Τις τελευταίες μέρες διεξάγεται στην ιστοσελίδα του Ομίλου μας μια ζωηρή συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Το ενδιαφέρον της βρίσκεται στο ότι ξεφεύγει από την πεπατημένη της παράθεσης διατάξεων που θα πρέπει (ή δεν θα πρέπει) να αναθεωρηθούν, σύμφωνα με τις απόψεις του εκάστοτε συγγραφέα, αλλά θίγει ένα καίριο στην παρούσα συγκυρία ζήτημα: το… Read More »
Η ισχύουσα ρύθμιση περί συνταγματικής αναθεώρησης από δύο Βουλές, σε δύο δηλαδή φάσεις με την παρεμβολή εκλογών, δημιουργεί ένα θεμελιώδες ζήτημα που ήδη έχει αρχίσει να απασχολεί την επικαιρότητα: Σε ποιο βαθμό δεσμεύεται η δεύτερη Βουλή από την πρώτη Βουλή; Το άρθρο 110 του Συντάγματος προβλέπει σχετικά ότι με την απόφαση της πρώτης Βουλής «καθορίζονται… Read More »
Στην συνεδρίαση της 14.11.2018 της Ολομέλειας της Βουλής με αντικείμενο την έναρξη της πρώτης φάσης της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος, σύμφωνα με το άρθρο 110 παρ. 2 – 5 και τη συγκρότηση κοινοβουλευτικής επιτροπής για την επεξεργασία των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Δημοκρατίας, οι αρχηγοί των δυο παραπάνω κομμάτων διαφώνησαν έντονα ως προς… Read More »
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, σημαντικό τμήμα της θεωρίας είχε υποστηρίξει την άποψη υπέρ της δεσμευτικότητας, απέναντι στην Αναθεωρητική Βουλή, των ουσιαστικών κατευθύνσεων με τις οποίες η προηγούμενη Βουλή μπορεί να συνοδεύσει την πρόταση αναθεώρησης ορισμένων συνταγματικών διατάξεων, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 110 του Συντάγματος του 1975. Μια σειρά μελετών[1]… Read More »
Η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι η διαδικασία μέσα από την οποία αναδιατάσσεται το πολίτευμα, αίρονται τυχόν δυσλειτουργίες και ενισχύονται τα δημοκρατικά και δικαιοκρατικά χαρακτηριστικά του. Η πολιτικοθεσμική σημασία της, λοιπόν, συναρτάται με την κατεύθυνση των προτάσεων που διατυπώνονται, αν δηλαδή αυτές σχεδιάζουν νέες συνταγματικές ρυθμίσεις ικανές να υποστηρίξουν την πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας σε συγκεκριμένο… Read More »
Είναι φανερό ότι τα δύο πλέον επίμαχα ζητήματα που έχουν αναδειχθεί στην τρέχουσα διαδικασία της αναθεώρησης είναι αυτά που αφορούν την σχέση του κράτους με την Εκκλησία και το Πανεπιστήμιο. Ωστόσο και στα ζητήματα αυτά, κατά την άποψή μου, υπάρχουν περιθώρια συγκλίσεων, αν τα δύο μεγάλα κόμματα τολμήσουν, επιτέλους, να ξεφύγουν από δογματικές εμμονές και… Read More »
Στον χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα περισσότερα εθνικά Συντάγματα κατοχυρώνουν το αναλογικό εκλογικό σύστημα, συνήθως με μια γενική αναφορά στις «αρχές της αναλογικής αντιπροσώπευσης». Αυτή ήταν η κυρίαρχη τάση στην Ευρώπη, ήδη από την περίοδο του μεσοπολέμου. Κανένα ευρωπαϊκό Σύνταγμα δεν κατοχυρώνει ρητά το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, ενώ ορισμένα Συντάγματα, μεταξύ των οποίων και το… Read More »
Η πρωτοβουλία για την αναθεώρηση συνδέεται με τη θεραπεία των παθογενειών που χαρακτηρίζουν το σύστημα διακυβέρνησης στη χώρα μας, αναδεικνύοντας την αιτιακή συσχέτιση των συνταγματικών θεσμών με την υπέρβαση της πολυεπίπεδης κρίσης που διέρχεται η χώρα. Η ανάγκη για μια νέα θεσμική αρχιτεκτονική που θα εγκαθιδρύει ένα πιο ισορροπημένο σύστημα διακυβέρνησης, ως εργαλείο για τη… Read More »
Την κατατεθείσα πρόταση αναθεώρησης διατρέχουν, μεταξύ άλλων, δύο αλληλένδετες μεταξύ τους ιδέες: αφενός η αμεσότερη έκφραση του λαού στο πολίτευμα, αφετέρου, αναγκαίως, έστω και μη εμπρόθετα, η αποδυνάμωση της Βουλής κι εν γένει του αντιπροσωπευτικού συστήματος. Συνέπεια και των δύο είναι η αποδυνάμωση της πολιτικής ευθύνης της Κυβέρνησης και της Βουλής, κι εντέλει κάθε ευθύνης,… Read More »
Υπάρχουν δύο διαδεδομένες αντιλήψεις μεταξύ συνταγματολόγων και πολιτικών σχετικά με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Η πρώτη υποστηρίζει ότι η αναθεώρηση δεν είναι αναγκαία για την ανάταξη της χώρας, αφού τα προβλήματα στους θεσμούς και την οικονομία δεν έχουν ως επίκεντρο τη συνταγματική τάξη. Η δεύτερη είναι εκ διαμέτρου αντίθετη, θεωρώντας προϋπόθεση για την έξοδο από… Read More »