Δημοψήφισμα είναι ο συνταγματικά κατοχυρωμένος θεσμός που απορρέει από τη λαϊκή κυριαρχία και επιτρέπει στο σύνολο των Ελλήνων πολιτών να αποφασίσει (ή να εκφράσει τη γνώμη του) μέσω άμεσης ψηφοφορίας για: α) σημαντικό εθνικό θέμα ή β) σοβαρό κοινωνικό ζήτημα. Είναι αυτονόητο ότι η λαϊκή ετυμηγορία, ως έκφανση της λαϊκής κυριαρχίας που αποτελεί και θεμέλιο του πολιτεύματος, δεν δύναται να αποτελέσει αντικείμενο νομικού σχολιασμού. Για τον λόγο αυτό η παρούσα μελέτη περιορίζεται αυστηρά στη νομική φύση του δημοψηφίσματος (στο ισχύον ελληνικό Σύνταγμα), καθώς και στα απαιτούμενα χαρακτηριστικά του ερωτήματος. Επιχειρεί επίσης να αναδείξει τις ατέλειες του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, το οποίο επί της ουσίας καθιστά αδύνατο τον a priori συνταγματικό έλεγχο νομιμότητας του ερωτήματος που τίθεται στη κρίση του λαού, παρά την κεφαλαιώδη σημασία του δικαστικού ελέγχου λόγω της άμεσης σύνδεσης του τελευταίου με την ποιότητα της δημοκρατίας.
Δημοψήφισμα για κρίσιμο εθνικό θέμα (άρθρ. 44 παρ. 2 του Σ): το ενιαίο και αδιαίρετο της ασκούμενης από το λαό εξουσίας ως απαραίτητη προϋπόθεση διεξαγωγής του
Λέξεις-Κλειδιά: συνταγματικό δικαστήριο • Κράτος δικαίου • δημοψήφισμα • κρίσιμο εθνικό θέμα • ενιαία και αδιαίρετη εξουσία • κυβερνητική πράξη • Γεώργιος Τσαούσης