Tag Archives: ΕΣΔΑ

Το Άρθρο 15 της ΕΣΔΑ στη Σκιά του COVID-19: Κορωνοϊός και Παρέκκλιση σε Περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης – Μια Πρώτη Προσέγγιση

Αριστείδης Τσάτσος, Dr.iur., LL.M., M.Sc., Δικηγόρος

Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ικανός αριθμός κρατών – μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης προέβη σε επίκληση του άρθρου 15 της ΕΣΔΑ. Η παρούσα συμβολή επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση της διάταξης αυτής υπό την οπτική των μέτρων περιορισμού των κοινωνικών επαφών στα πλαίσια της μάχης κατά του κορωνοϊού εντός του συστήματος της ΕΣΔΑ. Ερωτάται: Ποια… Read More »

Το 16ο Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και ο διάλογος των δικαστών

Βαρβάρα Μπουκουβάλα, Πρωτοδίκης Δ.Δ.-Δ.Ν.

Στη μελέτη αυτή, αφού, προεισαγωγικά, προσεγγίζεται η έννοια του συνταγματικού πλουραλισμού και του διαλόγου των δικαστών, αλλά και της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου και της συνταγματικής ταυτότητας των κρατών μελών, εξετάζονται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του 16ου Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και ο διάλογος των δικαστών,… Read More »

Η επίδραση της ΕΣΔΑ στην ελληνική έννομη τάξη

Γιώργος Σταυρόπουλος, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Επίτιμος Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας

(Εισήγηση στο 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Εταιρίας Δικαστικών Μελετών) 1. Η κατάσταση ευφορίας για το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και ελπίδας για ένα ειρηνικό δημοκρατικό μέλλον ευνόησαν όχι μόνο τη σύσταση διεθνών οργανισμών, όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και το Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά και τη διατύπωση κειμένων, όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων… Read More »

Με αφορμή τα γεγονότα στο Charlie Hebdo. Προβληματισμοί γύρω από την ελευθερία έκφρασης και τα όριά της στις δύσκολες περιπτώσεις με βάση τη νομολογία του ΕΔΔΑ

Χρήστος Ν. Ράμμος, Σύμβουλος του Συμβουλίου της Επικρατείας

     (μία συνδρομή για την ημερίδα για την ΕΣΔΑ στις 24.2.2015 στην Σχολή Δικαστών στην Θεσσαλονίκη)                     Όταν μου ανακοίνωσε ο κ. Πικραμμένος ότι θα γίνει αυτή η ημερίδα για την ΕΣΔΑ και με παρακάλεσε να κάνω μια εισήγηση, βρισκούμουν σε καθεστώς συγκλονισμού,  που μου είχε προκληθεί  από τα τραγικά περιστατικά και τις … Read More »

Η νομική έννοια της ‘οικογένειας’ και τα ομόφυλα ζευγάρια: μαθήματα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Η ελληνική νομοθεσία, νομολογία και η κρατούσα θεωρία αποκλείουν ότι τα ομόφυλα ζευγάρια μπορεί να έχουν οικογενειακή ζωή. Τη στάση αυτή είχε μέχρι πρόσφατα και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την άλλαξε σε πρόσφατες αποφάσεις του. Κύρια θέση της μελέτης είναι ότι αντίστοιχα πρέπει να επεκταθεί η νομική έννοια της 'οικογενειακής ζωής' και στην… Read More »

H προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η σχέση των δύο υπερεθνικών δικαστηρίων

της Ευγενίας Πρεβεδούρου, Αν Καθηγήτριας Διοικητικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ

Η προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) είναι μια εξέλιξη με μακρά ιστορία. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του ΔΕΚ 2/94 (28.03.1996), λόγω έλλειψης αρμοδιότητας της Κοινότητας να νομοθετεί στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων ή να συνάπτει διεθνείς συνθήκες, δεν αρκούσε, ως νομιμοποιητική βάση της προσχώρησης,… Read More »

Το ευρωπαϊκό δίκαιο των δικαιωμάτων του Ανθρώπου

του Πέτρου Παραρά, Ομ. Καθ., Επιτ. Αντιπροέδρου ΣτΕ, (δημοσιευμένο σε ΔτΑ 56/2012, σ. 1131-1190)

  Το κείμενο που ακολουθεί αναλύει τη σχέση που ο Έλληνας δικαστής αναπτύσσει προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ) όταν καλείται να επιλύσει διαφορές που αναφέρονται σε κανόνες προστασίας ατομικών δικαιωμάτων. Στις περιπτώσεις αυτές, ο Έλληνας δικαστής είναι υποχρεωμένος, ενόψει της αρχής της επικουρικότητας, να εφαρμόζει, ακόμη και αυτεπαγγέλτως, τους αντίστοιχους κανόνες και τη… Read More »

Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Πρώτο Τμήμα), Ιωάννα ΚΟΥΦΑΚΗ κατά Ελλάδας και ΑΔΕΔΥ κατά Ελλάδας, Προσφυγές υπ’ αρ. 57665/12 και 57657/12, 07/05/2013

με σημείωμα Στυλιανής Χριστοφορίδου, φοιτήτριας ΜΠΣ Δημοσίου Δικαίου, ΑΠΘ

ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΠΟΦΑΣΗ   Προσφυγές υπ’ αρ. 57665/12 και 57657/12 Ιωάννα ΚΟΥΦΑΚΗ κατά Ελλάδας και ΑΔΕΔΥ κατά Ελλάδας   Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Πρώτο Τμήμα), που συνεδρίασε σε τμήμα στις 7 Μαΐου 2013 με την ακόλουθη σύνθεση: IsabelleBerro–Lefèvre, Πρόεδρο, MirjanaLazarovaTrajkovska, Julia Laffranque, Linos-Alexandre Sicilianos, Erik Møse, Ksenija Turković, Dmitry Dedov, Δικαστές, και… Read More »

Οι περικοπές των συντάξεων υπό το πρίσμα του άρθρου 1 του Π.Π.Π. της ΕΣΔΑ

Άγγελος Στεργίου, καθηγητής Νομικής Α.Π.Θ.

Οι περικοπές των συντάξεων ήταν η εύκολη και άδικη λύση. Αν μεταφέρουμε τα πορίσματα της νομολογίας του ΕΔΔΑ, το συμπέρασμα δεν μπορεί παρά να είναι η αποδοχή της παραβίασης του άρθρου 1 του Π.Π.Π. της ΕΣΔΑ. Ο βαθμός νομοθετικής προσβολής των δικαιωμάτων είναι τέτοιας σοβαρότητας που οδηγεί στην ουσιώδη ανατροπή της αναλογικότητας των συντάξεων. Οι… Read More »

Η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων ύστερα από τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισσαβόνας

Βασίλης Χατζόπουλος Αν. Καθηγητής στο ΔΠΘ, Επισκ. Καθηγητής στο Κολλέγιο της Ευρώπης, Μπρυζ, Επί τιμή Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Νόττιγχαμ, Δικηγόρος Αθηνών

Ύστερα από περιπέτειες μιας δεκαετίας, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (ο Χάρτης) κατέστη εν τέλει υποχρεωτικός με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισσαβόνας, με ισχύ από το 2009. Τίθεται το ερώτημα τι σηματοδοτεί η αίσια αυτή κατάληξη του Χάρτη για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Με άλλα λόγια, δεδομένου ότι α) ο… Read More »

Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και Σύνταγμα. Μια πρώτη αποτίμηση, ενόψει και της απόφασης ΣτΕ (Ολ.) 668/2012

Κώστας Χ. Χρυσόγονος, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. - Ακρίτας Καϊδατζής, Λέκτορας Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Οι «δίδυμοι» νόμοι 3863 και 3865/2010 συνιστούν μια πολυεπίπεδη παρέμβαση στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα που, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο και την κατεύθυνσή της, δικαίως φέρει τον τίτλο «μεταρρύθμιση». Βεβαίως, πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που επικαθορίζεται από την κυρίαρχη δημοσιονομική σκοπιμότητα και τη διαπερνά μια πολύ απλή λογική: αύξηση των εισφορών και των επιβαρύνσεων για ασφαλισμένους και συνταξιούχους με παράλληλη μείωση των παροχών και ευρύτερα των δαπανών των φορέων. Τα ζητήματα συμβατότητας της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης με το Σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο θα απασχολήσουν σοβαρά τη νομολογία, ενόψει και των αρχών που διαμορφώθηκαν με την απόφαση ΣτΕ (Ολ.) 668/2012. Πέραν της δυνατότητας να διαπιστωθεί ευθέως η επί της ουσίας αντισυνταγματικότητα επιμέρους μέτρων, η απόφαση φαίνεται πως αναδεικνύει και διαδικαστικού χαρακτήρα δεσμεύσεις του νομοθέτη, δηλαδή ιδίως την υποχρέωση τεκμηριωμένης με μελέτες και συνθετικής, ενόψει της σωρευτικής επίδρασης τους, αιτιολόγησης των μέτρων που λαμβάνει.

Παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας από δηλώσεις πολιτειακών οργάνων

ΕΔΔΑ, απόφαση της 24.5.2011, Κώνστας κατά Ελλάδος (μετάφραση Αλίκη Τερζή)

Με ομόφωνη Απόφασή του το πρώτο Τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, μετά από προσφυγή του πρώην Πρύτανη του Παντείου, καθηγητή Δημήτρη Κώνστα, καταδίκασε την Ελλάδα για την παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συγκεκριμένα των άρθρων που προστατεύουν το τεκμήριο της αθωώτητας του κατηγορουμένου (άρθρο 6 παρ. 2) ως συστατικό στοιχείο της δίκαιης δίκης καθώς και το δικαίωμά του σε αποτελεσματική προσφυγή (άρθρο 13).

Η δίκαιη ισορροπία κατά τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Ιωάννης Δ. Σαρμάς, Αντιπρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Η δίκαιη ισορροπία είναι η αρχή με βάση την οποία ρυθμίζονται, κατά τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι συγκρούσεις μεταξύ συμφερόντων τα οποία υπάγονται στον μηχανισμό προστασίας της ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο έχει αναπτύξει μια συγκεκριμένη μέθοδο διαπίστωσης της βασιμότητας των επιχειρημάτων του διαδίκου που ισχυρίζεται ότι παραβιάστηκε, εκ μέρους του αντιδίκου του Κράτους μέλους, διάταξη της Σύμβασης με την οποία κατοχυρώνεται ανθρώπινο δικαίωμα ή θεμελιώδης ελευθερία. Η μέθοδος αυτή χαρακτηρίζεται από τη διαδοχή, κατά λογική τάξη, διαφόρων φάσεων ερεύνης, το επιστέγασμα της οποίας, αποτελεί, η κρίση περί του αν όντως έτυχε σεβασμού, στη δικαζόμενη υπόθεση, η αρχή της δίκαιης ισορροπίας.

Θρησκευτικά σύμβολα στα σχολεία

ΕΔΔΑ, Τμήμα Ευρείας σύνθεσης, Απόφαση Lautsi κατά Ιταλίας (18.3.2011) με παρατηρησεις Ελ. Καλαμπάκου

Η ανάρτηση θρησκευτικού συμβόλου σε σχολική τάξη δεν προσβάλλει τη θρησκευτική ελευθερία και το δικαίωμα θρησκευτικής εκπαίδευσης (ανατρέπεται η προηγούμενη απόφαση του Τμήματος στην ίδια υπόθεση)

Κρυφή κάμερα – Προστασία ιδιωτικής ζωής

ΣτΕ (Ολ.) 1213/2010

Η καταγραφή με κρυφά μέσα της εικόνας προσώπου συνιστά, κατ’ αρχήν, προσβολή του δικαιώματος του προσώπου τούτου επί της εικόνας του, το οποίο προστατεύεται ως ιδιαίτερη έκφανση του δικαιώματος στο σεβασμό της ιδιωτικής ζωής. Η τηλεοπτική μετάδοση είδησης, της οποίας αποκλειστική ή κύρια πηγή αποτελεί εικόνα συγκεκριμένου προσώπου που καταγράφηκε με κρυφά μέσα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως θεμιτή άσκηση του δικαιώματος του πληροφορείν, εφ’ όσον η μεταδιδόμενη είδηση έχει ληφθεί υπό συνθήκες που στοιχειοθετούν προσβολή του δικαιώματος τρίτου επί της εικόνας του –εκτός εάν κριθεί διαφορετικά από το Ε.Σ.Ρ., κατόπιν ειδικής και πλήρως αιτιολογουμένης σταθμίσεως (μειοψ.).