Tag Archives: Αριστόβουλος Μάνεσης

Εισηγήσεις στην Ημερίδα “Συνταγματική Πολιτική: Η επικαιρότητα της σκέψης του Αριστόβουλου Μάνεση στον σημερινό διάλογο για την αναθεώρηση του Συντάγματος”του Επιστημονικού Ομίλου «Αριστόβουλος Μάνεσης», Θεσσαλονίκη, 8 Ιουνίου 2018

Το αντιπροσωπευτικό σύστημα στη σκέψη του Αριστόβουλου Μάνεση και το αίτημα διεύρυνσης της δημοκρατικής του νομιμοποίησης
του Χαράλαμπου Κουρουνδή ——
Τα ατομικά δικαιώματα και ο νέος εγγυητισμός στη σκέψη του Αριστόβουλου Μάνεση
της Ελισώς Αναστασιάδου ——-
Τα βαλλόμενα κοινωνικά δικαιώματα και η σύγχρονη έννοια της κοινωνικής δημοκρατίας
της Αναστασίας Πούλου

Το αντιπροσωπευτικό σύστημα στη σκέψη του Αριστόβουλου Μάνεση και το αίτημα διεύρυνσης της δημοκρατικής του νομιμοποίησης

Χαράλαμπος Κουρουνδής, Διδάκτορας Νομικής ΑΠΘ, Μεταδιδακτορικός ερευνητής, ΣΕΠ ΕΑΠ

Η προσέγγιση του αντιπροσωπευτικού συστήματος από τον Αριστόβουλο Μάνεση δεν αποτελεί απλώς μια ιστορική συμβολή στο Συνταγματικό Δίκαιο. Η μέριμνά του για την κατά το δυνατόν ουσιαστικότερη και γνησιότερη αντιπροσώπευση των αντιπροσωπευομένων από τους αντιπροσώπους τους με κριτήριο τη μέγιστη δυνατή κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας, διατηρεί την προωθητική της δύναμη και στις μέρες μας. Το παρόν κείμενο εντάσσει τη σκέψη του Μάνεση στο ιστορικό, πολιτικό και νομικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκε για να αναδείξει τη διαχρονική σημασία της και να τη συνδέσει με τη σύγχρονη συζήτηση για τη δημοκρατική.

Η λαϊκή κυριαρχία ως λαϊκή εντολή και η διδασκαλία του Μάνεση

Αντώνης Μανιτάκης, Ομότιμος Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Αντικείμενο της παρούσας γραπτής εισήγησης, που ένα μέρος της παρουσιάστηκε προφορικά στην ημερίδα που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής, στις 3 Ιουνίου, είναι να διερευνήσει, με βάση τη διδασκαλία του Μάνεση, αν η αποκαλούμενη «λαϊκή εντολή», έτσι όπως εννοείται από όσους την επικαλούνται, βρίσκει συνταγματικό έρεισμα στις θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές του πολιτεύματος, στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας και στην αντιπροσωπευτική αρχή. Η θέση του συγγραφέα είναι ότι το δόγμα της λαϊκής εντολής χωρίς να αντιστρατεύεται το Σύνταγμα δεν εναρμονίζεται με το κλασικό νόημα της πολιτικής αντιπροσώπευσης του λαού. Συνιστά απλώς μια πολιτική παραφθορά του.
Το επιχείρημα που αναπτύσσεται είναι ότι η μεν αρχή της λαϊκής κυριαρχίας κατοχυρώνεται συνταγματικά, εφόσον και καθόσον όλες οι κρατικές εξουσίες ασκούνται «καθ΄όν τρόπον ορίζει το Σύνταγμα» και «υπάρχουν υπέρ του λαού και του έθνους», η δε αντιπροσωπευτική αρχή ορίζει ότι οι «βουλευτές αντιπροσωπεύουν το έθνος». Από τις αρχές αυτές συνάγεται ότι οι βουλευτές επιλέγονται από ένα κόμμα και εκλέγονται από τον λαό, για να αντιπροσωπεύσουν -και όχι να εκπροσωπήσουν- το σύνολο του λαού και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά του και όχι μόνον μιας μερίδας του ή μόνον τους ψηφοφόρους τους. Αν ως λαϊκή εντολή εννοείται ένα είδος επιτακτικής, κομματικής, εντολής των ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος προς τους βουλευτές του, τότε η δέσμευση αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί ως δέσμευση ηθικο-πολιτικής υφής -μεγάλης σημασίας, είναι αλήθεια, για την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Αφορά όμως την πολιτική σχέση των ψηφοφόρων του κόμματος προς τους βουλευτές τους και δεν απορρέει ούτε βρίσκει κανονιστικό έρεισμα στην αντιπροσωπευτική αρχή ή στη λαϊκή κυριαρχία, ούτε, βέβαια, χαρακτηρίζει την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, που δεν είναι δημοκρατία της επιτακτικής εντολής

Αριστόβουλος Μάνεσης – Συνταγματική θεωρία και πράξη ένα μνημειώδες έργο, μια πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον.

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο δεύτερος τόμος της Συνταγματικής Θεωρίας και Πράξης περιλαμβάνει μελέτες από την τελευταία εικοσαετία της ζωής του Αριστόβουλου Μάνεση (1980-2000) και αποτελεί την συνέχεια του πρώτου τόμου, που περιλαμβάνει μελέτες της περιόδου 1954-1979.

Η επικαιρότητα του λόγου του Αριστόβουλου Μάνεση

Νίκος Αλιβιζάτος, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες δέκα χρόνια από τον θάνατο του Αριστόβουλου Μάνεση, το καλοκαίρι του 2000. Ήταν ο διαπρεπέστερος Έλληνας συνταγματολόγος της γενιάς του, ο οποίος σημάδεψε με το έργο, τη διδασκαλία και τον δημόσιο λόγο του τρεις, τουλάχιστον, γενιές νομικών της μεταπολεμικής περιόδου.