Category Archives: Ιδιωτικά Α.Ε.Ι. και Σύνταγμα

Η προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας κεντρικό ζητούμενο για το μέλλον της Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης

Ιωάννης Σαρμάς, πρώην υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Εισαγωγή Το θέμα σε πέντε διαδοχικές ενότητες: Πρώτον, παρουσιάζεται μία πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αντιμετωπίζει την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ως ατομικό δικαίωμα του υποψηφίου. Δεύτερον, αναζητείται γιατί το ελληνικό Σύνταγμα απαιτεί η ακαδημαϊκή εκπαίδευση να παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Τρίτον, σχολιάζεται μία σχετικώς πρόσφατη απόφαση του… Read More »

Αντισυνταγματική η λειτουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων

Ξενοφών Κοντιάδης, συνταγματολόγος, καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

Αφετηρία κάθε ερμηνείας είναι το γράμμα του κειμένου. Αυτό μαθαίνουν οι πρωτοετείς φοιτητές, αυτό ακολουθούν όλα τα κρατικά όργανα που καλούνται να εφαρμόσουν κανόνες δικαίου, από εκεί ξεκινάει και ενίοτε τελειώνει η σκέψη του δικαστή. Αρκεί το γράμμα; Πολύ συχνά η απάντηση είναι αρνητική. Αλλά παραμένει η βάση για την κατανόηση κάθε κειμένου, νομικού ή… Read More »

Ψευδοερμηνευτική κατάργηση του άρθρου 16

Ακρίτας Καϊδατζής, Αν. καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι, επί της αρχής και στο σύνολό τους, αντισυνταγματικές ως αντίθετες στο άρθρο 16 παράγραφοι 5, 6 και 8 του Συντάγματος. Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα λειτουργίας πανεπιστημίων με τη μορφή νομικών προσώπων του ιδιωτικού δικαίου, τα αποκαλούμενα «νομικά πρόσωπα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης» (ν.π.π.ε.). Όμως… Read More »

Νομοθετική κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος

Ακρίτας Καϊδατζής, Αν. καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

«H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση». Αυτό ορίζει η παρ. 5 του άρθρου 16 του Συντάγματος. Η διάταξη είναι απλή, σαφής, απερίφραστη. Η λέξη «αποκλειστικά» δεν αφήνει περιθώρια εξαιρέσεων, ερμηνειών και παρερμηνειών. Κανένα πανεπιστήμιο δεν επιτρέπεται να λειτουργεί στην Ελλάδα, αν δεν είναι οργανωμένο ως… Read More »

Οκτώ καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου κρίνουν αντισυνταγματικές τις διατάξεις για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια

Με αφορμή ορισμένες γνωμοδοτήσεις και τοποθετήσεις συναδέλφων, που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η πλειονότητα των καθηγητών συνταγματικού Δικαίου τάσσεται αναφανδόν υπέρ της συνταγματικότητας των κυβερνητικών σχεδίων για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας. Αισθανόμαστε λοιπόν την ανάγκη να δηλώσουμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Στο άρθρο 16… Read More »

Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ανάμεσα στη συνταγματική απαγόρευση και τις ενωσιακές επιταγές.

Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του ΑΠΘ

Η κυβερνητική εξαγγελία για την ψήφιση νόμου που θα προβλέπει την δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων ως παραρτήματα αλλοδαπών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων κρατών-μελών της ΕΕ ανακίνησε έναν έντονο δημόσιο διάλογο με αντικείμενο τόσο τη συνταγματικότητα όσο και τη σκοπιμότητά του. Κατά το ελληνικό Σύνταγμα η παροχή παιδείας αποτελεί βασικό δημόσιο αγαθό που συνιστά βασική αποστολή του… Read More »

Τα Α.Ε.Ι. δεν υπέχουν υποχρέωση συμμόρφωσης σε εντολές του Υπουργείου

Ακρίτας Καϊδατζής, Αν. καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

Στο άρθρο 65 του ν. 4957/2022 ορίζεται ο τρόπος αξιολόγησης των φοιτητών στα Α.Ε.Ι. με γραπτές ή προφορικές εξετάσεις ή άλλες μεθόδους αξιολόγησης. Εκεί προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα διεξαγωγής των εξετάσεων με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, όταν συντρέχουν λόγοι ανώτερης βίας ή έκτακτες συνθήκες. Το άρθρο 67 του ίδιου νόμου επιτρέπει, ευρύτερα, την προσφυγή… Read More »

Πανεπιστήμια και blame game

Σπύρος Βλαχόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Ας ξεκινήσουμε με τα νομικά: Το Σύνταγμα κατοχυρώνει την πλήρη αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ. Αυτό σημαίνει ότι τα Πανεπιστήμια αποφασίζουν ελεύθερα, στο πλαίσιο του Συντάγματος και των νόμων, για όλα τα θέματα που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία τους. Η εποπτεία του Κράτους περιορίζεται στον έλεγχο νομιμότητας των πράξεών τους και σε καμία περίπτωση δεν… Read More »

Το μέλλον των Δημοσίων Πανεπιστημίων

Γιώργος Σταθάκης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, πρώην υπουργός

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει δυό ορόσημα. Πρώτον τη μεταρρύθμιση Παπανδρέου (Παπανούτσου) το 1964. Αυτή καθιέρωσε το ενιαίο καθολικό σχολείο, την εννιαετή υποχρεωτική εκπαίδευση, την δημοτική γλώσσα, τη δωρεάν εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες, την καθιέρωση των εισαγωγικών/πανελλαδικών εξετάσεων ως αδιάβλητο σύστημα εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο, την αναβάθμιση των παιδαγωγικών σπουδών και την ίδρυση του Παιδαγωγικού… Read More »

Αναχρονιστική και αντίθετη στην ακαδημαϊκή ελευθερία

Αντώνης Μανιτάκης, ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ και επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής της Νομικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Υποστηρίζεται από μερίδα συνταγματολόγων ότι η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης να καταθέσει νομοσχέδιο που θα επιτρέπει την εγκατάσταση στη χώρα μας μη κρατικών παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων αντίκειται ευθέως στο άρθρο 16 παρ. 8 εδ. β) Σ., που ορίζει ότι «η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται». Η διάταξη, ισχυρίζονται, είναι ρητή και σαφής, τόσο ώστε… Read More »

Περί του άρθρου 16 και άλλων δαιμονίων

Δημήτρης Σαραφιανός, ΔΝ Δικηγόρος, μέλος ΔΣ ΔΣΑ

Mε βάση τις ερωτοαπαντήσεις που εξέδωσε πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας σχετικά με την εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, προκύπτουν πεντακάθαρα τα εξής, που θα επιτρέψουν και σε εμάς να απαντήσουμε σε ορισμένα ερωτήματα. Σύμφωνα, λοιπόν, με το Υπουργείο, οι τίτλοι σπουδών του ξένου πανεπιστημίου που θα εκδίδονται στην Ελλάδα θα προσδίδουν τα ίδια ακαδημαϊκά… Read More »

Β. Σκουρής/Ε. Βενιζέλος, Η σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία του άρθρου 16 παρ. 5 και 8 του Συντάγματος, 2024

Η εξαγγελθείσα αναθεώρηση του άρθρου 16 παρ. 5 και 8 του Συντάγματος προϋποθέτει την τήρηση των διαδικαστικών προδιαγραφών του άρθρου 110 παρ. 2-6 Σ. Ακόμη συνεπώς και αν όλες οι διαδικασίες κινηθούν και εξελιχθούν με τον ταχύτερο ρυθμό, υπάρχει ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο εξακολουθεί να έχει πρακτική σημασία το ερώτημα για τα περιθώρια… Read More »

«Πολυεπίπεδος συνταγματισμός»: απολογητική ιδεολογία ή εξελικτική αναγκαιότητα; (Σκέψεις με αφορμή την ερμηνευτική επαναπροσέγγιση του άρθρου 16)

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, δρ. δημοσίου δικαίου (Paris X), πρ. νομάρχης

Εισαγωγή Το πρόσφατο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τα μη κρατικά ΑΕΙ θέτει στον δημόσιο επιστημονικό διάλογο την πρόταση για μια «σύγχρονη ερμηνεία» του άρθρου 16 Συντ, η οποία θα καθιστά συνταγματικώς ανεκτή τη νομοθετική εγκατάσταση και λειτουργία στη χώρα μας ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ άλλου κράτους-μέλους της ΕΕ, τα οποία θα παρέχουν υπηρεσίες τηρώντας συγκεκριμένες … Read More »

Η παραβίαση του άρθρου 16 Συντ. δεν είναι ένας απλός ερμηνευτικός νεωτερισμός

Ιφιγένεια Καμτσίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

Συζήτηση με την Γ. Κριεμπάρδη στο libre, με κάποιες απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα που προκύπτουν από το σχέδιο που παρουσίασε η κυβέρνηση.   Για το άρθρο 16 και τα πραγματικά ελεύθερα πανεπιστήμια… Η παράκαμψη του Συντάγματος επιχειρείται μέσα από την αναφορά σε διεθνή κείμενα, όπως η «Γενική Συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS)»… Read More »

Ο Αββάς Σιεγιές και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Γιώργος Κατρούγκαλος, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου ΔΠΘ

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις και οριοθέτηση του θέματος 1.1     Αδύνατη η σύμφωνη με το ευρωπαϊκό δίκαιο ερμηνεία του άρθρου 16 σε αντίθεση με την γραμματική του διατύπωση 1.2     Αδύνατη η παράκαμψη συνταγματικής διάταξης με διεθνή συνθήκη Έχουν καταστεί ανενεργές οι απαγορεύσεις του άρθρου 16 από τον επικαθορισμό τους από το ενωσιακό δίκαιο; 2.1 Η σχέση του Ευρωπαϊκού… Read More »