Η πρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει το εκλογικό σύστημα αποκτά μια κρίσιμη συνταγματική πτυχή, επειδή διασταυρώνεται με την εν εξελίξει διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος. Η προηγούμενη Βουλή διαπίστωσε την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 54 παρ. 1 του Συντάγματος, «προς την κατεύθυνση», σύμφωνα με τη σχετική πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, «καθιέρωσης αναλογικού εκλογικού συστήματος».… Read More »
Το κείμενο που ακολουθεί είναι η παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του Γιάννη Βούλγαρη, ομότιμου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου, από τον Ν.Κ. Αλιβιζάτο, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Κτήμα Μερκούρη, στο Κορακοχώρι Ηλείας, στις 8 Σεπτεμβρίου 2019. Εκτός από τον συγγραφέα, συμμετείχαν επίσης οι κκ. Κ. Σημίτης και ο Ευ. Βενιζέλος. Την συζήτηση συντόνιζε ο δημοσιογράφος… Read More »
Ο θεσμός της αναστολής των εργασιών της Βουλής, μπορεί μεν να υφίσταται, αλλά βυθίζει τη Βρετανία σε μία σοβαρότατη συνταγματική κρίση, η οποία θα δούμε πώς θα εξελιχθεί. Είναι και παραμένει ανοικτό το ερώτημα αν συμφέρει ή όχι το Brexit με ή χωρίς συμφωνία. Η πρωτοβουλία για αναστολή των εργασιών της Βουλής σκοπεύει να εμποδίσει… Read More »
Το άρθρο 110 παρ. 1 εντάσσει στον σκληρό πυρήνα των μη αναθεωρούμενων στοιχείων, τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος ως Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Κατά την πρώτη περίοδο της εφαρμογής του Συντάγματος (1975-1986) κυριαρχούσε στη συζήτηση η δυνατότητα της διπλής ανάγνωσης του Συντάγματος, μιας καθαρότερα κοινοβουλευτικής και μιας εν δυνάμει ημιπροεδρικής ή μάλλον «δικεφαλικής» στην… Read More »
Ο θεσμός της εποικοδομητικής (ή δημιουργικής) ψήφου δυσπιστίας εισήχθη για πρώτη φορά από το άρθρο 67 του γερμανικού Συντάγματος του 1949 και στη συνέχεια υιοθετήθηκε και από το άρθρο 113 του Ισπανικού Συντάγματος του 1978. Πρόκειται στην ουσία για μηχανισμό αντικατάστασης του Πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου. Η διαφορά της από την κλασική… Read More »
Στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος, η εξασφάλιση σταθερότητας στη διακυβέρνηση έχει απασχολήσει ελάχιστα, μέχρι τώρα. Κι όμως, είναι γνωστό ότι, σε όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, η αδράνεια για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων και, βέβαια, η αναβολή αναγκαίων μεταρρυθμίσεων από τους κατά καιρούς κυβερνώντες οφείλονταν στο ότι αυτοί δεν αισθάνονταν σταθερή την εξουσία… Read More »
Με ποιο τρόπο οι αντιλήψεις του πρώιμου συνταγματισμού περί θεσμικών αντιβάρων (checks and balances) νοηματοδοτούν μια σειρά προτάσεων αναθεωρητικής πολιτικής που έχουν κατατεθεί στο δημόσιο διάλογο; Η μελέτη καταδεικνύει ότι υπό συνθήκες εντυπωσιακής σύγκλισης στους κόλπους της θεωρίας για την εισαγωγή αντιβάρων στη λειτουργία των θεσμών μας, φαντάζει αδικαιολόγητη τόσο η αρνητική τοποθέτηση απέναντι στην εξαγγελθείσα αναθεώρηση όσο και η μινιμαλιστική… Read More »
Η ομολογημένη σύνδεση της αναθεωρητικής πρωτοβουλίας με την υπέρβαση των παθογενειών που χαρακτηρίζουν το σύστημα διακυβέρνησης στη χώρα μας εκβάλλει εξ αντικειμένου στην αιτιακή συσχέτιση των συνταγματικών θεσμών με τις συνθήκες της γέννησης αλλά και της υπέρβασης της πολυεπίπεδης κρίσης που βιώνουμε σήμερα. Η προβληματική για μια νέα θεσμική αρχιτεκτονική που θα εγκαθιδρύει ένα πιο ισορροπημένο σύστημα διακυβέρνησης, ως εργαλείο για τη συνολική ανάκαμψη της χώρας, καθιστά εκ νέου επίκαιρες τις υπόρρητες ή εκπεφρασμένες αντιλήψεις ή θεωρίες για την εξισορρόπηση του πολιτεύματος που γεννήθηκαν στον 18ο αιώνα. Συγκροτείται έτσι ένα νέο αντικείμενο μελέτης, που έγκειται στην επικαιροποιημένη πρόσληψη των θεσμικών αντιβάρων ως λύσης στα γενικευμένα αδιέξοδα ενός πολιτικού συστήματος σε βαθιά κρίση τόσο νομιμοποίησης όσο και αποτελεσματικής λειτουργίας σε συνθήκες κρίσης.
Στο πλαίσιο της τελευταίας διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος (που ολοκληρώθηκε το 2008 με μηδαμινά αποτελέσματα) το ΠΑΣΟΚ είχε προτείνει την αποσύνδεση της (μη) εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ) από τη διάλυση της Βουλής. Το 2009 το ίδιο κόμμα, ως αξιωματική αντιπολίτευση, είχε προαναγγείλει ότι δεν θα υπερψήφιζε οποιονδήποτε προτεινόμενο για Πρόεδρο, προκειμένου να προκληθούν εθνικές… Read More »