκρινέστερα, η τάση της κυβέρνησης να εκμεταλλευθεί την συγκυρία της πανδημίας, που είναι αναμφίβολα το μείζον ζήτημα των καιρών, για να εισαγάγει ρυθμίσεις που αποβλέπουν συνειδητά στην συρρίκνωση συγκεκριμένων συνταγματικών δικαιωμάτων. Θα μπορούσε πολλά να πει κανείς αν ήθελε να κάνει δίκη προθέσεων, καθώς στην πολιτική αυτήν έχουν ήδη… Read More »

Ο ποινικός κολασμός του ρατσιστικού εκκλησιαστικού λόγου ως απτή προστασία της σεξουαλικής διαφορετικότητας – Σχόλιο στην ΑΠ 858/2020 (ΣΤ΄ Ποινικό Τμήμα)

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, Kαθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

  Η απόφαση 858/2020 του Αρείου Πάγου (Στ΄ Ποινικό Τμήμα) είναι αναμφίβολα μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση. Όχι μόνον διότι υιοθετεί μια ορθή και ισορροπημένη ερμηνευτική προσέγγιση του αντιρατσιστικού νόμου (4285/2014), αλλά και διότι χαρακτηρίζεται από έναν διπλό κρίσιμο συμβολισμό: αφ’ενός μεν σηματοδοτώντας μια αξιοσημείωτη αποστασιοποίηση του Αρείου Πάγου –και γενικότερα της πολιτικής δικαιοσύνης– από την… Read More »

Η νέα απαγόρευση συναθροίσεων και το Σύνταγμα

Χαράλαμπος Κουρουνδής, ΔΝ, υπότροφος μεταδιδακτορικός ερευνητής Νομικής ΑΠΘ, Δικηγόρος, Βασίλης Τσιγαρίδας, ΔΝ, Δικηγόρος

Η ελληνική κυβέρνηση έχει θέσει από τις 13 Ιανουαρίου σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις»[1]. Το εν λόγω νομοσχέδιο έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις σύσσωμης της πανεπιστημιακής κοινότητας, των φοιτητικών συλλόγων, των συλλόγων διδασκόντων, των Συγκλήτων των Ιδρυμάτων, ακόμα… Read More »

Υποχρεωτικός εμβολιασμός και COVID-19: η προστασία της δημόσιας υγείας ως λόγος περιορισμού θεμελιωδών δικαιωμάτων εν μέσω πανδημίας

Απόστολος Βλαχογιάννης, Δ.Ν. Université Paris II Panthéon-Assas, Μέλος ΣΕΠ ΕΑΠ

Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, η καθιέρωση του μέτρου του υποχρεωτικού εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού ή συγκεκριμένων (ευπαθών) ομάδων, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο, είναι καθ’ όλα σύμφωνη με το ελληνικό Σύνταγμα, την ΕΣΔΑ και τη Σύμβαση του Οβιέδο, ενώ δεν προσκρούει ούτε σε διατάξεις του ενωσιακού δικαίου. Αυτό ισχύει τόσο για τις ευθείες… Read More »

Το ΣτΕ και οι Θρησκευτικοί Χώροι εν Καιρώ Πανδημίας

Αλέξανδρος Κυριακίδης, Υπ. διδάκτωρ και Υπεύθυνος Λειτουργίας & Ερευνών, Κέντρο Έρευνας Δημοκρατίας και Δικαίου (ΚΕΔΗΔ), Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και Νάντια Τσιναφορνιώτη, Φοιτήτρια Νομικής Σχολής, ΑΠΘ και Τμήμα Διοικητικής Υποστήριξης & Εκδηλώσεων, ΚΕΔΗΔ

Εισαγωγή Είναι γεγονός ότι η πανδημία του ιού SARS-CoV-2 και της σχετικής νόσου COVID-19 έχει ως αποτέλεσμα την περιστολή, συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων παγκοσμίως, με σκοπό τον περιορισμό μετάδοσης του ιού και την προστασία της δημόσιας υγείας. Η Ελλάδα δεν αποτέλεσε εξαίρεση, θέτοντας αυστηρούς περιορισμούς στα δικαιώματα της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών (αρ. 5 Συντάγματος), των… Read More »

Η ανεκπλήρωτη συνταγματική επιταγή για αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων

Κώστας Στρατηλάτης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Νομικής, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Κύπρος

Η αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών, για την οποία χύθηκε τόσο μελάνι πριν από μερικά χρόνια, είναι σίγουρα αναγκαία, αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ να αποτελεί επαρκή συνθήκη για τη διασφάλιση της συνταγματικής νομιμότητας. Το πρωτεύον στο πεδίο αυτό ήταν κι εξακολουθεί να είναι η πολυφωνική και κατά το δυνατόν αντικειμενική πληροφόρηση από τους ραδιοφωνικούς και… Read More »

Το νομοσχέδιο για τις προσλήψεις και η στρεβλή αντίληψη περί «αξιοκρατίας»

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Δρ. Δημοσίου Δικαίου, Σύμβουλος ΑΣΕΠ

Το κυβερνητικό νομοσχέδιο για τις προσλήψεις προβάλλεται πανηγυρικά ως μείζων μεταρρύθμιση που φιλοδοξεί ομολογημένα να υποκαταστήσει  πλήρως το «Νόμο Πεπονή», αυτό το εμβληματικό νομοθέτημα της ύστερης μεταπολίτευσης που έθεσε τις βάσεις για τη συνταγματική κατοχύρωση των αρχών της αξιοκρατίας, της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας στις προσλήψεις του Δημοσίου (Παπατόλιας 2019α, 245-279 και ΣτΕ Ολομ. 527/2015).… Read More »

Αξιοκρατία και προσλήψεις

Απόστολος Ι. Πατατόλιας, Δρ Δημοσίου Δικαίου, σύμβουλος ΑΣΕΠ

ΜΕΡΟΣ 1ο – Η «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ» Tο αξιοκρατικό ιδεώδες γνωρίζει τις τελευταίες δεκαετίες μια συστηματική αμφισβήτηση που αντανακλά ένα συνολικότερο πρόβλημα νομιμοποίησης του συστήματος κατανομής των θέσεων και των πόρων στις σύγχρονες δημοκρατίες. Στην πραγματικότητα, όσο αποκλείονται μεγάλες μάζες του πληθυσμού από τα αγαθά της εκπαίδευσης, της πρόνοιας, της απασχόλησης και των θέσεων ευθύνης, τόσο… Read More »

Το νέο lock-down και το Σύνταγμα

Χαράλαμπος Κουρουνδής, Διδάκτορας Νομικής ΑΠΘ, μέλος ΔΣ Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

Το νέο lock-down είναι από συνταγματική άποψη ακόμα πιο προβληματικό από το προηγούμενο. Τον Μάρτιο, ο γενικός περιορισμός (ουσιαστικά απαγόρευση με περιοριστικά οριζόμενες εξαιρέσεις) της κυκλοφορίας δικαιολογήθηκε από τη συνταγματική θεωρία κυρίως με γνώμονα την αρχή της αναλογικότητας. Το «τεστ αναλογικότητας» επιβάλλει την εξέταση της συνταγματικότητας του σκοπού των νομοθετικών περιορισμών των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της… Read More »

Τα ελληνικά δικαστήρια και το δίκαιο του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

Ιωσήφ Κτενίδης, Αναπληρωτής καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Όπως επισήμανε ο Πρόεδρος του ΔΕΕ, η πρόκληση που τίθεται σε όσους επιφορτίζονται με την εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κατά τη δεύτερη δεκαετία ισχύος του, είναι να συμβάλλουν στην εξέλιξή του Χάρτη σε μια «πραγματικότητα για όλους» («a reality for all»), ώστε να διασφαλισθεί η ωφέλεια όλων των υποκειμένων του δικαίου από την πολυεπίπεδη… Read More »

Απόφαση ΑΠΔΠΧ 32/2020 [Αναγραφή χαρακτηρισμού διαγωγής στους τίτλους και στα πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Απαλλαγή από την παρακολούθηση του μαθήματος των Θρησκευτικών]

Η Αρχή κατόπιν καταγγελίας έκρινε ότι α) για την απαλλαγή από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών αρκεί η δήλωση ότι λόγοι συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή του μαθητή στο μάθημα των Θρησκευτικών και β) η αναγραφή του χαρακτηρισμού της διαγωγής στους τίτλους και τα πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι νόμιμη διότι… Read More »