Στο μικρό αυτό απόσπασμα από το δεύτερο κεφάλαιο του τόμου ΙΙ του "Συνταγματικού Δικαίου", που ετοιμάζεται από καιρό, αναλύονται τα βασικά, συστατικά, γνωρίσματα της αρχαίας δημοκρατίας σε αντιπαραβολή με τη σύγχρονη δημοκρατία. Η ανάλυση της τελευταίας έπεται στο βιβλίο. Τονίζονται κυρίως τα διαχρονικά της γνωρίσματα, εκείνα που κληροδοτήθηκαν στην σύγχρονη και επιβιώνουν ως αξίες πολιτικές,… Read More »
Η απονομή ιθαγένειας σε τέκνα νομίμως διαμενόντων αλλοδαπών λόγω της γέννησής τους ή της φοίτησής τους επί εξαετίας σε σχολείο στην Ελλάδα και το δικαίωμα ψήφου αλλοδαπών νομίμων μεταναστών στις εκλογές για την ανάδειξη των αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα. Αντίθετη μειοψηφία. Αριθμός 460/2013 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ… Read More »
To σύνταγμα αλλάζει μέσω της ενεργοποίησης μηχανισμών των οποίων η λειτουργία υπόκειται σε πολυεπίπεδες επιδράσεις. Ο συλλογικός αυτός τόμος, που κυκλοφόρησε στη σειρά Routledge Research in Constitutional Law με επιστημονική επιμέλεια του καθηγητή Ξ. Κοντιάδη, προσεγγίζει τη συνταγματική αναθεώρηση σε 18 χώρες (τα 15 παλαιά κράτη μέλη της Ευρ. Ένωσης, τον Καναδά, την Ελβετία και τις ΗΠΑ), παρουσιάζοντας αναλυτικά τα εναλλακτικά μονοπάτια που ακολουθεί η εξέλιξη και μεταβολή του Συντάγματος σε διαφορετικές έννομες τάξεις, καθώς και όλα τα ζητήματα που απασχολούν τη σύγχρονη συνταγματική θεωρία σε σχέση με τη συνταγματική αλλαγή. Ο επιμελητής και οι συγγραφείς ενός τόμου με θεματικό αντικείμενο τη «συνταγματική αλλαγή» βρίσκονται εξαρχής αντιμέτωποι με την ανάγκη να οριοθετήσουν την έννοια της συνταγματικής αλλαγής έναντι άλλων εννοιών που καλύπτουν επίσης το πεδίο της μεταβολής ενός συντάγματος και κυρίως έναντι της συνταγματικής αναθεώρησης που αποτελεί τη συνήθη μορφή νομικά τυποποιημένης συνταγματικής αλλαγής. Ωστόσο όπως αποδεικνύει και η συλλογή των άρθρων που περιλαμβάνονται σε αυτό τον τόμο και τα οποία αντιστοιχούν στις περιπτώσεις 18 διαφορετικών κρατών, η έννοια της συνταγματικής αλλαγής δεν περιορίζεται στη μεταβολή του συνταγματικού κειμένου μετά από μια αναθεώρηση του συντάγματος αλλά περιλαμβάνει κάθε αλλαγή που συμβάλει στη μετατόπιση των ορίων του νοήματος των συνταγματικών κανόνων άσχετα από την «κανονικότητα» και «τυπικότητα» της προέλευσης της. Συνεπώς το περιεχόμενο της έννοιας προσαρμόζεται κάθε φορά στις ιδιαιτερότητες της συνταγματικής παράδοσης κάθε χώρας.Ωστόσο αυτή η παρατήρηση δε σημαίνει ότι είναι αδύνατο να κατατάξουμε τα «είδη» της συνταγματικής αλλαγής με βάση κάποια κριτήρια. Σύμφωνα με τους συγγραφείς του συγκριτικού κεφαλαίου, από τις συμβολές του τόμου αναδεικνύονται τρία κυρίως κριτήρια κατάταξης: α) η σχέση χρόνου και συντάγματος, β) ο θεσμικός ρόλος των παραγόντων που οδηγούν σε μια συνταγματική αλλαγή, γ) η σημασία και το είδος της διαδικασίας συνταγματικής αναθεώρησης ως προς τη συνταγματική αλλαγή καθώς πρόκειται για την επικρατέστερη μορφή τυποποιημένης συνταγματικής αλλαγής. Ακολουθώντας αυτά τα κριτήρια μπορούμε να διακρίνουμε σύμφωνα με τους συγγραφείς του συγκριτικού κεφαλαίου πέντε πρότυπα συνταγματικής αλλαγής [το «ελαστικό», το «εξελικτικό», το «πραγματιστικό», το «συγκρουσιακό», και το «αμεσό-δημοκρατικό»].
Στη μελέτη αυτή ο καθηγητής Αντώνης Μανιτάκης διερευνά, με αφορμή το βιβλίο των Χάρντ και Νέγκρι «Το Πλήθος», την ιστορική προοπτική της παγκόσμιας δημοκρατίας. Αναζητώντας το ρόλο και τη σημασία του «πλήθους» στην αρχαία και σύγχρονη δημοκρατία, σε αντιδιαστολή με τις έννοιες του «δήμου» και του «λαού», διερωτάται αν η «δημοκρατία του πλήθους» την εποχή της Αυτοκρατορίας μπορεί να νοηθεί και να κτιστεί χωρίς θεσμισμένες διαμεσολαβήσεις και φαντασιακές αναπαραστάσεις ανάλογες ή διαφορετικές από εκείνες της αντιπροσωπευτικής ή και της αρχαίας δημοκρατίας