Category Archives: Συνταγματική Αναθεώρηση

Το δικαίωμα ένστολης άσκησης του δικαιώματος συνάθροισης από αστυνομικούς υπαλλήλους και η υποχρέωση πολιτικής-κομματικής ουδετερότητας

Κωνσταντίνος Σ. Ρέμελης, Καθηγητής Νομικής Σχολής Θράκης

Προδιάθεση – οριοθέτηση Το δικαίωμα της συνάθροισης μαζί με το δικαίωμα συνένωσης («ελευθερίες του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι» αντίστοιχα κατά την παραδοσιακή ορολογία) συνιστούν τα παλαιότερα δικαιώματα συλλογικής δράσης στο ελληνικό συνταγματικό δίκαιο1. Τα δικαιώματα αυτά από κοινού με τη συνδικαλιστική ελευθερία και το δικαίωμα της απεργίας, έχουν ως χαρακτηριστικό γνώρισμα το ότι η άσκησή… Read More »

Εισαγωγή, σε: Η τέταρτη αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 (2014-2019)

Γιώργος Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η αναθεώρηση του 2019 αποτέλεσε, δυστυχώς, μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για μια γενναία και νομικοπολιτικά πρόσφορη ανανέωση των συνταγματικών μας θεσμών. Στην πραγματικότητα, αυτό που παρακολουθήσαμε στις δύο Βουλές (προτείνουσα και αναθεωρητική), που διεκπεραίωσαν την όλη διαδικασία, δεν ήταν τίποτε άλλο από το χρονικό μιας προεξαγγελθείσας  αποτυχίας: το όλο εγχείρημα ξεκίνησε σε λάθος κατεύθυνση, εξελίχθηκε… Read More »

Γ.Χ. Σωτηρέλης / Θ.Γ. Ξηρός, Η τέταρτη αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 (2014-2019), εκδ. Παπαζήση 2020

Η αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας διεξάγεται σε δύο διακριτές μεταξύ τους φάσεις, ενώπιον της προτείνουσας  και, αντιστοίχως, της Αναθεωρητικής Βουλής. Στις επιμέρους στιγμές τους παράγεται πλούσιο υλικό. Το συνθέτουν οι υποβληθείσες προτάσεις των κοινοβουλευτικών ομάδων, οι μεμονωμένες τροπολογίες βουλευτών, οι εκθέσεις των δύο Επιτροπών Αναθεώρησης, τα πρακτικά της συζήτησής τους στην Ολομέλεια και τα… Read More »

Η διαρκής πρόκληση της συνταγματικής αναθεώρησης των σχέσεων κράτους-εκκλησίας

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος (αλλά και των άρθρων περί ορκωμοσίας των βουλευτών και του ΠτΔ), τέθηκε για πολλοστή φορά επί τάπητος το ζήτημα του ανακαθορισμού των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας, το οποίο είναι, αναμφισβήτητα, ένα από τα πλέον επίμαχα που έχουν απασχολήσει τις έως τώρα συνταγματικές αναθεωρήσεις (πλην… Read More »

Πέντε παρατηρήσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση

Ακρίτας Καϊδατζής, επίκουρος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ

Πρώτη παρατήρηση. Αυτή είναι η πρώτη συνταγματική αναθεώρηση που την ολοκλήρωσε διαφορετική πλειοψηφία απ’ αυτήν που την ξεκίνησε. Στις τρεις προηγούμενες αναθεωρήσεις το ίδιο κόμμα είχε πλειοψηφία πριν και μετά τις εκλογές για την αναθεωρητική Βουλή (ΠΑΣΟΚ το 1986 και το 2001, Νέα Δημοκρατία το 2008). Δεν πρέπει να υποτιμούμε τη θεσμική σημασία αυτού του… Read More »

Σύνταγμα και παράνομα αποδεικτικά στοιχεία

Σπύρος Βλαχόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Το άρθρο 19 παρ. 3 του Συντάγματος είναι απολύτως σαφές: «Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α», δηλαδή κατά παράβαση των ατομικών δικαιωμάτων του απορρήτου της επικοινωνίας, της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Η νομολογία είχε δεχθεί ότι η χρήση… Read More »

Παράνομα αποδεικτικά μέσα

του Χαράλαμπου Ανθόπουλου, Καθηγητή Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Κατά κανόνα η αντισυνταγματικότητα ενός νόμου δεν προκύπτει δια γυμνού οφθαλμού. Και τούτο γιατί σπανίως μια συνταγματική διάταξη είναι τόσο σαφής ώστε να μην χρειάζεται ερμηνευτική «συγκεκριμενοποίηση» που θα επιτρέπει τη σύγκρισή της με την ύποπτη για αντισυνταγματικότητα νομοθετική διάταξη. Μια τέτοια συνταγματική διάταξη που δεν χρειάζεται περαιτέρω ερμηνεία για την κατανόησή της και την… Read More »

Η άγονη αναθεώρηση

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, Kαθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μια ακόμη κολοβή και εν πολλοίς ανούσια αναθεώρηση είναι πλέον επί θύραις, για να επιβεβαιώσει, με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο, ότι τα δύο μεγάλα κόμματα ήταν τελικά όχι μόνον ανέτοιμα αλλά και απρόθυμα για έναν ώριμο, απροκατάληπτο και εποικοδομητικό συνταγματικό αναστοχασμό. Αντί να ξεκινήσουν από τις θεσμικές δυσλειτουργίες που ανέδειξε ή μεγέθυνε η κρίση –παρά… Read More »

Η Αναθεώρηση και το μάθημα των θρησκευτικών

του Χαράλαμπου Ανθόπουλου, Καθηγητή Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Όπως ορθά παρατήρησε ο Ανδρέας Λοβέρδος κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για την αναθεώρηση του άρθρου 3 Συντ. που ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ Κράτους και της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδας, το μοναδικό σοβαρό εκκρεμές πρόβλημα του συνταγματικού καθεστώτος των σχέσεων αυτών, ανακύπτει κυρίως σε σχέση με το άρθρο 16 § 2 Συντ.,… Read More »

Η ανάγνωση του σκανδιναβικού κράτους πρόνοιας στη σκιά των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, υπό το πρίσμα μιας διαχρονικά χαρασσόμενης μεταναστευτικής πολιτικής

Σαξώνη Κωνσταντίνα, Δικηγόρος, ΠΜΣ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης ΑΠΘ

Στο επίκεντρο της παρούσας μελέτης βρίσκεται η συνάντηση των εννοιών του σκανδιναβικού μοντέλου εθνικής κάλυψης, της, προ τετραετίας, εκδηλωθείσας μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης, καθώς και της μεταναστευτικής πολιτικής που χάραζαν διαχρονικά τρεις σκανδιναβικές χώρες -η Σουηδία, η Δανία και η Νορβηγία- προκειμένου να αναδειχθεί ο τρόπος διαχείρισης της κρίσης από τη σκοπιά της δοκιμασίας που τούτη έθεσε για το εκάστοτε κράτος πρόνοιας. Μολονότι σε καθεμία από τις τρεις ως άνω σκανδιναβικές χώρες, από τη δεκαετία του ’70 κι εφεξής, εντοπίστηκαν διαφοροποιημένα συστήματα υποδοχής των μεταναστών και προσφύγων, ώστε να δημιουργείται η πεποίθηση ότι η Σουηδία εκπροσωπεί τη φιλόξενη πλευρά των Σκανδιναβών, η Δανία την αφιλόξενη κι η Νορβηγία την ενδιάμεση κατάσταση, όταν η καθεμιά από αυτές ήρθε αντιμέτωπη με συνθήκες μη κανονιστικής ομαλότητας εν έτει 2015, ενεργοποιήθηκε η κοινή σκανδιναβική παράδοση προστασίας της εθνικής ταυτότητας και του εθνικού συμφέροντος, χωρίς μάλιστα τούτη να προσκρούσει σε νομικής φύσεως εμπόδια. Συνεπώς, το σκανδιναβικό κράτος πρόνοιας, άλλως «η ιερή αγελάδα» της Σκανδιναβίας, ούτε αυτοπεριορίστηκε, ούτε συρρικνώθηκε, συνεπεία της μεταναστευτικής-προσφυγικής κρίσης, παρά συνέχισε να λειτουργεί άρτια, εκπληρώνοντας τις λειτουργίες της κοινωνικής προστασίας.