Στις 19 Οκτωβρίου 2012 εκδόθηκαν δύο σημαντικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων (Ε.Ε.Κ.Δ.), οι οποίες έκριναν βάσιμες επί της ουσίας τις υπ’ αριθ. 65 και 66/21.2.2011 συλλογικές προσφυγές που είχαν ασκήσει ενώπιόν της δύο αντιπροσωπευτικές ελληνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις: η ΓΕΝ.Ο.Π./Δ.Ε.Η. και η Α.Δ.ΕΔ.Υ. Οι παραπάνω οργανώσεις είχαν ισχυριστεί στις προσφυγές τους ότι ορισμένα από τα μέτρα που υιοθέτησε η ελληνική κυβέρνηση σε εκτέλεση του πρώτου Μνημονίου ήταν αντίθετα με διατάξεις Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (Ε.Κ.Χ.). Η μελέτη εξετάζει τα ακόλουθα ερωτήματα: γιατί η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. και η ΓΕΝ.Ο.Π./Δ.Ε.Η. κατήγγειλαν ενώπιον της Ε.Ε.Κ.Δ. ορισμένα μόνο από τα μέτρα λιτότητας που υιοθέτησε η ελληνική κυβέρνηση και τι απάντηση έδωσε στις καταγγελίες των δύο αυτών συνδικαλιστικών οργανώσεων το παραπάνω όργανο; Ποια είναι η αποτελεσματικότητα των αποφάσεων της Ε.Ε.Κ.Δ. και τι θα συμβεί αν η ελληνική κυβέρνηση τις αγνοήσει, αν δεν εξαλείψει, με άλλα λόγια, τις αντίθετες προς τον Ε.Κ.Χ. ρυθμίσεις της ελληνικής νομοθεσίας; Τι δυνατότητες δικαστικής προστασίας θα έχουν σε μια τέτοια περίπτωση τα πρόσωπα που έχουν ζημιωθεί ή υποστεί βλάβη από τις ρυθμίσεις αυτές και τι επιπτώσεις θα έχει στην προστασία τους το γεγονός ότι τα επίμαχα μέτρα υιοθετήθηκαν για να συμμορφωθεί η χώρα με εντολές του πρώτου Μνημονίου;

Με τις διατάξεις του ν. 3371/2005 ο νομοθέτης, επιτρεπτώς κατά το άρθρο 22 παρ. 5 Συντ., επέλεξε το οργανωτικό σχήμα του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου για την υποχρεωτική επικουρική κοινωνική ασφάλιση των τραπεζοϋπαλλήλων. Οι σχετικές διατάξεις δεν αντίκεινται στο άρθρο 12 Συντ. ή το άρθρο 11 ΕΣΔΑ, διότι οι ασφαλισμένοι των υφιστάμενων αλληλοβοηθητικών ταμείων υπάγονται μεν υποχρεωτικώς στο ΕΤΑΤ, τα ταμεία όμως αυτά ούτε διαλύονται ούτε αφαιρείται η περιουσία τους. Υπό τα δεδομένα αυτά, ούτε η αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης ούτε η αρχή της αναλογικότητας παραβιάζεται (μειοψ.). Εξάλλου, οι σχετικές ρυθμίσεις δεν αντίκεινται στη συμβατική ελευθερία, καθόσον δεν συντρέχει εν προκειμένω υπέρβαση των ακραίων ορίων της έννοιας του δημοσίου συμφέροντος ούτε παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας (μειοψ.). Τέλος, δεν τίθεται ζήτημα παραβίασης των κανόνων του Συντάγματος και του διεθνούς δικαίου για την προστασία της ιδιοκτησίας και της συλλογικής αυτονομίας.

Στην μελέτη του αυτή ο πρώην Υπουργός και καθηγητής Προκόπης Παυλόπουλος υποστηρίζει ότι το ‘Μνημόνιο’ δηλαδή το δύο «διεθνή» κείμενα που επισυνάπτονται ως «συνημμένα παραρτήματα» στο νόμο 3845/2010, ουδέναν κανόνα δικαίου, δεσμευτικό σ’ ό,τι αφορά την ελληνική έννομη τάξη –πέραν των γενικών κατευθύνσεων– περιέχουν. Τα μνημόνια δεν αποτελούν διεθνείς συμβάσεις και άρα δεν συντρέχει λόγος εφαρμογής του άρθρου 28, ουδεμιάς από τις παραγράφους του. Ο νόμος 3845/2010, ως «νόμος πλαίσιο», θα μπορούσε, πάντως, να ενταχθεί και λόγω του ρυθμιστικού του περιεχομένου του στις διατάξεις του άρθρου 78 παρ. 5 του Σ. Αρκετές από τις ρυθμίσεις του νόμου εγείρουν ωστόσο ζητήματα αντισυνταγματικότητας είτε διότι θίγουν τον πυρήνα «κοινωνικών κεκτημένων» είτε διότι θίγουν τη συλλογική αυτονομία όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 22 παρ. 2 και 3 είτε διότι αντιστρατεύονται κανόνες του κοινοτικού και διεθνούς δικαίου ή και της ΕΣΔΑ.