Category Archives: Πρόεδρος Δημοκρατίας

Η σκοπιμότητα, οι δυνατότητες και τα όρια ανακατανομής των ρόλων μεταξύ των πόλων της εκτελεστικής λειτουργίας

Δημήτρης Μ. Ζακαλκάς (Δ.Ν. ΑΠΘ - Δικηγόρος)

Το Σύνταγμα του 1975 επικρίθηκε ως προς τις αρμοδιότητες  που παρείχε στον ΠτΔ («υπερεξουσίες»), οι οποίες δεν ήταν απλά ρυθμιστικές/συμβολικές/ διαιτητικές, αλλά δυνητικά θα μπορούσαν να στραφούν κατά της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Η αναθεώρηση του 1986, αφαιρώντας τις «υπερεξουσίες» από τον ΠτΔ, κατέληξε στην ισχυροποίηση της θέσης του Πρωθυπουργού, η οποία ναι μεν συνάδει με τον… Read More »

Οι εξουσίες του Προέδρου μετά τη συνταγματική αναθεώρηση

Σπύρος Βλαχόπουλος, Γιάννης Τασόπουλος, καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου ΕΚΠΑ.

Η παρούσα Βουλή ολοκλήρωσε τη φάση καθορισμού των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος, χωρίς να συμπεριλάβει μεταξύ τους εκείνες που αφορούν τις εξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ισως αυτό να οφείλεται και στις συνθήκες πόλωσης που δυστυχώς επικρατούν στη χώρα μας. Χάνεται λοιπόν ακόμη μία ευκαιρία για τη λελογισμένη ενίσχυση του ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας,… Read More »

Ο υπερκομματικός ρόλος του ΠτΔ και η αλλαγή του τρόπου εκλογής του από τη Βουλή με απλή πλειοψηφία

Αντώνης Μανιτάκης, Ομ. Καθηγητής ΑΠΘ

Στο άρθρο, που γράφτηκε το 2006, επικρίνεται η πρόταση αναθεώρησης της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας με απλή πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, προκειμένου να αποφεύγεται η αναγκαστική προσφυγή στις κάλπες στην περίπτωση μη επίτευξης πλειοψηφίας των 2/3. Η ενδεχόμενη αποδοχή της πρότασης θα οδηγήσει σε ταύτιση της προεδρικής πλειοψηφίας με την κοινοβουλευτική και… Read More »

Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Στα σύγχρονα δημοκρατικά συστήματα η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται είτε με άμεση εκλογή από το εκλογικό σώμα είτε με έμμεση εκλογή από το Κοινοβούλιο, ενίοτε υπό διευρυμένη σύνθεση. Η άμεση εκλογή χαρακτηρίζει τα προεδρικά ή ημι-προεδρικά συστήματα –με εξαίρεση, περισσότερο τυπική παρά ουσιαστική, την εκλογή «δευτέρου βαθμού» από τους «Μεγάλους Εκλογείς» ανά Πολιτεία,… Read More »

Αναθεώρηση και πολιτικό σύστημα

Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην Aντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Kαθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Εισηγητής της πλειοψηφίας στην αναθεωρητική διαδικασία 1995-2001

Το άρθρο 110  παρ. 1 εντάσσει στον σκληρό πυρήνα των μη αναθεωρούμενων στοιχείων, τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος ως Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Κατά την πρώτη περίοδο της εφαρμογής του  Συντάγματος (1975-1986) κυριαρχούσε στη συζήτηση η δυνατότητα της διπλής ανάγνωσης του Συντάγματος, μιας καθαρότερα κοινοβουλευτικής και μιας εν δυνάμει ημιπροεδρικής ή μάλλον «δικεφαλικής» στην… Read More »

Πρόεδρος της Δημοκρατίας και κοινοβουλευτικό σύστημα

Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης ΕΑΠ

Στην ιστορία των κοινοβουλευτικών συστημάτων με αιρετό αρχηγό του Κράτους (Πρόεδρο της Δημοκρατίας), η συνταγματική αντίληψη του προεδρικού θεσμού κινείται μεταξύ δύο ακραίων παραδειγμάτων. Η εμπειρία της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας (1870-1940), προσέφερε το παράδειγμα ενός πλήρως αποδυναμωμένου Προέδρου της Δημοκρατίας, με σχεδόν μηδενικό βαθμό αυτονομίας από το Κοινοβούλιο και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Όπως έλεγαν τότε… Read More »

Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία: Η περίπτωση της Ελληνικής Δημοκρατίας

Το κείμενο αυτό αποτελεί επεξεργασμένη μορφή ομιλίας στο Συνέδριο «Προεδρική Δημοκρατία versus Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας» που διεξήχθη στην Λευκωσία, στις 16.10.2018

Περί του τρόπου εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας: Σκέψεις προς τον αναθεωρητικό συντακτικό νομοθέτη

Φερενίκης Παναγοπούλου-Κουτνατζή, Δ.Ν. (Ηumboldt), M.Δ.Ε. (Παν. Αθηνών), Μ.P.H. (Harvard)

Η πρόσφατη εμπειρία από την δυστοκία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές έθεσε επί τάπητος το πρόβλημα μιας «ελλαττωματικής συνταγματικής μηχανικής», η οποία μπορεί να οδηγήσει σε άσκοπα αδιέξοδα. Στο πλαίσιο της παρούσης εισηγήσεως αναζητείται η ανεύρεση προτάσεων προς τον αναθεωρητικό νομοθέτη, προκειμένου να μην οδηγούμαστε σε εργαλειακή χρήση μίας διαδικασίας… Read More »

Μια αιρετική ερμηνεία του άρθρου 32 Συντάγματος

Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Η γοητεία της ερμηνείας του Συντάγματος έγκειται στη εξελικτική και δυναμική της φύση. Έτσι, στη σημερινή συζήτηση δεν φάνηκε να αμφισβητείται, όπως είχε γίνει το 2009, ότι η αντιπολίτευση δεν παραβιάζει το Σύνταγμα αρνούμενη να υπερψηφίσει τον προτεινόμενο από την κυβερνητική πλειοψηφία υποψήφιο για Πρόεδρο της Δημοκρατίας λόγω πολιτικών διαφωνιών της και όχι με αναφορά… Read More »

Μια νέα πρόταση ερμηνείας του άρθρου 32 Σ

Στέλιος Τσεβάς, Μεταπτυχιακός φοιτητής δημοσίου δικαίου Νομικής Αθηνών

Την προβλεπόμενη από το Σύνταγμα διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας όλοι λιγότερο ή περισσότερο την γνωρίζουμε. Σε αυτήν την διαδικασία δεσπόζει η πρόβλεψη περί διάλυσης της Βουλής και προκήρυξης εκλογών αν δεν επιτευχθεί πλειοψηφία τουλάχιστον 3/5 υπέρ κάποιου υποψηφίου. Η σημερινή συγκυρία, κατά την οποία η αντιπολίτευση προεξοφλεί ότι θα καταψηφίσει οποιαδήποτε υποψηφιότητα προκειμένου να… Read More »

Πρόεδρος της Δημοκρατίας και εκλογές

Λίνα Παπαδοπούλου

Στο πλαίσιο της τελευταίας διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος (που ολοκληρώθηκε το 2008 με μηδαμινά αποτελέσματα) το ΠΑΣΟΚ είχε προτείνει την αποσύνδεση της (μη) εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ) από τη διάλυση της Βουλής. Το 2009 το ίδιο κόμμα, ως αξιωματική αντιπολίτευση, είχε προαναγγείλει ότι δεν θα υπερψήφιζε οποιονδήποτε προτεινόμενο για Πρόεδρο, προκειμένου να προκληθούν εθνικές… Read More »