Εισαγωγή: Το momentum της ελληνικής επανάστασης Η ελληνική επανάσταση εκδηλώθηκε σε ένα εκπληκτικό momentum μέσα στην ευρωπαϊκή ιστορία. Τοποθετείται χρονικά ακριβώς στο μέσο της περίφημης εποχής των επαναστάσεων (age of revolution), όπως έχει αποκαλέσει την περίοδο από το 1789 έως το 1848 ο Χομπσμπάουμ.[1] Μάλιστα, αν οι Έλληνες είχαν ακολουθήσει τις παραινέσεις του Αδαμάντιου Κοραή… Read More »

Μπορεί ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ να απέκλεισε το ενδεχόμενο αλλαγής του εκλογικού νόμου, ωστόσο το συνταγματικό ερώτημα παραμένει: Απαγορεύεται από το Σύνταγμα η αλλαγή ενός εκλογικού νόμου προτού  αυτός εφαρμοσθεί; Η απάντηση είναι, με βάση το συνταγματικό κείμενο, αρνητική. Το άρθρο 54 παρ. 1 του Συντάγματος, όπως αυτό αναθεωρήθηκε το 2001, προβλέπει μόνο ότι το… Read More »

Κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για την παρακολούθηση του τηλεφώνου του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ οι τ. αρχηγός της κ. Κοντολέων και πρώην Διευθυντής του Γραφείου του Πρωθυπουργού κ. Δημητριάδης αρνήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα βουλευτών σχετικά με τους λόγους για τους οποίους παρακολουθήθηκε από… Read More »

Παρακολουθώντας μακρόθεν, λόγω προσωρινής διαμονής μου στο Λουξεμβούργο, τις πολυπληθείς συζητήσεις και αντεγκλήσεις μεταξύ των συναδέλφων μου συνταγματολόγων σε σχέση με το διαχρονικό και σε όλα τα καθεστώτα ανακύπτον πρόβλημα των υποκλοπών – άλλως επισυνδέσεων, κατά τη σύγχρονη ορολογία – αναρωτήθηκα αν πράγματι η συνταγματική αξιολόγηση των υποκλοπών και μάλιστα και εις βάρος πολιτικών προσώπων,… Read More »

Η παρακολούθηση πολιτικών προσώπων και δημοσιογράφων από την Ε.Υ.Π. δεν συνιστά απλώς μια πολιτικά αποκρουστική πρακτική, αλλά και μείζον πολιτειακό ζήτημα. Κατά παράβαση του άρθρου 19 Συντ., που εγγυάται για «καθένα» το απαραβίαστο των ανταποκρίσεων με κάθε μέσο, δηλαδή εγγράφως, τηλεφωνικά ή με οποιαδήποτε μέθοδο εξασφαλίζει τον ιδιωτικό χαρακτήρα της επικοινωνίας, πρόσωπα που τυχαίνει (;)… Read More »

Α. Το τελευταίο διάστημα εκπορεύονται ξανά από την κυβέρνηση σενάρια αλλαγής του εκλογικού νόμου που ψήφισε η ίδια, προκειμένου να υποβιβασθεί το όριο αυτοδυναμίας σχεδόν στο ένα τρίτο του εκλογικού σώματος (35%). Έχω γράψει επανειλημμένα για το απαράδεκτο παιχνίδι της κολοκυθιάς στο οποίο αρέσκεται η ΝΔ, σταθμίζοντας κάθε φορά τα εκλογικά δεδομένα και προσαρμόζοντας ανάλογα… Read More »

Στο παρόν σημείωμα θα σκιαγραφήσουμε το «δικαιοκρατικό έλλειμμα» που εντοπίζεται στο πεδίο των παρακολουθήσεων που διενεργεί η ΕΥΠ, επικεντρώνοντας α) στην εξισορρόπηση του ελλείμματος αυτού από το αντίβαρο του αποτελεσματικού κοινοβουλευτικού ελέγχου των μυστικών υπηρεσιών και β) στην κάμψη του «απόρρητου» χαρακτήρα των σχετικών κοινοβουλευτικών συνεδριάσεων, όταν δεν τεκμηριώνονται συγκεκριμένοι λόγοι «εθνικής ασφάλειας» για την… Read More »

Υποστηρίζεται ότι η με κάθε τρόπο ελεύθερη ανταπόκριση ή επικοινωνία του βουλευτή είναι απολύτως απαραβίαστη κατά το άρθρο 19 Σ. και ότι το απόρρητο αυτής δεν αίρεται παρά μόνο με άδεια της Βουλής. Ότι αυτό προκύπτει από τα άρθρα 61 παρ. 3 και 62 Σ. που καθιερώνουν το δικαίωμα άρνησης μαρτυρίας του βουλευτή και το… Read More »

Η δημόσια (συνδεόμενη με την κοινοβουλευτική) συζήτηση που διεξήχθη για τη συνταγματική διάσταση της παρακολούθησης των τηλεφωνικών συνομιλιών ευρωβουλευτή / αρχηγού κόμματος (βλ. παράρτημα),  έχει προφανώς πολιτική αλλά και επιστημονική σημασία καθώς αφορά την ερμηνεία και την εφαρμογή του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ ως προς το απόρρητο των επικοινωνιών και τις επιτρεπτές εξαιρέσεις από αυτό… Read More »

Η Γνωμοδότηση 2/2022 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα  θέτει το μόνο συμβατό με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση εγγυητικό πλαίσιο για την απαλλαγή από το κατηχητικό και αναχρονιστικό μάθημα των θρησκευτικών Οι πρόσφατες επιθέσεις φανατικών και σκοταδιστικών κύκλων  στην πρόσφατη γνωμοδότηση 2/2022 της της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), επανέφεραν στο προσκήνιο… Read More »

Πρόλογος Tα όσα, ορισμένες φορές από αντιφατικά έως ανακριβή, έχουν γραφεί και ακουσθεί με αφορμή τα τεκταινόμενα στην Χώρα μας μετά την εμφάνιση των φαινομένων παραβίασης του κατά τις διατάξεις του άρθρου 19 του Συντάγματος δικαιώματος του απορρήτου των επικοινωνιών εις βάρος πολιτών, αλλ’ ακόμη και θεσμικών παραγόντων της πολιτικής και πολιτειακής μας ζωής, δικαιολογούν,… Read More »

Ο σχολιασμός των δικαστικών αποφάσεων είναι κάτι πολύ σημαντικό. Σε μια δημοκρατική και δικαιοκρατούμενη έννομη τάξη κανείς δεν εξαιρείται της κριτικής, ούτε ακόμη και ο δικαστής για τις αποφάσεις που εκδίδει. Μόνο που ο σχολιασμός των δικαστικών αποφάσεων (όπως επίσης και των αποφάσεων των ανεξάρτητων διοικητικών αρχών) είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και υπόκειται και… Read More »

Ο Ευ. Βενιζέλος, διαπιστώνει σήμερα, με αναδρομικό πλην ιδιαιτέρως εύγλωττο τρόπο, ότι «παρακολουθούμε ένα ολόκληρο μοντέλο συγκεντρωτικής άσκησης της εξουσίας να φτάνει με πολύ θόρυβο στα όριά του», καθώς «το μείγμα αίσθησης παντοδυναμίας και ακρισίας απέβη ανεξέλεγκτο». Επειδή δε στα «ζητήματα δημοκρατίας και κράτους δικαίου υπάρχει απόλυτη αξίωση και απόλυτη υποχρέωση σεβασμού, το μοντέλο πρέπει να… Read More »

 Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις * Η συζήτηση για τις προσεχείς γενικές βουλευτικές εκλογές παραμένει ανοικτή, με παραλλάσσουσα πάντως ένταση και αξιοσημείωτη περιοδικότητα, επί ένα και πλέον έτος. Το ενδιαφέρον της εντοπίζεται, αυτοτελώς και συχνά συνδυασμένα, στη στιγμή της προκήρυξής τους και στα σενάρια της επόμενης ημέρας. Εάν η θητεύουσα Βουλή δεν συμπληρώσει τον τετραετή βίο της,… Read More »

Η πρόσφατη υπόθεση των υποκλοπών, με τις γνωστές περιπτώσεις των παρακολουθήσεων Κουκάκη και Ανδρουλάκη, ανέδειξε μια σωρεία νομικών και θεσμικών ζητημάτων, τα οποία σε μεγάλο βαθμό έχουν ήδη καταγραφεί στον δημόσιο διάλογο, με την πληθώρα των ποικίλων παρεμβάσεων από εκπροσώπους του πολιτικού, επιστημονικού και δημοσιογραφικού κόσμου. Παρότι έχει ήδη χυθεί άφθονο μελάνι από τη σκοπιά… Read More »