Tag Archives: Απόστολος Παπατόλιας

Πρωθυπουργοκεντρισμός και επιτελική διοίκηση στο ελληνικό πολιτικο-διοικητικό σύστημα

Απόστολος Παπατόλιας, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου, Συμβούλος ΑΣΕΠ

Το φαινόμενο του πρωθυπουργοκεντρισμού έχει ποικιλοτρόπως αναδειχθεί από την ελληνική επιστήμη του δημοσίου δικαίου. Το σχετικό μελετητικό ενδιαφέρον γνωρίζει μάλιστα μια ξεχωριστή έξαρση αμέσως μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 1986, ενώ έκτοτε συντηρείται ως «κοινός επιστημονικός τόπος», υπό την έννοια της καθολικής διαπίστωσης της δεσπόζουσας θέσης του Πρωθυπουργού στο πλαίσιο του πολιτικο-διοικητικού συστήματος ή της… Read More »

Απόστολος Παπατόλιας, Θεωρία και πράξη του επιτελικού κράτους, Θεωρητικό θεμέλιο, νομοθετική κατοχύρωση, διοικητική πρακτική. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα 2021 (Πρόλογος: Ν-Κ Χλέπας, Βιβλιοκρισία: Αθανασία Τριανταφυλλοπούλου, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Nίκος-K. Χλέπας, Καθηγητής ΕΚΠΑ H έννοια του «επιτελικού κράτους» είναι μια έννοια που έχει ταλαιπωρηθεί ή ακόμη και κακοποιηθεί στο δημόσιο διάλογο. Από αυτήν τη σκοπιά, η πρωτοβουλία του Απόστολου Παπατόλια με τη συγγραφή μιας μονογραφίας για τη σχετική προβληματική θεματική είναι εξαιρετικά χρήσιμη και αξιέπαινη. Ο συγγραφέας είχε άλλωστε ήδη αποτολμήσει στο προηγούμενο… Read More »

Το νομοσχέδιο για τις προσλήψεις και η στρεβλή αντίληψη περί «αξιοκρατίας»

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Δρ. Δημοσίου Δικαίου, Σύμβουλος ΑΣΕΠ

Το κυβερνητικό νομοσχέδιο για τις προσλήψεις προβάλλεται πανηγυρικά ως μείζων μεταρρύθμιση που φιλοδοξεί ομολογημένα να υποκαταστήσει  πλήρως το «Νόμο Πεπονή», αυτό το εμβληματικό νομοθέτημα της ύστερης μεταπολίτευσης που έθεσε τις βάσεις για τη συνταγματική κατοχύρωση των αρχών της αξιοκρατίας, της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας στις προσλήψεις του Δημοσίου (Παπατόλιας 2019α, 245-279 και ΣτΕ Ολομ. 527/2015).… Read More »

Αξιοκρατία και προσλήψεις

Απόστολος Ι. Πατατόλιας, Δρ Δημοσίου Δικαίου, σύμβουλος ΑΣΕΠ

ΜΕΡΟΣ 1ο – Η «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ» Tο αξιοκρατικό ιδεώδες γνωρίζει τις τελευταίες δεκαετίες μια συστηματική αμφισβήτηση που αντανακλά ένα συνολικότερο πρόβλημα νομιμοποίησης του συστήματος κατανομής των θέσεων και των πόρων στις σύγχρονες δημοκρατίες. Στην πραγματικότητα, όσο αποκλείονται μεγάλες μάζες του πληθυσμού από τα αγαθά της εκπαίδευσης, της πρόνοιας, της απασχόλησης και των θέσεων ευθύνης, τόσο… Read More »

Ο συνταγματικός αναθεωρητισμός στα χρόνια της πανδημίας

Απόστολος Παπατόλιας, Διδάκτορας Δημοσίου Δικαίου και Σύμβουλος ΑΣΕΠ

Στη συγκυρία της πανδημίας αναδείχθηκαν τρεις βασικές συνταγματολογικές τάσεις. Πρώτον, εκείνες που ακολουθούν την παράδοση του «εγγυητισμού» και προβαίνουν στην καταγγελία των αντισυνταγματικών πρακτικών, όταν τα περιοριστικά μέτρα δείχνουν να αγνοούν τα όρια του Συντάγματος. Δεύτερον, οι φορμαλιστικές «νομιμοποιητικές ερμηνείες», που αναζητούν πάση θυσία ρητές  συνταγματικές προβλέψεις -ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν, ικανές να θεμελιώσουν… Read More »

«Κοινωνικά δικαιώματα και χρέος αλληλεγγύης σε εποχές πανδημίας». Μια κριτική προσέγγιση της κρατούσας ερμηνείας

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Δρ. Συνταγματικού Δικαίου (Paris X), Μέλος ΑΣΕΠ

Οι συνταγματικές ερμηνείες που προβλήθηκαν στη συγκυρία της πανδημίας παρουσιάζουν ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά, που απηχούν ευδιάκριτες ερμηνευτικές τάσεις και προδιαθέσεις, οι οποίες παγιώνονται στο περιβάλλον της κρίσης και προσδίδουν στα ποικίλα εγχειρήματα μια διακριτή μεθοδολογική ταυτότητα. Δεδομένου ότι υπερβαίνει τις επιδιώξεις της παρούσας συμβολής, η ταξινόμηση και κατηγοριοποίηση των επιχειρηματολογιών σχετικά με την τήρηση ή… Read More »

Το διακύβευμα της αμοιβαιοποίησης και οι σχέσεις ενωσιακών-εθνικών οργάνων

Απόστολος Παπατόλιας, Δρ Συνταγματικού Δικαίου, Σύμβουλος ΑΣΕΠ

Το ισχυρό αίτημα εν μέσω πανδημίας για δράσεις αμοιβαιοποίησης και έμπρακτης αλληλεγγύης που θα εκπορεύονται από τους θεσμούς της ΕΕ επαναφέρει στο προσκήνιο του προβληματισμού τη σχέση μεταξύ εθνικής και ευρωπαϊκής διακυβέρνησης. Η σχέση αυτή, σε αμιγώς νομικό επίπεδο, αποτυπώνεται στη γνωστή κατασκευή της «υπεροχής του ενωσιακού δικαίου» έναντι του εθνικού και τις ποικίλες ερμηνείες… Read More »

Οι μεταμορφώσεις της αξιοκρατίας. Από τον πρώιμο φιλελευθερισμό στη ρωλσιανή σύνθεση

Απόστολος Παπατόλιας, Διδάκτορας Συνταγματικού Δικαίου, Σύμβουλος ΑΣΕΠ

Για να διαβάσετε το κείμενο, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, τεύχος 4/2019, πατήστε στο pdf

Η κριτική στο «Επιτελικό Κράτος»   

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου (Paris X), Μέλος του ΑΣΕΠ

Το νομοθέτημα για το Επιτελικό Κράτος (Ε.Κ.) δέχθηκε έντονη κριτική από τους εκπροσώπους των κομμάτων της αντιπολίτευσης και της επιστημονικής κοινότητας. Η κριτική αυτή μπορεί να συστηματοποιηθεί γύρω από επτά διαφορετικούς άξονες με κριτήριο την αδυναμία που κάθε φορά αναδεικνύεται. Θα επιχειρήσουμε μια πρώτη αξιολόγηση της ασκηθείσας κριτικής, αποτιμώντας την πειστικότητα των επιχειρημάτων που προβλήθηκαν,… Read More »

Αξιοκρατία προσώπων και επίδοση υπηρεσιών. Συνδέοντας τις ατομικές ικανότητες με τα οργανωσιακά αποτελέσματα

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, Καθηγητής Δημόσιας Διοίκησης και Διευθυντής του Εργαστηρίου Μελέτης Θεσμών Διακυβέρνησης και Οικονομικής Ολοκλήρωσης του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πελοποννήσου

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Η αξιοκρατία ως αρχή & ως δικαίωμα, Εκδόσεις Παπαζήση, 2019, σελ. 426   Στον Peter Drucker, εκ των «γκουρού» του Μάνατζμεντ, αποδίδεται η ρήση: «Οι οργανώσεις είναι μικρές κοινωνίες. Είναι, σε τελική ανάλυση, οι άνθρωποι που τις στελεχώνουν» . Στην φράση αυτή συμπυκνώνεται η κεφαλαιώδης σχέση μεταξύ ενός οργανωσιακού συνόλου και των… Read More »

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ: Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Η αξιοκρατία ως αρχή & ως δικαίωμα, Εκδόσεις Παπαζήση 2019

Βιβλιοκρισία: Ήβη Μαυρομούστακου, Παναγιώτης Γκλαβίνης, Θεόδωρος Τσέκος

Πόσο χρήσιμη είναι σήμερα η έννοια της αξιοκρατίας εάν θέλουμε να εφαρμόσουμε δίκαιες πολιτικές στον ευαίσθητο χώρο των προσλήψεων και της στελέχωσης του Δημοσίου; Είναι αλήθεια ότι η αξιοκρατία, είτε ως υποκειμενικό δικαίωμα είτε ως οργανωτική αρχή, παραμένει μια εξόχως ευέλικτη έννοια με ιδιαίτερα αβέβαιο και κυμαινόμενο περιεχόμενο. Το ποιες ιδιότητες «αξίζουν» να επιβραβεύονται και… Read More »

Μεταρρυθμιστικές πολιτικές στη Δημόσια Διοίκηση με τις εγγυήσεις του ΑΣΕΠ. Ο στόχος της «απο-πολιτικοποίησης» και η θέσπιση Μητρώου Επιτελικών Στελεχών

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να παρουσιάσει τις εναλλακτικές εκδοχές της απο-πολιτικοποίησης αποδίδοντας έμφαση σε εκείνες που συνέχουν –με έναν ομολογημένο ή υπόρρητο τρόπο– το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα της σύστασης Εθνικού Μητρώου Επιτελικών Στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, που δρομολογήθηκε με την ψήφιση του ν. 4369/2016 (του λεγόμενου «Νόμου Βερναδάκη» για τη διαφάνεια – αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα… Read More »

Συνταγματική αναθεώρηση και εξισορρόπηση του συστήματος διακυβέρνησης

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου (Paris X), Μέλος του ΑΣΕΠ

Με ποιο τρόπο οι αντιλήψεις του πρώιμου συνταγματισμού περί  θεσμικών αντιβάρων (checks and balances) νοηματοδοτούν μια σειρά προτάσεων αναθεωρητικής πολιτικής που έχουν κατατεθεί στο δημόσιο διάλογο; Η μελέτη καταδεικνύει  ότι υπό συνθήκες εντυπωσιακής  σύγκλισης στους κόλπους της θεωρίας για την εισαγωγή αντιβάρων στη λειτουργία των θεσμών μας, φαντάζει αδικαιολόγητη τόσο η αρνητική τοποθέτηση απέναντι στην  εξαγγελθείσα  αναθεώρηση  όσο  και  η  μινιμαλιστική… Read More »