To Σύνταγμα του 1975 αποδείχθηκε ένα πετυχημένο και πρωτοπόρο, για την εποχή του, Σύνταγμα. Αρκεί μόνο να αναφερθεί η καινοτομία της συνταγματικής κατοχύρωσης της προστασίας του περιβάλλοντος. Ωστόσο, υπάρχουν και συνταγματικές διατάξεις, οι οποίες αποδείχθηκαν προβληματικές στην εφαρμογή τους και πρέπει να αναθεωρηθούν. Αυτό ισχύει λ.χ. για την πρόωρη διάλυση της Βουλής λόγω μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά και για τις συνταγματικές διατάξεις που αφορούν την ασυλία των βουλευτών και την ποινική ευθύνη των υπουργών. Όσον αφορά την εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας (να μην «πέφτει» δηλαδή μια Κυβέρνηση χωρίς ταυτόχρονη ανάδειξη νέας από τη Βουλή), πρόκειται για μια θετική πρόταση από θεωρητική άποψη με μικρή όμως πρακτική σημασία, αφού στην πράξη δύσκολα θα εμφανιστεί μια τέτοια περίπτωση. Το ότι το πολιτικό μας σύστημα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και ότι το Σύνταγμα μπορεί να συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή, είναι αδιαμφισβήτητο. Το ζητούμενο είναι προς ποια κατεύθυνση. Έτσι, η άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό, παρότι δεν απαγορεύεται να θεσπιστεί στο Σύνταγμά μας, ενέχει τον κίνδυνο μιας πολιτειακής «δυαρχίας», η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε μείζονες πολιτειακές κρίσεις. Περισσότερο αποτελεσματική, στο πλαίσιο της δημιουργίας «θεσμικών αντιβάρων», θα ήταν η κατοχύρωση νέων αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, π.χ. ως προς την επιλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης και των μελών των ανεξαρτήτων διοικητικών αρχών. Τέλος, η συνταγματική αναθεώρηση θα πρέπει να προσπαθήσει να θεραπεύσει και άλλα υπαρκτά προβλήματα της πολιτειακής ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσε λ.χ. να εξετασθεί ο δικαστικός έλεγχος και των οργανωτικών διατάξεων του Συντάγματος (να υπάρχουν λ.χ. κυρώσεις για τις άσχετες διατάξεις στα νομοσχέδια), αλλά και η αναθεώρηση της ίδιας της συνταγματικής διάταξης περί αναθεώρησης του Συντάγματος, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να περιμένει κανείς πέντε τουλάχιστον χρόνια για την έναρξη της διαδικασίας της νέας αναθεώρησης, ακόμα και για τις διατάξεις που δεν τροποποιήθηκαν.
Aναδημοσίευση από την “Εφημερίδα των Συντακτών” 31/10/2018
