Ο συνταγματικός λόγος του Ηλία Ηλιού: από τις προτάσεις «για ένα λαϊκοδημοκρατικό Σύνταγμα» στα Ιουλιανά και τη Μεταπολίτευση

Παναγιώτης Μαντζούφας, καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Χαράλαμπος Κουρουνδής, Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ, ΣΕΠ ΕΑΠ

[1]  Ο Ηλίας Ηλίου υπήρξε αναμφίβολα μια από τις εξέχουσες προσωπικότητες του νομικού και πολιτικού κόσμου της χώρας. Σ’ αυτό το άρθρο δεν έχουμε τη φιλοδοξία να επεκταθούμε σε όλες τις πτυχές της πολύπλευρης συνεισφοράς του στη μεταπολεμική πολιτική σκηνή του τόπου μας[2]. Έχουμε ως στόχο μας να αναδείξουμε τη συμβολή του Ηλιού στη διαμόρφωση… Read More »

Πρόσφατες εξελίξεις της Μεταναστευτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Προκόπιος Παυλόπουλος, τέως  Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός, Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ

Πρόλογος * Αποτελεί πια κοινή πεποίθηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρέος, ιδίως στους, παγκοσμίως, ταραγμένους καιρούς μας ν’ αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, συνδυάζοντας αρμονικά πρωτίστως τις κατά την Ιστορία της και τον Πολιτισμό της αρχές του Ανθρωπισμού και της Δικαιοσύνης και την ανάγκη διασφάλισης  των συνόρων της  -και, άρα, των συνόρων των Κρατών-Μελών της-  και το… Read More »

Ενάμισι εκατομμύριο υπογραφές δείχνουν τον δρόμο της συνταγματικής αναθεώρησης

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Α. Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών είναι αναμφίβολα ένα εξαιρετικά πολυσήμαντο γεγονός. Και αυτό δεν αφορά μόνο την τεράστια συγκίνηση που προκάλεσε, λόγω του τρόπου που συνέβη, των παραλείψεων που το προκάλεσαν και του πρωτοφανούς αριθμού των θυμάτων. Εξ ίσου εντυπωσιακές είναι και οι πολλαπλές   αναταράξεις που προκάλεσε στο πολιτικό επίπεδο και ιδίως στην σημερινή… Read More »

Εχέγγυα κατά της κακοδιοίκησης: Ο Bentham για την ελευθερία του Τύπου, των δημοσίων συζητήσεων και της πληροφόρησης

Φιλήμων Παιονίδης, Καθηγητής Ηθικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας ΑΠΘ

Περίληψη: Με αφορμή τη δημοσίευση ενός κειμένου του Ιερεμία Μπένθαμ στα Ελληνικά Χρονικά του 1824  επιχειρείται μια ανασυγκρότηση της γενικότερης θεώρησης του φιλοσόφου αναφορικά με την ελευθερία του Τύπου και των δημοσίων συζητήσεων, καθώς και τη συγγενή αρχή της δημοσιότητας των κοινοβουλευτικών συνελεύσεων. Ακόμα, γίνεται προσπάθεια να ενταχθεί αυτή η θεώρηση στο πλαίσιο της γενικότερης προβληματικής για την ελευθερία της έκφρασης, όπως αναπτύχθηκε κατά τον 18ο και τις απαρχές του 19ου  αιώνα.

Υπεράσπιση του Συντάγματος

Κώστας Μποτόπουλος, Διδάκτορας Συνταγματικού Δικαίου, πρ. Ευρωβουλευτής

 Να λοιπόν που φτάσαμε σε αυτό το σημείο: να πρέπει να υπερασπιστούμε το Σύνταγμα μας, αφού, με την πρόσφατη ψήφιση του νόμου για τα «ιδιωτικά πανεπιστήμια», παραβιάστηκε μπροστά στα μάτια όλων το άρθρο 16. Και τούτο παρά τις έγκαιρες προειδοποιήσεις περί αντισυνταγματικότητας του σχετικού νομοσχεδίου εκ μέρους πολλών, αν όχι της πλειοψηφίας των συνταγματολόγων της… Read More »

Από τη συνταγματικότητα στην ποιότητα των σπουδών

Αντώνης Μανιτάκης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

Από τη συνταγματικότητα στην ποιότητα των σπουδών Η θέση υπό διαβούλευση του νομοσχεδίου για την εγκατάσταση παραρτημάτων μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών, αλλοδαπών πανεπιστημίων ξεκαθαρίζει, κάπως, το θολό, μέχρι πρότινος, τοπίο της συζήτησης, τόσο ως προς τη συνταγματικότητα του εγχειρήματος, όσο κυρίως ως προς τις επιπτώσεις που θα έχει η εγκαθίδρυσή τους στη λειτουργία των πανεπιστημίων… Read More »

Η συνταγματική και νομοθετική προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος: από την πολιτιστική κληρονομιά στο πολιτιστικό αγαθό

Παναγιώτης Γαλάνης, Δικηγόρος, ΔΝ, Μεταδιδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ

Η παρούσα συμβολή αποσκοπεί να διερευνήσει τη συνταγματική και νομοθετική προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος, διακρίνοντας μεταξύ «πολιτιστικής κληρονομιάς», «πολιτιστικού αγαθού», «πολιτιστικού περιβάλλοντος» και συναφών, πλην μη ταυτόσημων εννοιών. Ακολούθως, υπεισέρχεται στην ανάλυση της συνταγματικής προστασίας του πολιτισμού και τις ιδιαιτερότητες που αυτή φέρει και ολοκληρώνεται με την ανάδειξη του Πολιτιστικού Δικαίου σε αυτοτελή δικαιϊκό κλάδο,… Read More »

Η ιδιωτικότητα στο επίκεντρο των μεταδεδομένων επικοινωνίας

Μυρτώ Πιλάλη, Δικηγόρος – MSc Δίκαιο και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ Η παρούσα μελέτη φιλοδοξεί να συνεισφέρει στο διαμειβόμενο διάλογο σχετικά με τη φύση, την αξία και τη χρήση των μεταδεδομένων επικοινωνίας στο σύγχρονο περιβάλλον επικοινωνίας, καθώς επίσης την ανάγκη προστασίας τους ως πτυχή του συνταγματικά κατοχυρωμένου επικοινωνιακού απορρήτου. Στην εποχή της ψηφιοποίησης της επικοινωνίας, του πολλαπλασιασμού των τρόπων αυτής και της συσσώρευσης όλων… Read More »

Πόσο αποτελεσματική είναι η ευρωπαϊκή προστασία του κράτους δικαίου, εντός και εκτός Ελλάδος;

Πέτρος Στάγκος, Ομότιμος καθηγητής ευρωπαϊκού δικαίου του ΑΠΘ, Νομική Σχολή

Στη βαριά σκιά που φαίνεται να αφήνει πάνω στο πολιτικό σύστημα και τη διακυβέρνηση της χώρας το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Φεβρουαρίου για την κατάσταση του κράτους δικαίου, προστέθηκε τις τελευταίες μέρες η μομφή της κυβέρνησης προς ευρωβουλευτή που ανήκει στον Σύριζα ότι είναι εκείνος που συνέβαλε στη συμπερίληψη στο ψήφισμα διάταξης, η… Read More »

Αναπάντητα ερωτήματα για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Γιατί η κυβέρνηση επέλεξε την κατάλυση αντί της αναθεώρησης του Συντάγματος;

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Α. Από την αρχή της συζήτησης για την νομοθετική αναγνώριση παραρτημάτων ξένων ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα ένα ερώτημα πλανάται στην ατμόσφαιρα, με ολοένα αυξανόμενη ένταση. Με ποιο κριτήριο επελέγη μία τόσο αμφιλεγόμενη, (τουλάχιστον…) νομοθετική ρύθμιση, ενώ εφέτος συμπληρώνεται πενταετία από την προηγούμενη συνταγματική αναθεώρηση, που επιτρέπει την μόνη θεσμικά καθαρή και συνταγματικά επιτρεπτή αντιμετώπιση του… Read More »

Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων

Ακρίτας Καϊδατζής, Αν. καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

«Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων», λέει το άρθρο 120 παρ. 4, η ακροτελεύτια διάταξη του Συντάγματος. Τα ίδια έλεγε το άρθρο 114 του προηγούμενου Συντάγματος του 1952, που έγινε λαϊκό σύνθημα και σύμβολο δημοκρατικών αγώνων: «Ένα – Ένα – Τέσσερα». Στην ακροτελεύτια διάταξη του Συντάγματος αποτυπώνεται η λογική του συνταγματικού πατριωτισμού.… Read More »

Μεθόδευση διάσπασης του κρατικού μονοπωλίου

Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Toν 19o αιώνα, οι Γάλλοι έθεταν τη σφραγίδα «Bon pour l’Orient» (καλό για την Ανατολή) σε διπλώματα φοιτητών που προέρχονταν από οθωμανικές περιοχές και θεωρούνταν χαμηλής ποιότητας για την Ευρώπη αλλά κατάλληλα για τις αποικίες. Δυστυχώς, φτάσαμε στο σημείο να μην είναι υπερβολικό να φανταστεί κανείς, σήμερα, μια ανάλογη σφραγίδα τόσο στο νομοσχέδιο για τα… Read More »

Όταν η πολιτική ατολμία κρύβεται πίσω από τον νομικό σχολαστικισμό

Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, ομότιμος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κορυφώνεται αυτές τις μέρες η  οξεία αντιπαράθεση  των νομικών για το αν είναι θεμιτή ή όχι η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων –ξένων για την ακρίβεια- στη χώρα μας, χωρίς προηγούμενη αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Το άρθρο αυτό, θυμίζω, περιλαμβάνει τη γνωστή απαγόρευση των μη κρατικών ΑΕΙ. Αφού συνοψίσω τα εκατέρωθεν επιχειρήματα, θα προσπαθήσω  να… Read More »

Μη κρατικά ΑΕΙ και ενωσιακό δίκαιο: Μεταξύ πραγματικότητας και προσχήματος

Αντώνης Μεταξάς,  Αν. Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο ΕΚΠΑ και επισκ. Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (TU Berlin)

                Ήδη πριν από την επίσημη κατάθεση του νομοσχεδίου για τα «μη κρατικά» ΑΕΙ συγκροτήθηκε το πλαίσιο μιας έντονης επιστημονικής συζήτησης για τις νομικές διαστάσεις του θέματος. Αφετηρία υπήρξε το κείμενο της σχετικής γνωμοδότησης των εγκρίτων Καθηγητών Β. Βενιζέλου και Β. Σκουρή[1], αλλά και μια επιστημονική εκδήλωση με ομοτέχνους, την οποία οι συγγραφείς διοργάνωσαν και… Read More »

Τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια ως δοκιμασία του κανονιστικού κύρους του Συντάγματος

Γιώργος Ε. Κουβελάκης, Επίτιμος Σύμβουλος Επικρατείας, πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης

Να εξηγούμεθα, Είμαι υπέρ της ίδρυσης και λειτουργίας Ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Είμαι υπέρ της δυναμικής ερμηνείας του Συντάγματος, που ακολουθεί την εξέλιξη της Κοινωνίας και των Ιδεών. Μέχρι του σημείου, όμως, που ο ερμηνευτής αποδίδει, όπως ο μουσικός, τη σύνθεση της παρτιτούρας που έχει μπροστά του και δε συνθέτει δικιά του. Μέχρις εκεί, που η νομική… Read More »