Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) στις υποθέσεις Laval και Viking έχουν προσελκύσει και ακόμη προσελκύουν έντονο ενδιαφέρον, καθώς αγγίζουν τον πυρήνα του προβληματισμού, που διέπει τη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μελέτη επιχειρεί να σχολιάσει τις αποφάσεις Laval και Viking από τη σκοπιά τόσο του εργατικού όσο και του συνταγματικού δικαίου. Παρουσιάζονται κριτικά τα βασικά επιχειρήματα του Δικαστηρίου και εντοπίζονται οι ανακολουθίες και αντιφάσεις του δικανικού συλλογισμού. Η προσοχή της συγγραφέως εστιάζεται στη μεθοδολογία που ακολούθησε το Δικαστήριο, καθώς και στις γενικές θεωρητικές – δικαιικές παραδοχές που διέπουν παρόμοιες αποφάσεις. Υποστηρίζεται ότι και στις δύο σχολιαζόμενες αποφάσεις κυριάρχησε η διπολική, τυπική, λογική «κανόνας – εξαίρεση», στην οποία η οικονομική ελευθερία λογίζεται ως κανόνας και τα συνδικαλιστικά δικαιώματα ως εξαίρεση. Υπογραμμίζεται ότι ο δικανικός συλλογισμός οργανώθηκε στη βάση μιας τυπικής προσέγγισης, η οποία, αφενός είναι ακατάλληλη για την αντιμετώπιση σχετικών δικαιικών αντιπαραθέσεων και, αφετέρου, υποθάλπει μια προβληματική, προ-ερμηνευτική, αποδοχή που στηρίζει μια αφηρημένη αξιακή ιεράρχηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων από την πλευρά του Δικαστηρίου).

Η δεκαοκτάμηνη πρακτική άσκηση που προηγείται της συμμετοχής στις εξετάσεις για τη λήψη άδειας άσκησης επαγγέλματος δικηγόρου συνιστά προπαρασκευαστικό στάδιο για την πρόσβαση σε «νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα» και υπάγεται στις ρυθμίσεις του πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου. Ως «αλλοδαπό πτυχίο αναγνωρισμένο ομοταγούς Πανεπιστημίου», το οποίο προβλέπει ο Κώδικας Δικηγόρων ως προϋπόθεση για την εγγραφή στα μητρώα ασκουμένων του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, νοείται το σύνολο των επαγγελματικών εκείνων προσόντων (αλλοδαπός τίτλος σπουδών, γνώσεις, επαγγελματική πείρα) που αποκτήθηκαν σε κράτος μέλος της Ένωσης και παρέχουν τη δυνατότητα στον ενδιαφερόμενο να πραγματοποιήσει την πρακτική άσκηση σε εκείνο το κράτος μέλος. Οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους υποδοχής οφείλουν να προβούν σε συγκριτική αξιολόγηση του συνόλου των επαγγελματικών προσόντων με το ημεδαπό πτυχίο Νομικής, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να εξαρτούν την επαγγελματική αναγνώριση του τίτλου σπουδών από την ακαδημαϊκή του αναγνώριση. Αντίθετη μειοψηφία. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης κατά της παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας την οποία συνιστά η σιωπηρή άρνηση του Δικηγορικού Συλλόγου να χορηγήσει πιστοποιητικό πραγματοποίησης άσκησης. Εφόσον ο αιτών είχε ήδη εγγραφεί ως ασκούμενος δικηγόρος, επικαλούμενος πτυχίο Νομικής γαλλικού πανεπιστημίου, ο Δικηγορικός Σύλλογος δεν δύναται να εξετάσει, κατά το στάδιο της ολοκλήρωσης της πρακτικής άσκησης και της χορήγησης του σχετικού πιστοποιητικού, λόγους αναγόμενους στην ακαδημαϊκή ισοτιμία του πτυχίου. Η προβολή, παρεμπιπτόντως, λόγων που αφορούν στο κύρος του τίτλου μπορεί να γίνει μονάχα στο πλαίσιο ανάκλησης της (παράνομης) εγγραφής του αιτούντος στον Σύλλογο.

Ελευθερία εγκαταστάσεως – Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων – Εταιρικό δίκαιο – Πρώτη οδηγία 68/151/ΕΟΚ – Ανώνυμη εταιρεία που υπάγεται στον τομέα του Τύπου και της τηλεοράσεως – Εταιρεία και μέτοχος που κατέχουν ποσοστό μετοχών μεγαλύτερο από 2,5 % – Διοικητικό πρόστιμο που επιβάλλεται από κοινού και εις ολόκληρον»