Tag Archives: αντιπροσωπευτική δημοκρατία

Η εδραίωση της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας ως εγγύησης της Ελευθερίας

Προκόπιος Παυλόπουλος, τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Το «ιδεολογικό» υπόβαθρο της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, και ιδίως εκείνο που αφορά τους άρρηκτους δεσμούς της με την Ελευθερία, είχε διαμορφωθεί αρκετά χρόνια πριν ξεκινήσουν οι διεργασίες -κατά κανόνα «επαναστατικές», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ηπειρωτική Ευρώπη-ολοκληρωμένης θεσμικής και πολιτικής εδραίωσής της.  Επίσης, είχε προηγηθεί η εν σπέρματι εμφάνιση και εκείνου του, εξίσου  θεμελιώδους, χαρακτηριστικού της… Read More »

Τα δημοψηφίσματα του κ. Τσίπρα

Ν.Κ. Αλιβιζάτος, Καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Α​​πό τις προτάσεις που διατύπωσε προ ημερών ο πρωθυπουργός για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αποκαλυπτικότερες για τις βαθύτερες αντιλήψεις του είναι, κατά τη γνώμη μου, αυτές που αναφέρονται στον θεσμό του δημοψηφίσματος. Ο κ. Τσίπρας πρότεινε την καθιέρωση, ούτε λίγο ούτε πολύ, τεσσάρων τύπων δημοψηφίσματος: Πρώτα απ’ όλα, για την κύρωση «οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές… Read More »

Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Καστοριάδης και σύγχρονη πολιτική θεωρία, Ευρασία 2010

(Κριτική: Βασίλης Μπογιατζής, Δρ Φιλοσοφίας)

Η μελέτη έχει ως αφετηρία τη σύγκριση της κοινοβουλευτικής με την άμεση δημοκρατία, με δεδομένη τη θέση του φιλοσόφου, Κορνήλιου Καστοριάδη, υπέρ της άμεσης δημοκρατίας και τη στάση του απέναντι στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, τις οποίες χαρακτηρίζει ως ‘φιλελεύθερες ολιγαρχίες’. Εξετάζεται, κατόπιν, η σημασία του έργου του για τη σύγχρονη πολιτική θεωρία (τον πολιτικό φιλελευθερισμό, τον… Read More »

Τα πρόσωπα του Ιανού: Μορφές πολιτικής αντιπροσώπευσης από την αρχαιότητα ως τη μετανεωτερικότητα

Κώστας Χ.Χρυσόγονος, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

Η ταύτιση της πολιτικής αντιπροσώπευσης με τη δημοκρατία δεν είναι αυτονόητο, ίσως μάλιστα ούτε καν ρεαλιστική. Ιδεοτυπικά η πολιτική αντιπροσώπευση θα μπορούσε να νοηθεί κατά δύο διαμετρικά αντίθετους μεταξύ τους τρόπους, δηλ. με φορά είτε από την κοινωνία προς την (πολιτική) εξουσία είτε αντίστροφα, με φορά από την εξουσία προς την κοινωνία. Σήμερα η δεύτερη μορφή της, κυρίαρχη για αρκετούς αιώνες, αναδύεται και πάλι στην επιφάνεια, καθώς, υπό την πίεση των παγκοσμιοποιημένων αγορών, η τάξη των πολιτικών φαίνεται να αντιπροσωπεύει μάλλον τους διεθνείς πιστωτές έναντι των –θεωρητικά μόνο κυρίαρχων- λαών. Η ανανέωση της πολιτικής αντιπροσώπευσης θα μπορούσε να επέλθει, έστω μερικώς, με την περιστολή της επαγγελματοποίησης της πολιτικής τάξης και την αντιμετώπιση της αυτονόμησής της από την κοινωνία. Αυτό θα μπορούσε να γίνει π.χ. με τους ακόλουθους τρόπους: α) μερική υποκατάσταση της κλήρωσης στη θέση της εκλογής και θεσμοθέτηση ενός επιπρόσθετου νομοθετικού σώματος με τρόπο που να εξασφαλίζει την αναλογική αντιπροσώπευση όλων των κοινωνικών τάξεων και μερίδων. β) καθιέρωση ενός ανώτατου ορίου συνολικής βουλευτικής θητείας, γ) σύντμηση των διαστημάτων μεταξύ των εκλογικών αναμετρήσεων, έτσι ώστε να συντμηθούν και τα χρονικά περιθώρια εφαρμογής κυβερνητικών πολιτικών οι οποίες έρχονται τυχόν σε αντίθεση με τη λαϊκή εντολή και δ) ίσως στάθμιση της ψήφου με κριτήριο τα ανήλικα τέκνα.

Γυναικεία συμμετοχή και Δημοκρατία: Οι ποσοστώσεις υπό το φως της πολιτικής και συνταγματικής θεωρίας

Λίνα Παπαδοπούλου, Επ Καθηγήτρια ΑΠΘ

σε: Δικαιώματα του Ανθρώπου 32/2006,  σελ. 1243-1298   Στη μελέτη εξετάζονται, από την άποψη της πολιτικής και συνταγματικής θεωρίας και του ελληνικού συνταγματικού δικαίου, τα θετικά μέτρα που παρεμβαίνουν άμεσα στην εκλογική διαδικασία με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στην πολιτική ζωή. Ειδικότερα εξετάζεται η θεωρητική θεμελίωση του συνταγματικά επιτρεπτού (ή επιβαλλόμενου) τέτοιων… Read More »