Ως γνωστόν, το εγχείρημα της νομικής αποδόμησης του Α’ Μνημονίου ενώπιον της Ολομελείας του ΣτΕ απέτυχε μεν, διεσφάλισε δε ισχυρές και λίαν ενδιαφέρουσες αντίθετες μειοψηφικές γνώμες. Η προσπάθεια όμως συνεχίστηκε και ενώπιον του ΕΔΔΑ, όπου μια κορυφαία συνδικαλιστική οργάνωση (από τις πολλές που προσέφυγαν στο ΣτΕ), η ΑΔΕΔΥ, και μια έμμισθη δικηγόρος του Συνήγορου του… Read More »
(αναδημοσίευση από Διοικητική Δίκη τεύχος 3/2013) Η παρατεταμένη οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα έχει οδηγήσει σε κλιμακούμενο περιορισμό ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, με επίκληση λόγων δημοσιονομικού και ιδίως ταμειακού συμφέροντος, παρά το γεγονός πως, σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ,[1] το ταμειακό απλώς συμφέρον του Δημοσίου, ακόμη και αν συνδεθεί με τις δημοσιονομικές ανάγκες… Read More »
Στη μελέτη αυτή, που συντάχθηκε στις αρχές του 2012, με αφορμή συνέδριο αφιερωμένο στη μνήμη του Δημήτρη Τσάτσο, ο συγγραφέας επανερχόμενος ουσιαστικά σε προγενέστερες, δημοσιευμένες θέσεις του, υποστηρίζει ότι από το «Μνημόνιο» του 2010, ήδη, σηματοδοτείται το τέλος του μεταπολιτευτικού πολιτικού παραδείγματος με χαρακτηριστικά συμπτώματα την κατάρρευση του πολιτικού και κομματικού συστήματος, κυρίως του δικομματισμού,… Read More »
Το ερώτημα ποια είναι η τελεολογία (finalité) της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ανοικτό από την αρχή της διαδικασίας αυτής, όπως ανοικτή είναι κάθε ιστορική πορεία, επανέρχεται δραματικότερο σε εποχές κρίσης. Ιδίως τώρα, στην πιο αποφασιστική στροφή της μέχρι σήμερα πορείας της, το κοινό νόμισμα μπορεί να λειτουργήσει ως δίκοπο σπαθί και είτε να δώσει μια δυναμική ώθηση… Read More »
Στην απόφαση της 8ης Οκτωβρίου 2013, το ΕΔΔΑ ασχολήθηκε με το ζήτημα της περικοπής των συντάξεων του δημοσίου τομέα της Πορτογαλίας. Η υπόθεση τέθηκε υπόψη του Δικαστηρίου μετά την έκδοση της απόφασης της 5ης Ιουλίου 2012 του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πορτογαλίας. Υπενθυμίζεται ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο κήρυξε αντισυνταγματική τη διάταξη που επέβαλε την περικοπή των… Read More »
Volumes of legal work, among which also pages of excellent legal refinement, have been mobilized to convince the good old times to come back. It didn’t help. There is no grumble in this statement; it’s just the acknowledgment that, in conditions of the extremity of the actual crisis, something else precedes and law follows. In… Read More »
[Αναδημοσίευση από περιοδικό 'Δικαιώματα του Ανθρώπου' 2011] – H παρούσα μελέτη, που συντάχθηκε και στάλθηκε προς δημοσίευση στο περιοδικό ΔτΑ πριν από την δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ 668/2012, εξετάζει τα συνταγματικά ζητήματα που ανέκυψαν με την υπαγωγή της χώρας μας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης της Ελλάδος το 2010, και με την δανειοδότησης της ίδιας… Read More »
Η οικονομική κρίση και οι δραματικές συνέπειες που επιφέρει στους περισσότερους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής έχουν θέσει σε δοκιμασία την τήρηση του Συντάγματος, ο σεβασμός του οποίου στη χώρα μας μοιάζει να μην αποτελεί πια προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία των θεσμών. Η διακυβέρνηση του τόπου ασκείται με τη λήψη αποφάσεων που… Read More »
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΠΟΦΑΣΗ Προσφυγές υπ’ αρ. 57665/12 και 57657/12 Ιωάννα ΚΟΥΦΑΚΗ κατά Ελλάδας και ΑΔΕΔΥ κατά Ελλάδας Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Πρώτο Τμήμα), που συνεδρίασε σε τμήμα στις 7 Μαΐου 2013 με την ακόλουθη σύνθεση: IsabelleBerro–Lefèvre, Πρόεδρο, MirjanaLazarovaTrajkovska, Julia Laffranque, Linos-Alexandre Sicilianos, Erik Møse, Ksenija Turković, Dmitry Dedov, Δικαστές, και… Read More »
Οι κατέχοντες οργανική θέση, με σύμβαση δημοσίου δικαίου υπάλληλοι, είναι μόνιμοι στις θέσεις που κατέχουν εφόσον αυτές υφίστανται. Ο θεσμός την μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων είναι κατοχυρωμένος σε διάφορα έννομες τάξεις. Ο κοινός νομοθέτης, δύναται να προβαίνει σε αναδιοργάνωση της Διοικήσεως, να ιδρύει και να καταργεί οργανικές θέσεις ή και να τροποποιεί τις αρμοδιότητες αυτών… Read More »
Οι περικοπές των συντάξεων ήταν η εύκολη και άδικη λύση. Αν μεταφέρουμε τα πορίσματα της νομολογίας του ΕΔΔΑ, το συμπέρασμα δεν μπορεί παρά να είναι η αποδοχή της παραβίασης του άρθρου 1 του Π.Π.Π. της ΕΣΔΑ. Ο βαθμός νομοθετικής προσβολής των δικαιωμάτων είναι τέτοιας σοβαρότητας που οδηγεί στην ουσιώδη ανατροπή της αναλογικότητας των συντάξεων. Οι… Read More »
Το κείμενο χαρτογραφεί την σχέση της Αριστεράς στην Ελλάδα με το Σύνταγμα, μία σχέση παραδοσιακά «μάλλον περίεργη και αντιφατική», μας λέει ο συγγραφέας, καθώς και το λόγο της για αυτό, ο οποίος θεμελιώθηκε στην πεποίθηση ότι «η τέχνη του Συντάγματος είναι η τεχνική της πολιτικής ελευθερίας», υιοθέτησε το αίτημα της περιαφής με τον τύπο της… Read More »
Ο συγγραφέας εξετάζει το ερώτημα σχετικά με τη συνταγματοποίηση των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας και τις δικαιοπολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας επιλογής, τόσο στο επίπεδο της λειτουργίας του πολιτεύματος όσο και στο επίπεδο προστασίας των κοινωνικών δικαιωμάτων. Συμπεραίνει δε ότι ο δημοσιονομικός κανόνας με την αυστηρότητα της τήρησης του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού ναι μεν αποτελεί θεσμική απόρροια της… Read More »
Στις 19 Οκτωβρίου 2012 εκδόθηκαν δύο σημαντικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων (Ε.Ε.Κ.Δ.), οι οποίες έκριναν βάσιμες επί της ουσίας τις υπ’ αριθ. 65 και 66/21.2.2011 συλλογικές προσφυγές που είχαν ασκήσει ενώπιόν της δύο αντιπροσωπευτικές ελληνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις: η ΓΕΝ.Ο.Π./Δ.Ε.Η. και η Α.Δ.ΕΔ.Υ. Οι παραπάνω οργανώσεις είχαν ισχυριστεί στις προσφυγές τους ότι ορισμένα από τα μέτρα που υιοθέτησε η ελληνική κυβέρνηση σε εκτέλεση του πρώτου Μνημονίου ήταν αντίθετα με διατάξεις Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (Ε.Κ.Χ.). Η μελέτη εξετάζει τα ακόλουθα ερωτήματα: γιατί η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. και η ΓΕΝ.Ο.Π./Δ.Ε.Η. κατήγγειλαν ενώπιον της Ε.Ε.Κ.Δ. ορισμένα μόνο από τα μέτρα λιτότητας που υιοθέτησε η ελληνική κυβέρνηση και τι απάντηση έδωσε στις καταγγελίες των δύο αυτών συνδικαλιστικών οργανώσεων το παραπάνω όργανο; Ποια είναι η αποτελεσματικότητα των αποφάσεων της Ε.Ε.Κ.Δ. και τι θα συμβεί αν η ελληνική κυβέρνηση τις αγνοήσει, αν δεν εξαλείψει, με άλλα λόγια, τις αντίθετες προς τον Ε.Κ.Χ. ρυθμίσεις της ελληνικής νομοθεσίας; Τι δυνατότητες δικαστικής προστασίας θα έχουν σε μια τέτοια περίπτωση τα πρόσωπα που έχουν ζημιωθεί ή υποστεί βλάβη από τις ρυθμίσεις αυτές και τι επιπτώσεις θα έχει στην προστασία τους το γεγονός ότι τα επίμαχα μέτρα υιοθετήθηκαν για να συμμορφωθεί η χώρα με εντολές του πρώτου Μνημονίου;
Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το Μνημόνιο είχε δύο μέρη. Το πρώτο αναφερόταν στο ζήτημα της κύρωσής του από την Βουλή και το δεύτερο στη συνταγματικότητα των ουσιαστικών μέτρων που προέβλεπε. Όσον αφορά το πρώτο ζήτημα είναι γεγονός ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας κλήθηκε να κρίνει και αποφάσεις οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούσαν στο «πακέτο διάσωσης» της Ελλάδας αλλά και στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη. Από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ενώ παρατίθεται μεγάλο μέρος των κειμένων, μέσα από τα οποία συντίθεται το επονομαζόμενο «πακέτο σωτηρίας» της Ελλάδας, δεν γίνεται αναφορά στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αλλά ούτε διατυπώνεται ο παραμικρός προβληματισμός εάν μέσα από τα μέτρα για την Ελλάδα και την ίδρυση του Ταμείου επήλθε μια de facto τροποποίηση της συνθήκης. Όμως η συνέχιση της βασιζόμενης στη σταθερότητα Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, για την ανάγκη της οποίας επιστρατεύθηκε και ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης της Ελλάδος, καθιστά αναγκαία την εκχώρηση οικονομικοπολιτικών αρμοδιοτήτων στην Ένωση. Η ενασχόληση του Συμβουλίου της Επικρατείας και με την ευρύτερη αυτή θεματική ήταν αναγκαία προκειμένου να επιλύσει το αμέσως επόμενο ζήτημα της κύρωσης του μνημονίου. Την πλειοψηφία δεν απασχόλησε επίσης το ζήτημα της τυχόν εκχώρησης αρμοδιότητας για τον προϋπολογισμό, που συνιστά ουσιώδες στοιχείο της δημοκρατικής δυνατότητας αυτοπροσδιορισμού στο συνταγματικό κράτος, ζήτημα το οποίο απασχόλησε κάποιες μειοψηφίες. Όσον αφορά το δεύτερο ουσιαστικό μέρος της απόφασης μια γενική παρατήρηση είναι ότι το Δικαστήριο ασκώντας έλεγχο συνταγματικότητας των μέτρων υπερέβη τα όριά του, χαρακτήρισε τους σκοπούς του νομοθέτη ως σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, επιστράτευσε νέα επιχειρήματα στήριξης των σκοπών του νομοθέτη, περιήλθε σε αντιφάσεις όσον αφορά την έκταση του ελέγχου που όφειλε να ασκήσει. Από την άλλη πλευρά είναι γεγονός ότι με την εμφάνιση της αρχής της αναλογικότητας και την εφαρμογή της επί του ελέγχου των οικονομικών μέτρων εντατικοποιήθηκε ο δικαστικός έλεγχος, έτσι ώστε δύσκολα να μπορεί κανείς να υποστηρίζει σήμερα ότι είναι δυνατόν να περιορίζεται ο ακυρωτικός δικαστής σε αυτές τις περιπτώσεις σε έναν έλεγχο πρόδηλης αντισυνταγματικότητας.