H συμμετοχή αλλοδαπών στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης σύμφωνα με τον ν. 3838/2010 εξετάζεται ενόψει της αρχής της καθολικότητας της ψήφου, καθώς και του περιορισμού που θέτει η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 4 Σ. Όσον αφορά το δικαίωμα του εκλέγειν, από το Σύνταγμα δεν προκύπτει ότι, για τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, αυτό συναρτάται με την ελληνική ιθαγένεια. Όσον αφορά το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της διαδικασίας επιλογής των μελών των δημοτικών συμβουλίων, απόρροια του ιδιαίτερου χαρακτήρα του δημοτικού συμβουλίου, ως οργάνου των Ο.Τ.Α αλλά ταυτόχρονα και ως αντιπροσώπευσης της βούλησης ενός ειδικού εκλογικού σώματος.

Παρά την αναφορά σε ‘πολίτες’ στο κείμενο των συνταγματικών διατάξεων περί κοινωνικών δικαιωμάτων, τα τελευταία κατοχυρώνονται όχι μόνο για τους Έλληνες υπηκόους, αλλά για τον καθένα που φέρει την κοινωνική ιδιότητα του πολίτη, δηλαδή για κάθε μέλος του κοινωνικού συνόλου. Φορείς των κοινωνικών δικαιωμάτων είναι έτσι όλοι όσοι διαβιούν στην Ελλάδα και συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή, κατά συνέπεια και οι νομίμως διαμένοντες αλλοδαποί. Αυτό καθιστά επιβεβλημένη την αναθεώρηση των κρατικών πολιτικών όσον αφορά την πρόσβαση των αλλοδαπών μεταναστών σε κοινωνικές υπηρεσίες. Περαιτέρω, στοιχειώδεις κοινωνικές υπηρεσίες που να διασφαλίζουν την επιβίωσή τους δικαιούνται όλοι όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια, επομένως ακόμη και οι αλλοδαποί χωρίς νόμιμη διαμονή.

Με τον Ν. 3838/2010 «Σύγχρονες διατάξεις για την Ελληνική Ιθαγένεια και την πολιτική συμμετοχή ομογενών και νομίμως διαμενόντων μεταναστών και άλλες ρυθμίσεις» (ΦΕΚ Α΄ 49/24.3.2010) προβλέπεται η δυνατότητα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας από τέκνα μεταναστών, τροποποιούνται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία κτήσης της ιθαγένειας από αλλοδαπούς με πολιτογράφηση, ενώ αναγνωρίζεται σε νομίμως διαμένοντες αλλοδαπούς το δικαίωμα του εκλέγειν και περιορισμένο δικαίωμα του εκλέγεσθαι στις εκλογές της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης.