Tag Archives: κρίση νομιμοποίησης

H κρίση και το ελληνικό κομματικό σύστημα

Νίκος Μαραντζίδης. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Ο δικομματισμός της μεταπολίτευσης πέτυχε να διατηρήσει ένα επίπεδο πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας για σχεδόν τρεις δεκαετίες. Τα πρώτα σημάδια της εξασθένισής του φάνηκαν ήδη από τις βουλευτικές εκλογές του 2007, αλλά η κατάρρευσή του έλαβε χώρα κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης. Η τελευταία ήταν ο καταλύτης για τη μετατροπή της κρίσης αντιπροσώπευσης σε κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. Η δεύτερη υποσκάπτει το σύνολο των προσώπων και των θεσμών που σχετίζονται με το πολιτικό σύστημα, όλες τις πολιτικές, οικονομικές και πνευματικές ελίτ και εξωτερικεύεται με ψυχολογία όχλου, μηδενιστική φιλοσοφία και βίαιη συμπεριφορά.Οι επιλογές που έχουμε τώρα είναι δύο: είτε να ακολουθήσουμε την οδό μιας ιδεολογικής πόλωσης που σε αυτή τη φάση μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε περιπέτειες είτε να αναζητήσουμε τις μεθόδους για συναινετικές λύσεις με υποχωρήσεις από όλους. Αν επιθυμούμε το δεύτερο, η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο πρέπει να ανοίξει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης, πρέπει να προχωρήσουμε σε άμεσες αλλαγές τόσο θεσμικού χαρακτήρα όσο και νοοτροπίας, να οικοδομήσουμε, εκ νέου, ένα θεσμικό συνεργατικό πλαίσιο, ένα πλαίσιο συναίνεσης μεταξύ των βασικών πολιτικών παικτών (κομμάτων και ομάδων πίεσης), αυτών τουλάχιστον που δηλώνουν πως ενδιαφέρονται για την επιβίωση και την ανάπτυξη της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στη χώρα.

Το άδοξο τέλος της Μεταπολίτευσης και οι όροι ανάδυσης μιας νέας μεταπολιτευτικής περιόδου

του Αντώνη Μανιτάκη

Ο συγγραφέας αναζητά, ξεκινώντας από την υπόθεση ότι η Μεταπολίτευση έφτασε στο τέλος της, τα θεσμικά χαρακτηριστικά της νέας μεταπολιτευτική περιόδου, Τα εντοπίζει στο παγκοσμιοποιημένο και ευρωζωνικό πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον, τα οποία θεωρεί συστατικό στοιχείο της νέας περιόδου. Υπογραμμίζει ως πρώτο χαρακτηριστικό την τριπλή εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας, -διεθνή, ευρωπαϊκή και αγοραία- και τονίζει το νέο ρόλο του κράτους και της κυριαρχίας. Η ένταξη της ελληνικής οικονομίας στο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επικαθορισμού της νέας περιόδου, η οποία διανύεται σε συνθήκες διαδικτυομένης παγκόσμια κρατικής κυριαρχίας και διεθνούς οικονομικής αστυνόμευσης (πειθάρχησης) των υπερχρεωμένων κρατών. Στην ελληνική επικράτεια είναι έκδηλη η πλήρης απαξίωση του μετα-πολιτευτικού πολιτικού και κοινωνικού παραδείγματος εν μέσω όμως σταθερού κοινοβουλευτικού πολιτεύματος και αυτό είναι αξιοπρόσεκτο. Μια βαθειά κρίση εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας χαρακτηρίζει το αντιπροσωπευτικό σύστημα και τους αντιπροσωπευτικού θεσμούς. Καθρεπτίζεται στη σχέση αντιπροσώπευσης εκλογέως και βουλευτή. Η απονομιμοποίηση των αντιπροσωπευτικών θεσμών δεν φαίνεται ωστόσο να θίγει τόσο το θεσμό της πολιτικής αντιπροσώπευσης όσο τη λειτουργία της και τους φορείς της. Η αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης περνά αναγκαστικά από την θεαματική, θεσμική και ηθικο-πολιτική, αναδιάρθρωση της σχέσης αντιπροσώπευσης.