Παρότι η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την πλήρη ακαδημαϊκή αναγνώριση από την Ελλάδα παραρτημάτων ξένων Πανεπιστημίων αναμένεται ακόμη, η σχετική ανακοίνωση του διατακτικού της και, με τρόπο λιτό και σιβυλλικό του σκεπτικού της, ξεσήκωσε θύελλα κριτικής, που εκκινεί από ήπιες και επιστημονικές αντιρρήσεις μέχρι την καταστροφολογική αποδόμηση και απονομιμοποίηση του ΣτΕ συνολικά ως θεσμού. Δεδομένου ότι η επιστημονική κριτική σε μια απόφαση θα πρέπει να στηρίζεται κατεξοχήν σε τυχόν ελλίποντα συνοχικό και συνεκτικό νομικό συλλογισμό, οι αντιδράσεις αυτές στηρίζονται περισσότερο στις συνέπειες της απόφασης. Η συνεπειοκρατική ανάγνωση των αποφάσεων δεν είναι εντελώς ξένη προς τη νομική επιστήμη: η τελευταία δεν στηρίζεται μόνον σε μια οιονεί μαθηματική λογική υπαγωγής της ελάσσονας πρότασης (δηλαδή -με τον κίνδυνο της υπεραπλούστευσης- των συγκεκριμένων και ειδικών περιστατικών, ή, εν προκειμένω, διατάξεων) στη μείζονα πρόταση (εν προκειμένω στις ερμηνευόμενες υπερέχουσες διατάξεις του εθνικού και ενωσιακού συντάγματος), αλλά και μια κοινωνική επιστήμη, που (πρέπει να) ενδιαφέρεται (και) για τις συνέπειες των λογικών αποφάνσεών της. Οι τελευταίες, εξάλλου, ποτέ δεν μπορεί να είναι «καθαρές» από δομικές και προειλημμένες πολιτικές («προερμηνευτικές») επιλογές (πχ αρχές, όπως η ελευθερία, η ισότητα, ή η ίση ελευθερία, ο εθνοκεντρισμός, η ευρω-ενοποιητική ή κοσμοπολιτική θέαση κλπ).
Η κλασική ανάγνωση του άρθρου 16 Σ, στηριζόμενη κυρίως στην ιστορική (οριτζιναλιστική) του ερμηνεία, σύμφωνα με την οποία δεν μπορούν να αναγνωριστούν οποιασδήποτε μορφής ιδιωτικά Πανεπιστήμια ως ακαδημαϊκά ισότιμα με τα δημόσια ελληνικά έχει ως συνέπεια τη συνέχιση της (σχιζοφρενικής) διάκρισης μεταξύ της αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων ─και μάλιστα με τα έτι ισχύοντα από «κολλέγια» χωρίς επαρκή έλεγχο ποιότητας και κρατική εποπτεία και πιστοποίηση─ και της ακαδημαϊκής, με μικρή, εν τέλει, προστιθέμενη αξία, αλλά με σχετικά υψηλό τίμημα για τα νεο-ιδρυθησόμενα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Αυτό εξηγεί και την αντίδραση των ήδη λειτουργούντων ιδιωτικών κολλεγίων» που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να υποβληθούν σε αυτή τη διαδικασία και είναι, συνεπώς, οι χαμένοι αυτής της νομοθετικής εξέλιξης.
Η δεύτερη οπτική γωνία είναι αυτή εξ επόψεως ενωσιακού δικαίου, το οποίο ─αν η παραπάνω ερμηνεία του άρθρου 16 Σ συνεχίζει να γίνεται δεκτή─ δεν μπορεί να σημαίνει τη «σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία» της συνταγματικής διάταξης, αλλά τον παραμερισμό της (όπως δηλαδή και αναφορικά με την αναγνώριση των πτυχίων των κολλεγίων ως επαγγελματικών προσόντων). Και πάντως, αυτή η ερμηνευτική εκδοχή ─χωρίς να αποκλείεται─ πρέπει να είναι απόρροια σχετικής απόφασης του Δικαστηρίου της Ένωσης (ΔΕΕ), μετά από προδικαστικό ερώτημα, καθώς κάθε άλλο παρά σαφής ή αποσαφηνισμένη είναι (acte claire / éclairé, βάσει νομοθεσίας ή νομολογίας του ΔΕΕ). Αυτή, πάντως, θα σήμαινε την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του ν.5094/2024 που θέτουν μια πλειάδα προϋποθέσεων για τη λειτουργία των παραρτημάτων, από τον μη-κερδοσκοπικό τους (τυπικά, έστω) χαρακτήρα μέχρι τον (δυνάμει) ασφυκτικό έλεγχο της ΕΘΑΑΕ και την (πιθανότατα) ανεπίτρεπτη (στο πλαίσιο του ενωσιακού δικαίου, ως μη δικαιολογημένη για λόγους δημοσίου συμφέροντος) ουσιαστική αποσύνδεση των προγραμμάτων σπουδών και της επιλογής φοιτητών από τις επιλογές των μητρικών Πανεπιστημίων, μετά από κρατική έγκριση.
Τέλος, η αιρετική παλαιότερη ερμηνεία του Ευ.Βενιζέλου (Η αλήθεια για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, εφημ. Το Βήμα, 7.06.1998) και παρομοίως Μιχ.Βροντάκη (Η σύσταση και λειτουργία Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων από Κοινωφελή Ιδρύματα, σε: ΕφημΔΔ 1/2024, 2-5), ότι το ίδιο άρθρο 16 Σ επιτρέπει την ίδρυση μη-κρατικών και μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ, όχι μόνον μπορεί νομικά να υποδεχθεί χωρίς τριβές τις προβλέψεις του ν.5094, αλλά και θα συνεπαγόταν μια πιο ασφαλή αγκυροβόληση στην εθνική έννομη τάξη της κρατικής εποπτείας των ιδιωτικών ΑΕΙ και ως προς τον ποιοτικό και μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα και την αποφυγή αντίστροφης διάκρισης σε βάρος ημεδαπών.
