Category Archives: ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΡΘΡΑ

Σεβασμός της παράδοσης ή / και εκσυγχρονισμός των θεσμών; Σκέψεις με αφορμή τις ιδιαιτερότητες του αμερικανικού εκλογικού συστήματος

Βασίλης Σκουρής, πρ. Πρόεδρος ΔΕΕ, Ομ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Ι. Εισαγωγή Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και τα θλιβερά επακόλουθά τους θέτουν μία σειρά από ζητήματα που παρουσιάζουν γενικότερο ενδιαφέρον και αξίζουν την προσοχή μας. Οι λιγότερο εξοικειωμένοι με τα αμερικανικά πράγματα ασφαλώς θα αισθάνθηκαν απορία, παρακολουθώντας την ίδια τη διαδικασία διεξαγωγής των εκλογών, την καθυστέρηση στην έκδοση των αποτελεσμάτων, το ενδεχόμενο να μην… Read More »

Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας του νόμου ως ενδιάμεσος μεθοδολογικός τόπος της Νομικής Επιστήμης

Χάρης Δ. Χίου, Υπ. Διδ. Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

Οι επιμέρους μεθοδολογικές προσεγγίσεις που επιφυλάσσει η νομική επιστήμη για το δίκαιο, εγγράφονται στο φάσμα που αναπτύσσεται μεταξύ του ακραίου νομικού θετικισμού και του νομικού ρεαλισμού, μεταξύ της απόλυτης δέσμευσης και της απόλυτης ελευθερίας του ερμηνευτή των κανόνων δικαίου. Η περιγραφική προσέγγιση της (συνταγματικής) έννομης τάξης καταδεικνύει ότι η καταγραφή του δικαίου όπως πραγματικά είναι… Read More »

Η εδραίωση της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας ως εγγύησης της Ελευθερίας

Προκόπιος Παυλόπουλος, τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Το «ιδεολογικό» υπόβαθρο της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, και ιδίως εκείνο που αφορά τους άρρηκτους δεσμούς της με την Ελευθερία, είχε διαμορφωθεί αρκετά χρόνια πριν ξεκινήσουν οι διεργασίες -κατά κανόνα «επαναστατικές», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ηπειρωτική Ευρώπη-ολοκληρωμένης θεσμικής και πολιτικής εδραίωσής της.  Επίσης, είχε προηγηθεί η εν σπέρματι εμφάνιση και εκείνου του, εξίσου  θεμελιώδους, χαρακτηριστικού της… Read More »

Οι γεωπολιτικές συνέπειες του BREXIT στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ολοκλήρωση: απόπειρα ενός αποσυμβολισμού;

Αριστείδης Τσάτσος, Dr.iur., LL.M., M.Sc., Δικηγόρος

Με το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016, οι Βρετανοί πολίτες αποφάσισαν με οριακή πλειοψηφία υπέρ της αποχώρισής τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ως ανωτέρω δημοψήφισμα αμέσως χαρακτηρίστηκε ως ένα γεωπολιτικό φαινόμενο παρόμοιας σημασίας με την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την επανένωση της Γερμανίας αλλά και ως μια άνευ προηγουμένου χαρακτηριστική περίπτωση αλληλουχίας… Read More »

Το νομοσχέδιο για τις προσλήψεις και η στρεβλή αντίληψη περί «αξιοκρατίας»

Απόστολος Ι. Παπατόλιας, Δρ. Δημοσίου Δικαίου, Σύμβουλος ΑΣΕΠ

Το κυβερνητικό νομοσχέδιο για τις προσλήψεις προβάλλεται πανηγυρικά ως μείζων μεταρρύθμιση που φιλοδοξεί ομολογημένα να υποκαταστήσει  πλήρως το «Νόμο Πεπονή», αυτό το εμβληματικό νομοθέτημα της ύστερης μεταπολίτευσης που έθεσε τις βάσεις για τη συνταγματική κατοχύρωση των αρχών της αξιοκρατίας, της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας στις προσλήψεις του Δημοσίου (Παπατόλιας 2019α, 245-279 και ΣτΕ Ολομ. 527/2015).… Read More »

Το δικαίωμα ένστολης άσκησης του δικαιώματος συνάθροισης από αστυνομικούς υπαλλήλους και η υποχρέωση πολιτικής-κομματικής ουδετερότητας

Κωνσταντίνος Σ. Ρέμελης, Καθηγητής Νομικής Σχολής Θράκης

Προδιάθεση – οριοθέτηση Το δικαίωμα της συνάθροισης μαζί με το δικαίωμα συνένωσης («ελευθερίες του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι» αντίστοιχα κατά την παραδοσιακή ορολογία) συνιστούν τα παλαιότερα δικαιώματα συλλογικής δράσης στο ελληνικό συνταγματικό δίκαιο1. Τα δικαιώματα αυτά από κοινού με τη συνδικαλιστική ελευθερία και το δικαίωμα της απεργίας, έχουν ως χαρακτηριστικό γνώρισμα το ότι η άσκησή… Read More »

Η γενική απαγόρευση συναθροίσεων ως ζήτημα ερμηνείας του Συντάγματος

Αναστάσιος Παυλόπουλος, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου Νομικής Α.Π.Θ.

Μέτρα που αγγίζουν τον πυρήνα θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα οποία όσο αναγκαία και αν θεωρηθούν, θυμίζουν άλλες εποχές της σύγχρονης ιστορίας μας, που κανείς δεν θέλει να (ξανα)ζήσει, πρέπει να λαμβάνονται κατά τρόπο που, κατά το δυνατόν, θα σέβονται τη φιλελεύθερη και δημοκρατική ευαισθησία ενός λαού, που δεν έχει απωλέσει την ιστορική του μνήμη και έχει… Read More »

Τα ελληνικά δικαστήρια και το δίκαιο του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

Ιωσήφ Κτενίδης, Αναπληρωτής καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Όπως επισήμανε ο Πρόεδρος του ΔΕΕ, η πρόκληση που τίθεται σε όσους επιφορτίζονται με την εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων κατά τη δεύτερη δεκαετία ισχύος του, είναι να συμβάλλουν στην εξέλιξή του Χάρτη σε μια «πραγματικότητα για όλους» («a reality for all»), ώστε να διασφαλισθεί η ωφέλεια όλων των υποκειμένων του δικαίου από την πολυεπίπεδη… Read More »

Η απόφαση Weiss II του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου: Η ερμηνευτική προσέγγιση του δικαστηρίου και το μέλλον της Ευρωζώνης

Μενέλαος Μαρκάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Erasmus University Rotterdam Λέκτορας, Worcester College, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης⃰

Η παρούσα συμβολή εστιάζει στην απόφαση Weiss II του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου (ΓΟΣΔ), με την οποία το δικαστήριο έκρινε ότι τόσο οι πράξεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αναφορικά με το πρόγραμμα PSPP όσο και η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΔΕΕ) με την οποία κρίθηκε ότι το πρόγραμμα είναι νόμιμο ήταν ultra… Read More »

Η διαρκής πρόκληση της συνταγματικής αναθεώρησης των σχέσεων κράτους-εκκλησίας

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος (αλλά και των άρθρων περί ορκωμοσίας των βουλευτών και του ΠτΔ), τέθηκε για πολλοστή φορά επί τάπητος το ζήτημα του ανακαθορισμού των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας, το οποίο είναι, αναμφισβήτητα, ένα από τα πλέον επίμαχα που έχουν απασχολήσει τις έως τώρα συνταγματικές αναθεωρήσεις (πλην… Read More »