Tag Archives: ευθανασία

Ευθανασία- πορίσματα νομολογίας και συνταγματική οπτική

Χρήστος Ράμμος, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας

Στην εισήγησή του ο Αντιπρόεδρος του ΣτΕ κ Χρήστος Ράμμος καταλήγει στη θέση ότι το δικαίωμα στην ενεργητική ευθανασία βρίσκει έρεισμα στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, σε συνδυασμό με το άρθρο 9 παρ. 1, όχι όμως γενικώς και σε κάθε περίπτωση που ένας ασθενής θα την ζητήσει, αλλά όταν πρόκειται για συγκεκριμένες περιπτώσεις… Read More »

‘Προγενέστερες οδηγίες για το τέλος της ζωής’ Βιοηθική και συνταγματική αξιολόγηση

Λίνα Παπαδοπούλου, Επ Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ

Προγενέστερες οδηγίες για το τέλος της ζωής’, Βιοηθική και συνταγματική αξιολόγηση, σε: Μ. Κανελλοπούλου-Μπότη και Φ. Παναγοπούλου (επιμ.), Πρακτικά Διεπιστημονικού Συνεδρίου: Ιατρική Ευθύνη και Βιοηθική – Σύγχρονες Προσεγγίσεις και Προοπτικές του Μέλλοντος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 1-2/03/2013, Αθήνα: εκδ. Πασχαλίδη 2014, σελ. 233-272 Περίληψη: Η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στον τομέα της ιατρικής, επιτρέπουν… Read More »

Ευθανασία και διαθήκες ζωής

Ελένη Ρεθυμιωτάκη, Επ. Καθηγήτρια Νομικής ΕΚΠΑ

Όσο περισσότερο η ιατρική επιστήμη εξελίσσει την γνώση και την τεχνολογία της για να αντιμετωπίσει τις μεγάλες ασθένειες της εποχής μας τόσο εντονότερα συζητείται η ευθανασία. Το ζήτημα είναι πολύ ευρύ και τοποθετείται στα πεδία του δικαίου και της βιοηθικής. Το παρόν άρθρο το προσεγγίζει υπό το πρίσμα του δικαιώματος του ασθενή να θέτει ο… Read More »

Περί του «δικαιώματος» στο θάνατο

Γιώργος Ν. Καραβοκύρης

Είναι προφανές ότι η σύλληψη ενός τέτοιου υποκειμενικού δικαιώματος είναι ασύμβατη με το θεμέλιο της έννομης τάξης, τη διαφύλαξη δηλαδή της ανθρώπινης ζωής, αφού υπονοεί την ανά πάσα στιγμή αυτοκατάργησή της8. Ήδη, λοιπόν, ο συγκεκριμένος όρος αποδεικνύεται ατυχής αφού το γενικό του κανονιστικό περιεχόμενο υπονομεύει βάναυσα την ίδια την έννοια του νομικού κανόνα. Είναι από την άλλη σαφές ότι μια φιλελεύθερη έννομη τάξη δεν μπορεί να καταστήσει τη ζωή νομική υποχρέωση, διότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο επεμβαίνει ανεπίτρεπτα στην κατεξοχήν μύχια επιλογή του ατόμου και καταργεί τον πυρήνα της προσωπικής του αυτονομίας. Στο κείμενο επιχειρείται η θεμελίωση ενός υποκειμενικού δικαιώματος στην ευθανασία (ενεργητική και παθητική) σε μια συγκεκριμένη πρόσληψη της προσωπικής αυτονομίας, απαλλαγμένη από μεταφυσικές προκείμενες, η οποία στηρίζεται στη μοντέρνα πλασματική διάκριση ανάμεσα στο ατομικό και το κοινωνικό και την αυτεξούσια επιλογή του ατόμου να αποτελεί υποκείμενο δικαίου, να επιλέγει δηλαδή τη συμμετοχή του και την αποχώρησή του από την κοινωνία με τον άλλον, καθώς και στην αρχή της ισότητας των υποκειμένων. Η νομική κατοχύρωση της ευθανασίας προϋποθέτει την ένταξή της στον απρόσβλητο από το δίκαιο χώρο της σχέσης που το υποκείμενο διατηρεί με τον εαυτό του, εκεί που δεν νοείται καμία βλάβη στον άλλο.Αντίθετα, η αρχή της αξίας του ανθρώπου απαγορεύει λογικά την αυτοκαταστροφή του υποκειμένου. Έτσι, το επίκαιρο και δημοφιλές αίτημα του «αξιοπρεπούς» θανάτου αποτελεί είτε μια «contradictio in terminis» είτε μια ανώφελη έως και επικίνδυνη κατασκευή.

Υπάρχει δικαίωμα στο θάνατο; (Μια συζήτηση με τον Καθηγητή Ιωάννη Μανωλεδάκη)

Λίνα Παπαδοπούλου, Επ. Καθηγήτρια, Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

Βάση του άρθρου αποτελεί η μελέτη του εκλιπόντος καθηγητή Ιωάννη Μανωλεδάκη «Υπάρχει δικαίωμα στο θάνατο;» (Ποινικά Χρονικά 2004, 577επ.). Η συγγραφέας ακολουθεί την πορεία της σκέψης του αείμνηστου νομικού και «διαλέγεται» μαζί της ως προς το ερώτημα της ύπαρξης ενός δικαιώματος στο θάνατο εξετάζοντας την επιχειρηματολογία υπέρ και κατά της ύπαρξης (de lege lata) ή/και της θεσμοθέτησης (de lege ferenda) ενός τέτοιου δικαιώματος.