[Αναδημοσίευση από το περιοδικό «συνηγοροσ» τ. 108/2014, σελ. 28-30] Ι. Εισαγωγή Η υπ’ αριθμ. 3154/2014 Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας μας παρέχει το έναυσμα να εκφράσουμε ορισμένες σκέψεις, γύρω από τα εξής, μείζονος σημασίας, θέματα με τα οποία ασχολήθηκε: πρώτον, αναφορικά με τα ζητήματα της επαγγελματικής ελευθερίας των δικηγόρων, δεύτερον, αναφορικά με την σχέση του… Read More »

Κρίθηκε ομόφωνα αντισυνταγματική η διάταξη της παρ. 2 περ. α΄ του άρθρου 3 του Ν. 2318/1995 (Κώδικας Δικαστικών Επιμελητών), που θέτει απόλυτο κώλυμα ως προς τη συμμετοχή στον διαγωνισμό για την κατάληψη θέσης δικαστικού επιμελητή σε όσους έχουν υπερβεί το 35ο έτος της ηλικίας τους. Ο συγκεκριμένος περιορισμός αντίκειται στη συνταγματικά προστατευόμενη επαγγελματική ελευθερία, καθώς παρίσταται δυσανάλογος σε σχέση με τον επιδιωκόμενο νομοθετικό σκοπό, να υπηρετείται δηλαδή το έργο της δικαιοσύνης από πρόσωπα με διαπιστωμένη επιστημονική ικανότητα και ηθική υπόσταση.

Κρίθηκε ομόφωνα συνταγματική η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν. 3457/2006, με την οποία θεσπίζονται και πάλι πληθυσμιακά κριτήρια κατά τη χορήγηση άδειας ίδρυσης φαρμακείου. Η διάταξη αυτή δεν αντίκειται στην παρ. 1 του άρθρου 5 του Συντάγματος που εγγυάται την επαγγελματική ελευθερία, καθώς ο περιορισμός επιβλήθηκε για λόγους αναγόμενους στην προστασία της δημόσιας υγείας. Επιβλήθηκε, στα πλαίσια της, κατά τα άρθρα 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος, μέριμνας του Κράτους για την υγεία των πολιτών – για την οποία οφείλει να μεριμνά και προληπτικώς – και την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, αφ’ ενός μεν για λόγους προστασίας της δημοσίας υγείας και αφ’ ετέρου για λόγους προστασίας των διαθεσίμων για την υγειονομική περίθαλψη από το Δημόσιο και τους οργανισμούς κοινωνικής ασφαλίσεως οικονομικών πόρων. Είναι δε σύμφωνος με την αρχή της αναλογικότητας, διότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι προδήλως απρόσφορος για την επίτευξη των επιδιωκομένων από τις διατάξεις του νόμου σκοπών, ούτε υπερβαίνει το αναγκαίο για την επίτευξη των εν λόγω σκοπών μέτρο ή τα επιβαλλόμενα από την αρχή της αναλογικότητας όρια. Περαιτέρω, ο περιορισμός δεν προσκρούει στις ρυθμίσεις του ενωσιακού δικαίου για την ελευθερία εγκατάστασης. Παραπομπή του ζητήματος στην Ολομέλεια.

Μεταστροφή της νομολογίας ως προς την συνταγματικότητα των πληθυσμιακών κριτήριων για την ίδρυση φαρμακείου. Σκοποί δημοσίου συμφέροντος που προκύπτουν από το Σύνταγμα και ανάγονται στην προστασία της δημόσιας υγείας και στην βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος δικαιολογούν περιορισμούς στην ίδρυση φαρμακείου, όπως η τήρηση ορισμένης απόστασης ή η πυκνότητα του πληθυσμού, όταν δεν είναι δυσανάλογοι ή προδήλως ακατάλληλοι ως προς τον σκοπό τους. Εντατικός και εμβριθής μεν έλεγχος με άξονα την αναλογικότητα, με βαρύνουσα όμως στάθμιση την προστασία της δημόσιας υγείας.

Κρίθηκε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική η διάταξη του άρθρου 2 του Ν. 1963/1991 με την οποία θεσπίζονται πληθυσμιακά κριτήρια για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης φαρμακείου. Ο συγκεκριμένος περιορισμός αντίκειται στην παρ. 1 του άρθρου 5 του Συντάγματος που εγγυάται την επαγγελματική ελευθερία, καθώς το μέτρο αποσκοπεί στην εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των ήδη λειτουργούντων φαρμακείων και δεν συνδέεται με την προστασία της δημόσιας υγείας. Αντίθετη μειοψηφία

Η διατήρηση των προβλεπόμενων στη νομοθεσία περιορισμών αναφορικά με την άσκηση του επαγγέλματος του εφημεριδοπώλη επιβάλλεται από συνταγματικής περιωπής επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, ενόψει της θέσης του εν λόγω επαγγελματικού κλάδου στο σύστημα διακίνησης του τύπου και της συμβολής του στην εξυπηρέτηση του συνταγματικού σκοπού της ελεύθερης κυκλοφορίας των εντύπων.