*Το κείμενο αυτό αποτελεί γνωμοδότηση του συγγραφέα προς το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΕ).
H συνταγματική αναθεώρηση είναι ευκαιρία για μια ευρεία αναβάθμιση του ρόλου και της προοπτικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου αυτή να μπορεί να ανταποκριθεί με τον προσφορότερο δυνατό τρόπο στον διττό ρόλο της, αφενός ως χώρου έκφρασης δημοκρατικών δικαιωμάτων, αφετέρου ως αναπόσπαστης συνιστώσας του εν γένει διοικητικού μας συστήματος. Υπό το πρίσμα αυτό οι προτάσεις που εμπεριέχονται στην παρούσα μελέτη αφορούν πρώτον μια συνολική αναοριοθέτηση του συνταγματικού status της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεύτερον την πληρέστερη κατοχύρωση των βασικών αρχών της και τρίτον την συνταγματική καθιέρωση ορισμένων ειδικότερων θεσμών, εγγυήσεων και διαδικασιών, που μπορούν να συμβάλουν είτε στην βελτίωση των δομών και λειτουργιών της είτε στην ενίσχυση των δημοκρατικών χαρακτηριστικών της. Σταθερή θέση που διαπερνά όλες τις προτάσεις είναι ότι οι επιβαλλόμενες συνταγματικές τροποποιήσεις, πέρα από την απαραίτητη κανονιστική τους δεσμευτικότητα ως προς ορισμένες θεμελιώδεις αρχές που ενσωματώνουν, πρέπει κατά τα άλλα να διαμορφώνουν ένα ανοικτό πλαίσιο επιλογών για τον κοινό νομοθέτη, ώστε να διασφαλίζεται η αναγκαία θεσμική ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις νέες συνθήκες, ιδίως δε στις νέες προκλήσεις μιας ραγδαία μεταβαλλόμενης κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας.