Tag Archives: ΑΕΙ

Μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για το Πανεπιστήμιο; Από τον ψευδεπίγραφο εκσυγχρονισμό στον άκριτο αναχρονισμό

Γιώργος Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

[Δημοσιεύθηκε στην διαδικτυακή εφημερίδα «Ανοιχτό Παράθυρο» του Γιώργου Λακόπουλου στις 13.5.2015] Η πρόσφατη εξαγγελία για την μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου για τα Πανεπιστήμια άνοιξε έναν νέο κύκλο έντονων αντιπαραθέσεων ως προς το παρόν και το μέλλον τους, οι οποίες όμως, δυστυχώς, κινούνται και πάλι στη λογική του άσπρου μαύρου. Από την μια οι υπερασπιστές του… Read More »

Δωρεάν, κατά το Σύνταγμα, και η ανώτατη εκπαίδευση; Σχόλια σε τρεις δικαστικές αποφάσεις: ΔΕφΠατρ 705/2010 (δίδακτρα στο ΕΑΠ), ΣτΕ 2714/2010 (Γ΄ Τμ.) & 2411/2012 (Ολομ.) (δίδακτρα σε μεταπτυχιακά)

Λίνα Παπαδοπούλου, Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, ΑΠΘ

Οι τρεις σχολιαζόμενες αποφάσεις από τη μία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη συνταγματικού δικαιώματος δωρεάν ανώτατης εκπαίδευσης, από την άλλη διαρρηγνύουν τον απόλυτο χαρακτήρα του, καθώς από το πεδίο εφαρμογής του ά. 16 παρ. 4 Σ εξαιρούν την Ανοικτή εξ Αποστάσεως (η ΔΕφΠατρ 705/2010) και τη μεταπτυχιακή (οι ΣτΕ 2710/2010 και 2411/2012) εκπαίδευση. Όλες πάντως οι απόψεις, πλειοψηφικές και μειοψηφικές, και στις τρεις αποφάσεις, ερείδονται επί μιας κοινής και απολύτως κρατούσας στη θεωρία παραδοχής: ότι η συνταγματική υποχρέωση του κράτους για δωρεάν παροχή παιδείας εκτείνεται και στην ανώτατη εκπαίδευση. Στην παρούσα μελέτη θα εξετασθεί διεξοδικά και θα υποστηριχθεί (υπό IV) η αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, την οποία μέχρι σήμερα έχει υποστηρίξει μόνο ο καθ. Πέτρος Παραράς.

Δίδακτρα στα προγράμματα μεταπτυχιακά σπουδών: Το Σύνταγμα απέναντι στην πραγματικότητα. Σχόλιο με αφορμή την απόφαση 2411/2012 της Ολομέλειας του ΣτΕ

Γιώργου Γεραπετρίτη Επ. Καθηγητή Νομικής (αναδημοσίευση από το περιοδικό Συνήγορος, τεύχος 94/2012)

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι με την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας 2411/2012 σχετικά με τα δίδακτρα στις μεταπτυχιακές σπουδές αποδόθηκε έμφαση στην ιστορική ερμηνεία του άρθρου 16 παρ. 4 του Συντάγματος, η οποία συσκότισε κατά ένα μέρος τη συζήτηση για το ζήτημα. Και τούτο διότι αγνοήθηκε ότι ανεξαρτήτως του βαθμού βεβαιότητας που αφορά την βούληση του ιστορικού νομοθέτη, δεν αποκλείεται η συνειδητή θεσμική προσαρμογή συνταγματικής διάταξη κατά τρόπο ώστε να αποκτήσει αυτή ένα αντικειμενικό περιεχόμενο προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της εποχής.

Δωρεάν παιδεία και μεταπτυχιακές σπουδές

Αντώνης Αργυρός, Δικηγόρος

Ο συνταγματικός νομοθέτης αναθέτει την αποστολή της παιδείας ευθέως στο Κράτος και κατοχυρώνει σε όλους τους Έλληνες το δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες των κρατικών εκπαιδευτηρίων χωρίς καμιά διάκριση» και οπωσδήποτε και δεν είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα η ρύθμιση, που επέβαλε την καταβολή διδάκτρων από μεταπτυχιακούς φοιτητές, αν και τα αντίθετα έκρινε η σχολιαζομένη απόφαση. Το άρθρο 16, λοιπόν, καθιερώνει συνταγματική αρχή παροχής δωρεάν ανώτατης παιδείας και στα ΑΕΙ.

Γνωμοδότηση επί του ερωτήματος: «από ποιο υποσύνολο των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης των ΑΕΙ (εσωτερικά-εξωτερικά) θα πρέπει να επιλεγεί ο Πρόεδρός του;»

Σαράντης Κ. Ορφανουδάκης Αναπληρωτής Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ο συγγραφέας της γνωμοδότησης απαντά στο ερώτημα από ποιο υποσύνολο των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης των ΑΕΙ (εσωτερικά-εξωτερικά) θα πρέπει να επιλεγεί ο Πρόεδρός του. Στηριζόμενος σε λογική, συστηματική και σύμφωνη με το Σύνταγμα ερμηνεία του ά. 8 § 5 β του ν. 4009/2011, όπως αυτή τροποποιήθηκε από το ά. 2 § 5 του ν. 4076/2012, καταλήγει ότι ο Πρόεδρος του Συμβουλίου θα πρέπει να αναζητηθεί μεταξύ των εκλεγμένων εσωτερικών μελών του. Η τυχόν εκλογή του Προέδρου από εξωτερικό μέλος, χωρίς τη συμμετοχή των υπολοίπων εξωτερικών μελών (που ακόμα δεν έχουν εκλεγεί), θα ήταν λογικά αδιανόητη, αφού θα παραβίαζε κάθε κανόνα συγκρότησης οργάνου της δημόσιας διοίκησης και ενδεχομένως αντίθετη προς το άρθρο 16 § 5 εδ. α΄ του Συντάγματος, με το οποίο κατοχυρώνεται η αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ. Συμπερασματικά: υποψήφιοι για την κατάληψη της θέσης του Προέδρου μπορούν να είναι μόνον καθηγητές του Ιδρύματος, από τον κλειστό κύκλο των εκλεγέντων εσωτερικών μελών.

Η «μεταρρύθμιση» των ΑΕΙ

Κώστας Χ. Χρυσόγονος, Καθηγητής Νομικής Α.Π.Θ.

Οι ιδέες που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τη μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου λειτουργίας των ΑΕΙ εμπεριέχουν τόση αοριστία, ώστε να είναι ανέφικτη προς το παρόν η εξέταση της συνταγματικότητάς τους με αξιώσεις πληρότητας. Σε μια πρώτη εκτίμηση θα μπορούσε πάντως να επισημανθεί ότι η κυβέρνηση αυτή φαίνεται μάλλον να αγνοεί (ή να θέλει να ξεχάσει) το κανονιστικό περιεχόμενο του άρθρου 16 του Συντάγματος.