Category Archives: ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΡΘΡΑ

Ανεξάρτητοι συνδυασμοί και de facto πολιτικά κόμματα,

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Το ζήτημα της καταστρατήγησης του θεσμού της εκλογικής απαγόρευσης ορισμένων πολιτικών κομμάτων, ο οποίος καθιερώθηκε με το άρθρο 32 παρ. 1 του Π.Δ. 26/2012,  απασχόλησε τον εκλογικό νομοθέτη με αφορμή το ενδεχόμενο εικονικότητας όσον αφορά την πραγματική ηγεσία του κόμματος. Ωστόσο, η «απαγόρευση της καταστρατήγησης του νόμου» είναι μια γενική αρχή του δικαίου, η οποία… Read More »

Για τη συνταγματικότητα του αποκλεισμού εκλογικών συνδυασμών των καταδικασμένων διευθυντών της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης “Χρυσή Αυγή”

Θανάσης Καμπαγιάννης, δικηγόρος στην Αθήνα, συνήγορος υποστήριξης της κατηγορίας στη δίκη της Χρυσής Αυγής.

Σύνοψη: Η πρωτόδικη καταδίκη των ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής ως διευθυντών ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης, υπό τον μανδύα πολιτικού κόμματος, στοιχειοθετεί επαρκή βάση κωλύματος για την κατάρτιση εκλογικών συνδυασμών από πλευράς των καταδικασμένων ηγετών της, χωρίς να παραβιάζονται οι διατάξεις των άρθρων 29 και 51 του Συντάγματος. Η αποτύπωση της θέσης αυτής σε νομοθετική διάταξη… Read More »

Το Σύνταγμα του Άστρους, του 1823, ως θεσμική «γέφυρα» μεταξύ του Συντάγματος της Επιδαύρου, του 1822,  και του «Πολιτικού Συντάγματος της Ελλάδος» (Συντάγματος της Τροιζήνας),  του 1827

Προκόπιος Παυλόπουλος, τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ

Πρόλογος [1] Το Σύνταγμα του Άστρους, δηλαδή το αναθεωρημένο «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος» της Επιδαύρου που είχε θεσπίσει η Α΄ Εθνική Συνέλευση την 1η Ιανουαρίου 1822, θεσπίσθηκε από την Β΄ Εθνική Συνέλευση, την 13η Απριλίου 1823, για να μείνει στην Συνταγματική μας Ιστορία ως ο «Νόμος της Επιδαύρου».  Αν ανατρέξουμε στο χρονικό της συγκυρίας, μέσα… Read More »

Όταν η αυτάρεσκη δημοκρατία μας δεν προνοεί και δεν αντιδρά εγκαίρως, καταλήγει να νομοθετεί «φωτογραφικά» για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς της

Θανάσης Γ. Ξηρός, Αναπληρωτής Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΣΕΙ-ΣΣΕ

Ι Η πρωτόγνωρη σε ένταση και διάρκεια δημοσιονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και οι ποικιλόμορφες, άμεσες και επαχθείς, συνέπειές της διαμόρφωσαν γόνιμο έδαφος για ακραία, συχνά παρά το νόμο, ρητορεία και πυροδότησαν βίαιες, συνήθως «αυθόρμητες», λαϊκές αντιδράσεις. Προνομιακός φορέας έκφρασης και, αντιστοίχως, εκδήλωσής τους υπήρξε μόρφωμα, ενδεδυμένο το μανδύα πολιτικού κόμματος, που διεκδίκησε ουσιαστικό ρόλο… Read More »

Σύνταγμα, εκλογές και κοινοβουλευτικό σύστημα στην προκρούστεια κλίνη των πρωθυπουργικών μεθοδεύσεων

Η  πρόσφατη αναγγελία της ημερομηνίας των εκλογών από τον πρωθυπουργό ήταν μία ακόμη ένδειξη για το ότι δεν τρέφει ιδιαίτερο σεβασμό ούτε στο Σύνταγμα ούτε στα κρατικά όργανα που είναι κρίσιμα για την λειτουργία του πολιτεύματος. Πράγματι, σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ. 2 του Συντάγματος: «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Bουλή με πρόταση… Read More »

Η πραγματική ηγεσία ενός κόμματος μπορεί να είναι και συλλογική

Γιάννης Α. Τασόπουλος, Καθηγητής ΕΚΠΑ, δικηγόρος

Στο ζήτημα που συνδέεται με την καταδίκη της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής σε πρώτο βαθμό, το άρθρο 102 τουνόμου 5019/2023 (ΦΕΚ Α΄27) προβλέπει την αποστέρηση του δικαιώματος κατάρτισης συνδυασμών για τη συμμετοχή στις βουλευτικές εκλογές, πολιτικών κομμάτων των οποίων υποψήφιοι βουλευτές ή ιδρυτικά μέλη ή διατελέσαντες πρόεδροι είναι πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί για τα αδικήματα… Read More »

 Αυτοματισμοί και τεκμήρια κατά την εφαρμογή της εκλογικής απαγόρευσης

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Ο νομοθέτης του άρθρου 102 του ν.5019/2023 απέκλεισε αυτομάτως από το δικαίωμα συμμετοχής στις βουλευτικές εκλογές τα κόμματα των οποίων ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας τα μέλη της διοικούσας επιτροπής, ο νόμιμος εκπρόσωπος, ή τα πρόσωπα που αποτελούν την πραγματική ηγεσία του κόμματος, έχουν καταδικασθεί σε οποιονδήποτε βαθμό σε κάθειρξη, για τα εγκλήματα των κεφαλαίων… Read More »

Το Σύνταγμα δεν φωτογραφίζει Πρωθυπουργό

Νίκος Παπασπύρου, Αναπλ. Καθηγητής στη Νομική Σχολή (ΕΚΠΑ)

Ι. Η πρόκληση του συναινετικού μοντέλου Στις 21 Μαΐου, ο λαός καλείται να ψηφίσει για τη νέα Βουλή. Καθώς οι εκλογές θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής, το πρώτο διακύβευμα είναι η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας. Εν τέλει, η δυνατότητα μετάβασης σε ένα συναινετικό μοντέλο διακυβέρνησης. Οι συνθήκες φυσικά κάθε άλλο παρά συναίνεση… Read More »

Εκλογές προκηρύσσει η ΠτΔ, όχι ο πρωθυπουργός

Ακρίτας Καϊδατζής, Αναπλ. καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

Εκλογές προκηρύσσονται με προεδρικό διάταγμα. Η ουσιαστική αποφασιστική αρμοδιότητα ανήκει βεβαίως κατά το Σύνταγμα στο υπουργικό συμβούλιο (προσοχή: όχι στον πρωθυπουργό), το οποίο προσυπογράφει το διάταγμα, όμως η τυπική αποφασιστική αρμοδιότητα δεν παύει να ανήκει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μόνο η Πρόεδρος δικαιούται να προκηρύσσει εκλογές και, ιδίως, να ορίζει την ημερομηνία διενέργειάς τους. Αυτό… Read More »

Ας πάρουμε στα σοβαρά καθετί δημόσιο

Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

* Στις μέρες μας, το κράτος δικαίου και η δημοκρατία διέρχονται μια βαθιά κρίση, η οποία αποτελεί σύμπτωμα της νεοφεουδαρχικής εξέλιξης των πολιτικών θεσμών, δηλαδή της αναβίωσης, στη Χώρα μας, στην Ευρώπη και ευρύτερα, προνεωτερικών προτύπων. Μεταξύ αυτών των προτύπων, συγκαταλέγεται η υβριδοποίηση δημόσιου και ιδιωτικού, η οποία απαξιώνει το κύρος καθετί δημόσιου (του Κράτους,… Read More »

Εκλογική απαγόρευση κομμάτων.Το αρθρο 102 του ν.5019/2023 και η αντιμετώπιση της καταστρατήγησής του

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Με το άρθρο 102 του ν. 5019/2023 θεσπίστηκε απαγόρευση κατάρτισης συνδυασμών στις βουλευτικές εκλογές για κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων των οποίων ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας, τα μέλη της διοικούσας επιτροπής, ο νόμιμος εκπρόσωπος ή η πραγματική ηγεσία του κόμματος (μονοπρόσωπη ή συλλογική), έχουν καταδικασθεί σε οποιονδήποτε βαθμό σε κάθειρξη για τα αδικήματα των κεφαλαίων… Read More »

Δικαιοσύνη ως επιείκεια εντός του δικαίου και πέραν αυτού

Μιχάλης Σταθόπουλος, Επίτιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός

Ι. Η αφετηρία: Δύο χωριστές τάξεις δικαίου, το αυστηρό και το επιεικές δίκαιο *   Αριστοτέλης και επιείκεια Πατέρας της επιείκειας στο δίκαιο θεωρείται, και δικαίως, ο Αριστοτέλης. Βεβαίως είχαν προηγηθεί ορισμένες σύντομες, σποραδικές αναφορές στην επιείκεια, η σπουδαιότερη των οποίων είναι αυτή του σοφιστή Γοργία, ο οποίος ονομάζει το αυστηρό-γραπτό δίκαιο «αύθαδες» δίκαιο, χαρακτηριζόμενο… Read More »

To Predator και τα προσωπικά δεδομένα. Οι πολλαπλές παραβιάσεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και τα πρακτικά και νομικά προβλήματα για την εφαρμογή της

Σπύρος Μακρής, Νομικός σύμβουλος για θέματα δικαίου πληροφορικής, Master 2 Université Paris 1 Pathéon - Sorbonne

Τον Δεκέμβριο του 2021, έρευνα του εργαστηρίου Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο αποκαλύπτει την πιθανή ύπαρξη πελατών του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator στην Ελλάδα[1]. Τον Ιούλιο του 2022, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ καταγγέλλει στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ότι το κινητό του τηλέφωνο έχει μολυνθεί από το κακόβουλο λογισμικό μετά από ευρήματα της υπηρεσίας πληροφορικής… Read More »

Σύνταγμα, κόμματα και απαγορεύσεις

Λίνα Παπαδοπούλου, Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του Α.Π.Θ.

Το άρθρο 29§1 Συντάγματος (Σ) κατοχυρώνει το πολιτικό δικαίωμα των Ελλήνων να «μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος». Στην Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή, που κατάρτισε το Σύνταγμα του 1975, η διατύπωση αυτή ήταν ο συμβιβασμός μεταξύ… Read More »

Η τόλμη της δημοκρατίας απέναντι στους εχθρούς της

Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης     

Κάθε δημοκρατικό Σύνταγμα βασίζεται σε ένα πλέγμα θεμελιωδών αποφάσεων, οι οποίες αποτυπώνουν σε κανονιστικό επίπεδο τη βούληση της πολιτικής κοινότητας σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης του πολιτεύματος και την προστασία των δικαιωμάτων. Μία από τις αποφάσεις αυτές αφορά την αντιμετώπιση που επιφυλάσσει η δημοκρατία στους εχθρούς της, δηλαδή στις πολιτικές εκείνες δυνάμεις που την επιβουλεύονται… Read More »