Category Archives: Uncategorized

Πτυχές της καθοριστικής συμβολής του Ελευθερίου Βενιζέλου ως προς την διατύπωση και την τελική σύναψη της Συνθήκης της Λωζάνης: Το ζήτημα του νομικού καθεστώτος των Μειονοτήτων

Προκόπιος Παυλόπουλος, τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ

* Αποτελεί πλέον αδιαμφισβήτητη ιστορική αλήθεια το γεγονός ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με το κορυφαίο πολιτικό του ήθος και το εμβληματικό διεθνές κύρος του διαδραμάτισε καταλυτικό, κυριολεκτικώς, ρόλο ως προς την διατύπωση και την τελική σύναψη της Συνθήκης της Λωζάνης, συμμετέχοντας στην Συνδιάσκεψη της Λωζάνης μεταξύ 1922 και 1923. Α. Με «χαίνουσες» ακόμη τις Εθνικές μας… Read More »

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: Για μια άλλη πολιτεία; Εκδόσεις Καστανιώτη, 2022, 288 σελ. Παρουσίαση: Βασίλης Καραποστόλης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Πολιτεία δίχως φύλακες Ανοίγοντας το τελευταίο βιβλίο του Κωνσταντίνου Τσουκαλά ο αναγνώστης θα αντιληφθεί πολύ γρήγορα πως οι λέξεις και οι φράσεις του συγγραφέα θα συνδυαστούν κάτω απ’ τα μάτια του με έναν τρόπο καθόλου συνηθισμένο. Πράγματι, από τις πρώτες γραμμές γίνεται φανερό πως η ανάλυση του κοινωνικού επιστήμονα συνυφαίνεται με ένα είδος αφήγησης. Ο… Read More »

Οι ιδιαιτερότητες του πολέμου στην Ουκρανία

Αντώνης Μανιτάκης, Ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, Επικεφαλής του επιστημονικού συμβουλίου της Νομικής Σχολής Λευκωσίας

Αισθάνομαι την ανάγκη πριν αρχίσω να εκφράσω δημόσια τα αισθήματα οδύνης και αποτροπιασμού που μου προξενούν τα όσα, φρικτά και απίστευτα, συμβαίνουν στις μέρες μας στον κοινό μας σπίτι, την Ευρώπη. Και όλα αυτά εξ αιτίας μια απρόκλητης και αναίτιας εισβολής, που κήρυξε η Ρωσία κατά της Ουκρανίας. Παράλληλα όμως θα ήθελα να εκφράσω, με… Read More »

Οι δικές μου Ευρώπες: μια βιωματική σχέση και τρεις στιγμές

Δημοσιεύθηκε σε: Αργύρη Γ. Πασσά – Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου- Μαριλένας Κοππά (επιμ.) Ελλάδα – Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια σχέση μέσα από «σαράντα κύματα» 1981-2021, εκδ. Πεδίο, Αθήνα 2021, σελ. 91-104] Οι δικές μου Ευρώπες: μια βιωματική σχέση και τρεις στιγμές του Γιάννη Ζ. Δρόσου, Ομότιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής Αθηνών Στην έκδοση αυτή, την αφιερωμένη στα… Read More »

Το εκλογικό δικαίωμα των εκτός Επικρατείας πολιτών: Η οργάνωση της άσκησής του στην τέταρτη αναθεώρηση του Συντάγματος

Θανάσης Γ. Ξηρός, ΔΝ-Δικηγόρος, Διδάσκων Ε.Α.Π.

Η εισαγωγή στη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 ειδικής πλειοψηφίας, τουλάχιστον διακοσίων βουλευτών, για την υπερψήφιση του νόμου που θα οργανώσει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των εκτός Επικρατείας Ελλήνων καθόρισε τις εξελίξεις τα επόμενα χρόνια. Η ατελέσφορη πρωτοβουλία στις αρχές του 2009 ανέδειξε τις περιοχές της ρυθμιζόμενης ύλης στις οποίες θα έπρεπε να επικεντρωθεί ο… Read More »

Σεβασμός της παράδοσης ή / και εκσυγχρονισμός των θεσμών; Σκέψεις με αφορμή τις ιδιαιτερότητες του αμερικανικού εκλογικού συστήματος

Βασίλης Σκουρής, πρ. Πρόεδρος ΔΕΕ, Ομ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Ι. Εισαγωγή Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και τα θλιβερά επακόλουθά τους θέτουν μία σειρά από ζητήματα που παρουσιάζουν γενικότερο ενδιαφέρον και αξίζουν την προσοχή μας. Οι λιγότερο εξοικειωμένοι με τα αμερικανικά πράγματα ασφαλώς θα αισθάνθηκαν απορία, παρακολουθώντας την ίδια τη διαδικασία διεξαγωγής των εκλογών, την καθυστέρηση στην έκδοση των αποτελεσμάτων, το ενδεχόμενο να μην… Read More »

Η διαπλαστική διασύνδεση του Συντάγματος με την ευρωπαϊκή, την υπερεθνική και την διεθνική έννομη τάξη

Γιάννης Παπαδόπουλος, Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Με αφορμή το βιβλίο του Αντώνη Μανιτάκη, Στο λυκόφως της μεταπολίτευσης. Κείμενα της συνταγματικής συγκυρίας πριν, κατά και μετά τα μνημόνια, («Επίκεντρο», Θεσσαλονίκη 2020, σελ. 464) — Ένα από τα πιο πρωτότυπα και χρήσιμα συμπεράσματα του βιβλίου είναι αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε η νοηματική «πλαστικότητα» του Συντάγματος. Πρόκειται για την διαρκή του προσαρμοστικότητα όσον… Read More »

Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας του νόμου ως ενδιάμεσος μεθοδολογικός τόπος της Νομικής Επιστήμης

Χάρης Δ. Χίου, Υπ. Διδ. Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

Οι επιμέρους μεθοδολογικές προσεγγίσεις που επιφυλάσσει η νομική επιστήμη για το δίκαιο, εγγράφονται στο φάσμα που αναπτύσσεται μεταξύ του ακραίου νομικού θετικισμού και του νομικού ρεαλισμού, μεταξύ της απόλυτης δέσμευσης και της απόλυτης ελευθερίας του ερμηνευτή των κανόνων δικαίου. Η περιγραφική προσέγγιση της (συνταγματικής) έννομης τάξης καταδεικνύει ότι η καταγραφή του δικαίου όπως πραγματικά είναι… Read More »

Δικαστικό ρεπορτάζ και δημοσιογραφική δεοντολογία

Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Oι απεριόριστες τεχνολογικές δυνατότητες αποθήκευσης, επεξεργασίας και διάδοσης πληροφοριών και απόψεων μέσω του διαδικτύου θέτoυν σε ένα νέο πλαίσιο την έτσι και αλλιώς συγκρουσιακή σχέση μεταξύ δικαιώματος πληροφόρησης και προστασίας της προσωπικότητας. Το κατά πόσο είναι συνταγματικά ανεκτή η ικανοποίηση του δικαιώματος της πληροφόρησης σε περιβάλλον διαδικτυακής δημοσιότητας είναι ένα ερώτημα που δεν επιδέχεται εύκολη… Read More »

Οι γεωπολιτικές συνέπειες του BREXIT στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ολοκλήρωση: απόπειρα ενός αποσυμβολισμού;

Αριστείδης Τσάτσος, Dr.iur., LL.M., M.Sc., Δικηγόρος

Με το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016, οι Βρετανοί πολίτες αποφάσισαν με οριακή πλειοψηφία υπέρ της αποχώρισής τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ως ανωτέρω δημοψήφισμα αμέσως χαρακτηρίστηκε ως ένα γεωπολιτικό φαινόμενο παρόμοιας σημασίας με την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την επανένωση της Γερμανίας αλλά και ως μια άνευ προηγουμένου χαρακτηριστική περίπτωση αλληλουχίας… Read More »

Η απόφαση Weiss II του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου: Η ερμηνευτική προσέγγιση του δικαστηρίου και το μέλλον της Ευρωζώνης

Μενέλαος Μαρκάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Erasmus University Rotterdam Λέκτορας, Worcester College, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης⃰

Η παρούσα συμβολή εστιάζει στην απόφαση Weiss II του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου (ΓΟΣΔ), με την οποία το δικαστήριο έκρινε ότι τόσο οι πράξεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αναφορικά με το πρόγραμμα PSPP όσο και η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΔΕΕ) με την οποία κρίθηκε ότι το πρόγραμμα είναι νόμιμο ήταν ultra… Read More »

Τεχνολογία και Δίκαιο

Αικατερίνα Παπανικολάου, ΔρΝ, Δικηγόρος, Μέλος στην Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών

Στις 28 Αυγούστου – λίγες μόλις μέρες πριν, δηλαδή -, ο Elon Musk, ιδρυτής και ιθύνων νους της Neuralink παρουσίασε τις εξελίξεις ενός εκ των πλέον φιλόδοξων εγχειρημάτων της εταιρείας, απευθυνόμενος σε πραγματικό χρόνο, σε άπασα την ενεργή, διαδικτυακή κοινότητα. Το νεοσύστατο σχετικά εταιρικό σχήμα -ιδρύθηκε το 2017- αυτοπροσδιορίζεται ως «ομάδα εξαιρετικά προικισμένων συν-εταίρων»[1] και… Read More »

Η συνταγματική εγγύηση της πανεπιστημιακής αστυνομικής εξουσίας

Φίλιππος Κ. Βασιλόγιαννης, Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας του Δικαίου στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η εισήγηση θα μπορούσε να έχει ως τίτλο: η συνταγματική εγγύηση του πανεπιστημιακού ασύλου: δεν τον έχει∙ προτείνει μάλιστα ο συγγραφέας την πλήρη εγκατάλειψη της έννοιας: πανεπιστημιακό άσυλο, διότι οι τρέχουσες χρήσεις της έχουν στο επίκεντρό τους μια δημοσιογραφική ή εκλαϊκευμένη μεν, αλλά νομικά εσφαλμένη αντίληψή της ως ετεροδικίας ή ως ενός πανεπιστημιακού (ουσιωδώς εκκλησιαστικού)… Read More »

Περιορισμοί στο δικαίωμα της ελεύθερης, απόρρητης επικοινωνίας: επίκαιρες σκέψεις για ένα διαχρονικό δίλημμα

Αικατερίνα Α. Παπανικολάου, Δρ.Ν. Δικηγόρος, Μέλος στην Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών

Η παντοδυναμία της πληροφορίας εγγυάται τη διαχρονική της αξία και εξηγεί την οργανωμένη και επίμονη διεκδίκησή της από κάθε σύστημα εξουσίας που ενδιαφέρεται στοιχειωδώς για την αυτοσυντήρηση και μακροημέρευσή του. Στις μέρες μας, πλέον η πρόσβαση στις πληροφορίες εκ μέρους της κρατικής εξουσίας, δεν μπορεί και δεν πρέπει να νοείται παρά μόνο υπό τις εγγυήσεις… Read More »

Μάχη οπισθοφυλακής;

Γιάννης Α. Τασόπουλος, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δικηγόρος

Πρόσφατα το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο (ΓΟΣΔ) έκρινε ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) απέτυχε να αποτρέψει την υπέρβαση εξουσίας που πραγματοποίησε η Ευρωπαΐκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) υιοθετώντας και εφαρμόζοντας το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά (PSPP). Επειδή ούτε οι γερμανικές Αρχές αντέδρασαν αποτελεσματικά απέναντι στην ΕΚΤ, το ΓΟΣΔ έκρινε ότι παραβίασαν… Read More »