Category Archives: Πανδημία και Σύνταγμα

Η υγειονομική κρίση του 2020 και η εντροπία του α-πολιτικού

Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Η ακύρωση του Δήμου, ή έστω η αβεβαιότητα για την ικανότητα ενεργοποίησης του Δήμου συνεπάγεται την απίσχναση της Δημοκρατίας σε τέτοιο βαθμό  που να ακυρώνει τον θεμελιακό χαρακτήρα του πολιτεύματος. Έτσι, όσο η εντροπία του α-πολιτικού επικρατεί, τόσο το δημοκρατικό ενεργειακό δυναμικό εξατμίζεται. Αυτό ίσως είναι ένα από τα διακυβεύματα των καιρών.

Η αναπάντεχη αξία του Συνταγματικού Δικαίου: Μια ιστορία από το CERN

Θωμάς Ν. Σταυρόπουλος, Δικηγόρος, Δ.Ν. Visiting Fellow (Harvard)

Η πανδημία του COVID-19 ανέδειξε και πάλι την αξία των θετικών επιστημών στην προσπάθεια αντιμετώπισης ενός τόσο μείζονος προβλήματος. Ανεξάρτητα πάντως από την παρούσα συγκυρία, οι θετικές επιστήμες χαίρουν ευρείας αναγνώρισης και αποδοχής ειδικά σε σχέση με τις ανθρωπιστικές επιστήμες και δη τη νομική, από την οποία πιστεύεται ότι απέχουν παρασάγγας. Αυτή η θέση βρίσκει… Read More »

Πανδημία και Ιδιωτικότητα

Σπύρος Κ. Τάσσης, Δικηγόρος, LLM

Οι πρωτόγνωρες καταστάσεις που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες έχουν βάλει σε δοκιμασία όλους μας. Για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες οι άνθρωποι, ειδικά του δυτικού κόσμου, βρισκόμαστε ενώπιον μίας τρομαχτικής απειλής που θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την ευμάρεια και την βολή της καθημερινότητας αλλά την ίδια μας την ύπαρξη. Παράλληλα, αντιμετωπίζουμε, με έναν… Read More »

Η υγειονομική κρίση υπό το βλέμμα της γαλλικής διοικητικής δικαιοσύνης: υπάρχει έδαφος για συγκρίσεις;

Βασιλική Καψάλη, Επίκουρη καθηγήτρια Δημοσίου Δικαίου του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου

Στην Ελλάδα δεν έχει διαμορφωθεί ακόμη νομολογία της υγειονομικής κρίσης, υπό την έννοια μιας λιγότερο ή περισσότερο συνεκτικής δέσμης δικαστικών κρίσεων των ανώτατων δικαστηρίων όσον αφορά τη συνταγματικότητα των μέτρων που ελήφθησαν με σκοπό τον περιορισμό της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού. Αντιθέτως, η γαλλική διοικητική δικαιοσύνη, και ιδίως το Conseil d’État, έχει αποφανθεί επανειλημμένως επί… Read More »

Respect for democracy, human rights and the rule of law during states of emergency – Reflections

Nicos ALIVIZATOS (Member, Greece) Veronika BĺLKOVÁ (Member, Czech Republic) Iain CAMERON (Member, Sweden) Oliver KASK (Member, Estonia) Kaarlo TUORI (Member, Finland)

Kείμενο πέντε μελών της Επιτροπής της Βενετίας για τα συνταγματικά της πανδημίας. Διαβάστε το κείμενο στο pdf

Η πανδημία ανάμεσα στο Δίκαιο και στην Ηθική, με την ζωή ως συνταγματική αξία

Αντώνης Μανιτάκης, Ομ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Η παρούσα ανάρτηση αποτελεί κείμενο εργασίας, working paper, που γράφτηκε κυρίως τον καιρό της καραντίνας. Δεν είναι επομένως ολοκληρωμένο ούτε οριστικό κείμενο. Δεν έχω λάβει υπόψη μου και δεν πρόλαβα να αξιοποιήσω πρόσφατα, αξιόλογα,  δημοσιεύματα ούτε να αναφερθώ σε παλαιότερες μελέτες, εξίσου κρίσιμες για το θέμα μας. Ελπίζω να επανέλθω με νέα υπομνηματισμένη δημοσίευση σχετικά… Read More »

Θα έχει η προστασία της υγείας την ίδια τύχη με την προστασία του περιβάλλοντος;

Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Εξαιτίας της πανδημίας του Covid-19, η υγεία έχει δικαιολογημένα αναχθεί «σε απόλυτη κοινωνική και συνταγματική προτεραιότητα». Καθώς, λοιπόν, η προστασία της υγείας γίνεται το νέο… viral και του νομικού κόσμου, ευλόγως μπορεί κανείς να αναρωτηθεί ποιο θα είναι το πραγματικό μέλλον της στη Χώρα μας. Η προστασία αυτή έχει περιβληθεί σταδιακώς με ισχυρές συνταγματικές εγγυήσεις,… Read More »

Σκέψεις σχετικά με την (αντι)συνταγματικότητα του νομικού πλαισίου για την απευθείας μετάδοση των μαθημάτων με τεχνολογικά μέσα

Ιφιγένεια Καμτσίδου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ

Η επαναλειτουργία των σχολικών μονάδων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εν μέσω της πανδημίας του COVID 19 επέβαλε την λήψη μέτρων για την προστασία της υγείας των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας και της δημόσιας υγείας, καθώς και για την διευκόλυνση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στις παρούσες, έκτακτες συνθήκες. Έτσι,  με το άρθρο 63 του ν. 4686/2020… Read More »

Κράτος πρόληψης και τεχνοκρατία την εποχή της πανδημίας

Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής Συνταγματικού δικαίου στην Νομική Σχολή του ΑΠΘ

  Η υγειονομική κρίση που κυριαρχεί σε όλο τον κόσμο τους τελευταίους τρεις μήνες έθεσε σε μεγάλη δοκιμασία ανάμεσα στα άλλα και τους κρατικούς θεσμούς, οι οποίοι επωμίστηκαν το μεγάλο βάρος της ιατρικής, κοινωνικής και οικονομικής διαχείρισης των συνεπειών της. Ανεξάρτητα αν οι πανδημίες και η αντιμετώπιση των ιών είναι σχετικά σπάνιες με αυτή την… Read More »

Περιορισμοί της θρησκευτικής λατρείας και των συναθροίσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Οι αποφάσεις του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας.

Κυριάκος Π. Παπανικολάου, Λέκτωρ Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

Ι. Το βασικό χαρακτηριστικό της ενσκήψασας πανδημίας είναι η ραγδαία εξάπλωσή της λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς της. Η υγειονομική κρίση κατέστη παγκόσμια εντός χρονικού διαστήματος που υπερβαίνει ζοφερά τις παραστάσεις μας για τις ταχύτητες μετάδοσης στο πεδίο της φυσικής ζωής, στο οποίο εθεωρείτο ότι εκ των πραγμάτων υστερεί η δυναμική σε σύγκριση με το ψηφιακό… Read More »

Κορωνοϊός και ελευθερία της κίνησης: Διατηρώντας το Σύνταγμα «ζωντανό» εν μέσω πανδημίας

Παναγιώτης Μαντζούφας Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Νομικής Α.Π.Θ. - Αναστάσιος Παυλόπουλος, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου Νομικής Α.Π.Θ.

Το Σύνταγμα διαρθρώνει τη συνταγματική προστασία της προσωπικής ελευθερίας αφενός σε ατομικό και αφετέρου σε συλλογικό επίπεδο. Τα μέτρα που τέθηκαν σε ατομική βάση, δηλαδή σε όσους νοσούν ή ενδέχεται να νοσήσουν, βρίσκουν έρεισμα στην ερμην. δήλωση του ά. 5 Συντ. και πληρούν τις εγγυήσεις προστασίας του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ, καθόσον προβλέπεται η προσφυγή… Read More »

Η επιστήμη, η πανδημία και οι προκλήσεις μπροστά μας

Βασιλική Χρήστου, Επίκ. καθ. Συνταγματικού Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ποιος θα μπορούσε να είναι ένας προσωρινός απολογισμός από τη μέχρι τώρα πορεία της πανδημίας; Παρά τις τεράστιες απώλειες, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την αδιαμφισβήτητη πρόοδο της ανθρωπότητας. Ανάλογες πανδημίες στο παρελθόν, σε συνθήκες πολύ λιγότερο έντονης παγκοσμιοποίησης, είχαν οδηγήσει σε συντριπτικά μεγαλύτερο αριθμό θανάτων, παρά το ότι τις εικόνες από… Read More »

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στην πανδημία

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Έχει γίνει με πολλούς τρόπους φανερό,  ήδη από το ξέσπασμά της,  ότι η δοκιμασία της πανδημίας στον ευρωπαϊκό χώρο δεν αφορά μόνο τα εθνικά κράτη. Αφορά εξ ίσου και την Ευρωπαϊκή Ένωση, (ΕΕ) η οποία για δεύτερη φορά, μέσα σε 10 χρόνια, βρίσκεται αντιμέτωπη με προβλήματα που απειλούν την ίδια την ύπαρξη και την προοπτική… Read More »

Πανδημία και δικαίωμα στην υγεία

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Ένα τόσο πελώριο και δραματικό γεγονός όσο η πανδημία του 2020, που προκάλεσε μία παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν μπορεί παρά να αφήσει το αποτύπωμα του και στο νομικό σύστημα και πρωτίστως στο δίκαιο και στη δογματική των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Δεν αναφερόμαστε εδώ στις πρωτόγνωρες απαγορεύσεις και στους αυστηρούς περιορισμούς των θεμελιωδών δικαιωμάτων, που δεν… Read More »

Επιστημονική αφωνία σε ώρα κρίσης;

Ακρίτας Καϊδατζής, Ιφιγένεια Καμτσίδου, Χαράλαμπος Κουρουνδής, Διδάσκουν και ερευνούν Συνταγματικό Δίκαιο στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ.

Η πανδημία του Covid-19 αποτελεί πρωτόγνωρο φαινόμενο. Η εξάπλωση του ιού και οι θανάσιμες συνέπειές της έχουν σημάνει συναγερμό σε όλες τις χώρες του κόσμου. Αλλού έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλού έχουν επιβληθεί έντονα περιοριστικά μέτρα. Το αντικειμενικό βάρος του πλήγματος στο σύστημα των ελευθεριών και των δικαιωμάτων, ανεξάρτητα από το αν θεωρηθεί δικαιολογημένο… Read More »