Η ασφάλεια στη μετανεωτερικότητα: Η παράδοξη προϋπόθεση της ελευθερίας

Πηνελόπη Φουντεδάκη, Αναπλ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Δίκαιου, Πάντειο Πανεπιστήμιο

 

Όσο η τεχνολογία εξελίσσεται χωρίς να ρωτά, κι έτσι γινόταν πάντα στην ανθρώπινη ιστορία, τα κορυφαία θέματα που έρχονται αφορούν τη γονιδιακή έρευνα και την ανθρώπινη νόηση. Σε αυτά οι νομικές λύσεις που θα εγγυώνται την ελευθερία βούλησης θα γίνονται περισσότερο περίπλοκες.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η σχέση μεταξύ ασφάλειας και ελευθερίας μπορεί να εμφανίζεται με διάφορες εκδοχές, όπως η εξ ορισμού και ανυπέρβλητη αντιπαλότητα, η επιλογή του ολιγότερον κακού (για την πολιτεία), η εξ ορισμού προβολή της ελευθερίας, η κατ’ ανάγκην συνύπαρξη, η εξ ορισμού προβολή της ασφάλειας, αναλόγως της θέσης που συνήθως έχει προεπιλέξει ο ερμηνευτής του δικαίου, όταν προβαίνει σε απλή, επίσημη ή αυθεντική ερμηνεία των σχετικών κανόνων.

Σήμερα, το μέγιστο διακύβευμα της ραγδαίας σώρευσης νέας γνώσης είναι ο κοινωνικός, μορφωτικός, οικονομικός αποκλεισμός εκατομμυρίων ανθρώπων. Πολλές πληθυσμιακές ομάδες, λόγω κράτους, εθνοτικής προέλευσης, θρησκευτικών πεποιθήσεων, φύλου, φτώχειας, δεν μπορούν να συμμετέχουν στην κοινωνία της πληροφορίας. Η δημιουργία κοινωνιών δύο ταχυτήτων είτε εντός ενός κράτους, είτε στην παγκόσμια κοινωνία αποτελεί τον εφιάλτη του αύριο. Και σε αυτόν τον εφιάλτη η ασφάλεια και η ελευθερία έχουν μόνο να χάσουν, και ενδεχομένως να χάσουν τα πάντα.

 

Αναδημοσίευση από τον τόμο «Ελευθερίες- Δικαιώματα- Ασφάλεια στην Ε.Ε.», Διημερίδα Παρασκευή 29 Φεβρουαρίου και Σάββατο 1 Μαρτίου 2008, Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη 2009, σελ. 13-28