Kαι η κρίσις αυτού δικαία εστίν

Αντώνης Μανιτάκης, Ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ. Επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής της Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Με βάση την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, η εκλογική βούληση της πλειοψηφίας του λαού εκλαμβάνεται ως βούληση ολόκληρου του λαού και επιβάλλεται και γίνεται σεβαστή από όλους τους παίκτες του εκλογικού ανταγωνισμού, ακόμη και όταν ορισμένοι διαφωνούν ή τη θεωρούν εσφαλμένη. Ο λαός κρίνει με τις εκλογές, επί της ουσίας, και αποφασίζει οριστικά και τελεσίδικα, αξιολογώντας κυβερνητικά προγράμματα, ιδεολογίες, πολιτικές συμπεριφορές και πολιτικές αντιπαραθέσεις. Απορρίπτει ή αποδέχεται, αποδοκιμάζει ή επιδοκιμάζει προτάσεις διακυβέρνησης, επιλέγοντας με την ψήφο του κυβέρνηση και βουλευτές.
Αν εξετάσουμε μέσα από αυτό το πρίσμα την τελευταία εκλογική αναμέτρηση και εστιάσουμε την προσοχή μας στα μείζονα θεσμικά και πολιτικά διακυβεύματα που τέθηκαν υπό την κρίση του λαού, θα καταλήγαμε, πιστεύω, σε χρήσιμα και εξόχως, διδακτικά, αν και παράδοξα, συμπεράσματα.
Το μείζον θεσμικό ζήτημα που τέθηκε από την αξιωματική αντιπολίτευση και προτάχθηκε στο πολιτικό της πρόγραμμα, ήταν, χωρίς αμφιβολία, η πολιτική μομφή που απηύθυνε στην Κυβέρνηση ότι με τις αποφάσεις της κατέλυε τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Απεργαζόταν την εγκατάσταση ενός «μητσοτακικού» παρακράτους, σχεδίαζε ένα καθεστώς αυταρχικό και ένα κράτος πανοπτικό, αφού υπέκλεπτε, «νόμιμα» ή παράνομα, συνομιλίες δημοσιογράφων, πολιτικών αντιπάλων και στρατηγών.
Ολες αυτές οι αιτιάσεις, και άλλα τόσα συμπαρομαρτούντα με αυτές, τέθηκαν υπό την κρίση του λαού και συζητήθηκαν, τηλεοπτικά, ενώπιόν του, μετ’ εμφάσεως και αχαλίνωτης αντιδικίας. Και ο λαός αποφάνθηκε απορρίπτοντας με συντριπτική πλειοψηφία τον προφητικό δεινών, εν είδει Κασσάνδρας, πολιτικό λόγο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αποδοκίμασε πανηγυρικά τις μεγαλόστομες και γενικόλογες καταγγελίες της. Και τα στελέχη της, αντί να αποδώσουν τη λαϊκή αποδοκιμασία στον ανύπαρκτο και ανερμάτιστο προγραμματικό λόγο τους, την απέδωσαν είτε στην αδυναμία επικοινωνίας τους με τον λαό είτε στην πεπλανημένη ή περιπλανημένη κρίση του! Δεν είναι αυτό, από μόνο του, ένδειξη περιφρόνησης της λαϊκής κυριαρχίας και αντιδημοκρατικής κατά βάθος νοοτροπίας, από αυτούς που εμφανίζονταν ως οι Ηρακλείς του στέμματος της Δημοκρατίας;
Θέσπισαν την απλή αναλογική, ως το πλέον αντιπροσωπευτικό και δίκαιο εκλογικό σύστημα, που ήταν άλλωστε πάγιο αίτημα της Αριστεράς. Το έκαναν ωστόσο όχι διότι πίστευαν στην αξία της, αλλά διότι, σκέφτηκαν κουτοπόνηρα, ότι έτσι θα άνοιγαν τον λάκκο του Μητσοτάκη. Και αντ’ αυτού έπεσαν σε αυτόν οι ίδιοι.
Το πλέον όμως εντυπωσιακό, τώρα, είναι ότι έσπευσαν να απαρνηθούν και το στρατήγημα αυτό, πριν ο αλέκτωρ λαλήσει. Σε συνέντευξη που έδωσε προχθές ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ισχυρίστηκε ανενδοίαστα ότι ο ελληνικός λαός ήταν ανώριμος για ένα αναλογικό εκλογικό σύστημα. Τώρα το ανακάλυψε; Ενώ ο ίδιος ήταν τάχα ώριμος, όταν το θέσπιζε; Δυοίν θάτερον ή ο λαός ήταν και είναι ανώριμος ή ο ίδιος είναι και ήταν πολιτικά ανώριμος για να αντιληφθεί πότε η βούληση του λαού ήταν ανώριμη, τότε ή τώρα;
Το τρίτο και τελευταίο, λόγω έλλειψης χώρου – όχι όμως και έσχατο – θεσμικό ατόπημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ότι μαζί με την απλή αναλογική έσπευσε να απαρνηθεί και τις κυβερνήσεις συνεργασίας, που ήταν ωστόσο ο άξονας της πολιτικής στρατηγικής του. Αποτυπώθηκε και στην προμετωπίδα της εικόνας του κόμματος, στον ίδιο τον τίτλο του, «Προοδευτική Συμμαχία». Τελικά, ούτε συμμαχία ούτε προοδευτική.
Πού οφείλεται άραγε και αυτή η πολιτική τους αποτυχία; Στον Βαρουφάκη ή στον Ανδρουλάκη; Προφανώς στον διχαστικό, αλαζονικό, οξύ έως υβριστικό, πολωτικό και τοξικό, πολιτικό λόγο που εξέφεραν. Οι κυβερνήσεις συνεργασίας προϋποθέτουν και ευδοκιμούν σε κλίμα πολιτικής συνεννόησης και συναίνεσης. Oροι άγνωστοι ή απαγορευμένοι στο λεξιλόγιο της νεόκοπης, ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Τι φταίει άραγε για όλα αυτά και τι δηλώνουν όλες αυτές οι απρονοησίες; Πολιτική μικρόνοια ή πολιτική αφέλεια και ανωριμότητα; Eλλειψη πολιτικής διορατικότητας ή έλλειψη πολιτικού λόγου; Τα λάθη, πάντως, δεν δείχνουν να είναι συγκυριακά ούτε διορθώσιμα, είναι στοιχεία της πολιτικής τους ιδιοσυστασίας. Πρόκειται, άραγε, για παροδική κρίση πολιτικής ταυτότητας ή για έλλειψη ιδεολογικής και παραταξιακής αυτοσυνειδησίας; Η ιστορία θα δείξει. Προς το παρόν ο λαός έκρινε και η κρίσις Αυτού δικαία εστίν.

Δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ 2.6.2023

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

17 + 17 =