Η παρούσα ανάρτηση αποτελεί κείμενο εργασίας, working paper, που γράφτηκε κυρίως τον καιρό της καραντίνας. Δεν είναι επομένως ολοκληρωμένο ούτε οριστικό κείμενο. Δεν έχω λάβει υπόψη μου και δεν πρόλαβα να αξιοποιήσω πρόσφατα, αξιόλογα, δημοσιεύματα ούτε να αναφερθώ σε παλαιότερες μελέτες, εξίσου κρίσιμες για το θέμα μας. Ελπίζω να επανέλθω με νέα υπομνηματισμένη δημοσίευση σχετικά… Read More »
Ι. Το βασικό χαρακτηριστικό της ενσκήψασας πανδημίας είναι η ραγδαία εξάπλωσή της λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς της. Η υγειονομική κρίση κατέστη παγκόσμια εντός χρονικού διαστήματος που υπερβαίνει ζοφερά τις παραστάσεις μας για τις ταχύτητες μετάδοσης στο πεδίο της φυσικής ζωής, στο οποίο εθεωρείτο ότι εκ των πραγμάτων υστερεί η δυναμική σε σύγκριση με το ψηφιακό… Read More »
Το Σύνταγμα διαρθρώνει τη συνταγματική προστασία της προσωπικής ελευθερίας αφενός σε ατομικό και αφετέρου σε συλλογικό επίπεδο. Τα μέτρα που τέθηκαν σε ατομική βάση, δηλαδή σε όσους νοσούν ή ενδέχεται να νοσήσουν, βρίσκουν έρεισμα στην ερμην. δήλωση του ά. 5 Συντ. και πληρούν τις εγγυήσεις προστασίας του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ, καθόσον προβλέπεται η προσφυγή… Read More »
Έχει γίνει με πολλούς τρόπους φανερό, ήδη από το ξέσπασμά της, ότι η δοκιμασία της πανδημίας στον ευρωπαϊκό χώρο δεν αφορά μόνο τα εθνικά κράτη. Αφορά εξ ίσου και την Ευρωπαϊκή Ένωση, (ΕΕ) η οποία για δεύτερη φορά, μέσα σε 10 χρόνια, βρίσκεται αντιμέτωπη με προβλήματα που απειλούν την ίδια την ύπαρξη και την προοπτική… Read More »
Η πανδημία του Covid-19 αποτελεί πρωτόγνωρο φαινόμενο. Η εξάπλωση του ιού και οι θανάσιμες συνέπειές της έχουν σημάνει συναγερμό σε όλες τις χώρες του κόσμου. Αλλού έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλού έχουν επιβληθεί έντονα περιοριστικά μέτρα. Το αντικειμενικό βάρος του πλήγματος στο σύστημα των ελευθεριών και των δικαιωμάτων, ανεξάρτητα από το αν θεωρηθεί δικαιολογημένο… Read More »
Το πρωτόγνωρο γεγονός της πανδημίας του Covid-19 και, πάντως, ο πρωτοφανής τρόπος αντίληψης και αντιμετώπισής του δημιουργούν μια νέα, παγκόσμια κρίση, η οποία πυκνώνει δραματικά τον ιστορικό χρόνο, καθώς, πριν απ’ όλα, φέρνει κάθε άνθρωπο αντιμέτωπο με τη θεμελιώδη συνθήκη της ύπαρξής του. Η αρρώστια, που είναι «υπόθεση όλων», δείχνει στον καθένα το παράλογο… Read More »
‘I never thought I lived in a country where freedom of speech is discouraged’, wrote a doctor of the National Health Service to The Lancet. The journal reported that it receives many messages from front-line health workers who are being ‘bullied’ and threatened with disciplinary action if they raise concerns about their safety at work.… Read More »
Η κρίση της πανδημίας συμπίπτει με την Εβδομάδα των Παθών του Ανθρώπου και βιώνεται από την ανθρωπότητα ως πάθος πανανθρώπινο. Ευκαιρία μοναδική να εγκύψουμε στα ανθρώπινα πάθη μας, μαθαίνοντας από τα παθήματά μας, μήπως και εξαγνιστούμε. Η κρίση είναι πάντα μια ευκαιρία. Για εμάς τους συνταγματολόγους, ευκαιρία να ξανασκεφτούμε, να αναστοχαστούμε τις συνταγματικές αμαρτίες μας,… Read More »
Στην κρίση του κορωνοϊού, η πολιτική πήρε από τη μία πλευρά το πάνω χέρι στη σχέση της με την οικονομία, από την άλλη πλευρά όμως υποκλίθηκε μπροστά στην επιστήμη. Έτσι, φαίνεται να επιβεβαιώνεται η διαπίστωση του αείμνηστου Δημήτρη Τσάτσου στο τελευταίο του βιβλίο, ότι «ζούμε στην εποχή όπου η ειδική γνώση διεκδικεί αρκετές φορές τον… Read More »
Ο Covid-19 και το «χρέος κοινωνικής αλληλεγγύης» του ελληνικού Συντάγματος (άρθρο 25§4) Η παρούσα υγειονομική κρίση έκανε αρκετούς συνταγματολόγους και νομικούς να φυσήξουν τη σκόνη πάνω από ένα συγκεκριμένο άρθρο του ελληνικού Συντάγματος. Ο λόγος για το άρθρο 25 παράγραφος 4, σύμφωνα με το οποίο «το κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την… Read More »
Η πανδημία του Covid-19 αναδεικνύεται σε κριτική στιγμή για την συνταγματική δημοκρατία. Επιφέρει σοβαρά πλήγματα στο σύστημα των ελευθεριών και των δικαιωμάτων, εξελίσσεται σε απειλή για τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και μπορεί να αποβεί μοιραία για το δίκαιο καθώς, με αφορμή την ανάγκη αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, οι κανόνες του χάνουν την πρωτοκαθεδρία στην ρύθμιση των… Read More »
Έπειτα από τη δημοσιονομική κρίση και την κοινώς αποκαλούμενη «μνημονιακή» περίοδο, η χώρα μας εισήλθε (σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα) σε μια νέα έκτακτη συνθήκη· αυτήν που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού. Η διαφορά βεβαίως των δύο περιπτώσεων είναι σαφής και έγκειται στο γεγονός ότι ο εν λόγω επικίνδυνος ιός συνιστά μια παγκόσμια απειλή, σε… Read More »
Τα πρόσφατα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού περιόρισαν σε πρωτόγνωρο βαθμό μια σειρά από συνταγματικά δικαιώματα. Οι ελευθερίες της οικονομικής δραστηριότητας (άρθρο 5 παρ. 1 Συντ.), της κίνησης (άρθρο 5 παρ. 4 Συντ.), της συνάθροισης (άρθρο 11 Συντ.) και της θρησκευτικής λατρείας (άρθρο 13 Συντ.) υπέστησαν τους εντονότερους περιορισμούς. Οι εν λόγω… Read More »
Ο 21ος αιώνας αποδεικνύεται πολύ ευφάνταστος. Τελευταίο του δημιούργημα είναι μία πανδημία οφειλόμενη στη ραγδαία διάδοση του θανατηφόρου ιού SARS-COV-2. Εξαιτίας της πανδημίας, στο μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου έχει στηθεί ένα αλλόκοτο σκηνικό μίας ταινίας με πρωταγωνιστές το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που αγωνίζεται να κρατήσει στην ζωή τα θύματα της νόσου. Ωστόσο, το… Read More »
Πριν από 30 χρόνια ο Norberto Bobbio χαρακτήρισε τη σύγχρονη εποχή ως την «εποχή των δικαιωμάτων» (L’età dei diritti, εκδ. Einaudi,Τορινο, 1990). Στην εποχή αυτή, που άρχισε με τις δύο μεγάλες φιλελεύθερες επαναστάσεις του 18ου αιώνα και προετοιμάστηκε φιλοσοφικά από τη θεωρία του «κοινωνικού συμβολαίου», ιδίως όπως την επεξεργάστηκε ο John Locke, συντελέστηκε, σύμφωνα με… Read More »