Tag Archives: Κράτος δικαίου

Το Άρθρο 15 της ΕΣΔΑ στη Σκιά του COVID-19: Κορωνοϊός και Παρέκκλιση σε Περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης – Μια Πρώτη Προσέγγιση

Αριστείδης Τσάτσος, Dr.iur., LL.M., M.Sc., Δικηγόρος

Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ικανός αριθμός κρατών – μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης προέβη σε επίκληση του άρθρου 15 της ΕΣΔΑ. Η παρούσα συμβολή επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση της διάταξης αυτής υπό την οπτική των μέτρων περιορισμού των κοινωνικών επαφών στα πλαίσια της μάχης κατά του κορωνοϊού εντός του συστήματος της ΕΣΔΑ. Ερωτάται: Ποια… Read More »

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως ένωση δικαίου

Κατερίνα Σακελλαροπούλου, Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας

Τριάντα χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου η γηραιά Ευρώπη υψώνει νέα τείχη, θεσμικά ή πραγματικά. Το Τείχος κατεδαφίστηκε από το κουράγιο των ανθρώπων που ζητούσαν ελευθερία και άνοιξαν το δρόμο για την επανένωση της Γερμανίας και την ενότητα της Ευρώπης, όπως είπε πρόσφατα ο Πρόεδρος Μακρόν. Η πτώση του Τείχους σήμανε την… Read More »

Η Ευρώπη ως κοινότητα δικαίου

Χρήστος Ράμμος, Πρόεδρος ΑΔΑΕ, Αντιπρόεδος ΣτΕ ε.τ.

Όταν ο κ. Μεταξάς  μου ανακοίνωσε ότι θα μιλήσουμε και φέτος  για το θέμα της σημερινής εκδήλωσης, η πρώτη μου αντίδραση ήταν σκεπτικιστική. Αναρωτήθηκα ποιος ήταν ο λόγος  να ξανασυζητήσουμε για ένα ζήτημα για το οποίο είχαμε μιλήσει και πέρυσι.  Φοβήθηκα ότι θα υπήρχε ο κίνδυνος να ξαναπούμε τα ίδια. Ωστόσο πάντα υπάρχει λόγος να… Read More »

Τα βαλλόμενα κοινωνικά δικαιώματα και η σύγχρονη έννοια της κοινωνικής δημοκρατίας κατά τον Αριστόβουλο Μάνεση

Αναστασία Πούλου, Διδάκτορας Νομικής Σχολής Χαϊδελβέργης, Σπουδάστρια Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών

Κατά τον Αριστόβουλο Μάνεση η πολιτική δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει παρά μόνον εάν προωθηθεί σε κοινωνική δημοκρατία. Στην κοινωνική δημοκρατία παύει όχι μόνο η πολιτική αλλά και η οικονομικοκοινωνική κυριαρχία των λίγων έναντι των πολλών και ο λαός καθίσταται ουσιαστικά κυρίαρχος. Η δε κοινωνική δημοκρατία, διευκρινίζει «δεν έρχεται καταλύσαι, αλλά πληρώσαι» την πολιτική δημοκρατία: δεν αποτελεί δηλαδή άρνηση, αλλά διαλεκτική «υπέρβαση» του διλήμματος «ελευθερία ή ισότητα» και εν τέλει σύνθεση των δύο αυτών αξιών. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στη σταχυολόγηση και ανάλυση των κυριότερων θέσεων του Μάνεση για τα κοινωνικά δικαιώματα και την κοινωνική δημοκρατία, με απώτερο στόχο την εξέταση των σημερινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κοινωνικά δικαιώματα υπό την οπτική της σκέψης του κορυφαίου αυτού συνταγματολόγου.

Ζητήματα δικαστικής ανεξαρτησίας

Βασίλειος Π. Ανδρουλάκης, Πάρεδρος Σ.τ.Ε.

Η δικαστική ανεξαρτησία συνίσταται στην ελευθερία του δικαστή να αποφαίνεται αποκλειστικά με βάση τη συνείδησή του, στηριζόμενος στον νόμο, χωρίς να υπόκειται σε πιέσεις, εκφοβισμό ή επιρροή, από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχονται. Όπως δε επισημαίνεται, η δικαστική ανεξαρτησία  δεν είναι προνόμιο των δικαστών, αλλά εγγύηση υπέρ των πολιτών για την εμπέδωση του κράτους δικαίου… Read More »

Δημοψήφισμα για κρίσιμο εθνικό θέμα (άρθρ. 44 παρ. 2 του Σ): το ενιαίο και αδιαίρετο της ασκούμενης από το λαό εξουσίας ως απαραίτητη προϋπόθεση διεξαγωγής του

Γεώργιος Τσαούσης, Δικηγόρος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Πανεπιστημίου Βουργουνδίας

Δημοψήφισμα είναι ο συνταγματικά κατοχυρωμένος θεσμός που απορρέει από τη λαϊκή κυριαρχία και επιτρέπει στο σύνολο των Ελλήνων πολιτών να αποφασίσει (ή να εκφράσει τη γνώμη του) μέσω άμεσης ψηφοφορίας για: α) σημαντικό εθνικό θέμα ή β) σοβαρό κοινωνικό ζήτημα. Είναι αυτονόητο ότι η λαϊκή ετυμηγορία, ως έκφανση της λαϊκής κυριαρχίας που αποτελεί και θεμέλιο… Read More »

Το δημοκρατικό πολίτευμα

Αντώνης Μανιτάκης, Ομότιμος καθηγητής Νομικής Α.Π.Θ.

Στο μικρό αυτό απόσπασμα από το δεύτερο κεφάλαιο του τόμου ΙΙ του "Συνταγματικού Δικαίου", που ετοιμάζεται από καιρό, αναλύονται τα βασικά, συστατικά, γνωρίσματα της αρχαίας δημοκρατίας σε αντιπαραβολή με τη σύγχρονη δημοκρατία. Η ανάλυση της τελευταίας έπεται στο βιβλίο. Τονίζονται κυρίως τα διαχρονικά της γνωρίσματα, εκείνα που κληροδοτήθηκαν στην σύγχρονη και επιβιώνουν ως αξίες πολιτικές,… Read More »

Τα είδωλα του κράτους και της δημοκρατίας αντικριστά και χώρια

Του Αντώνη Μανιτάκη

Στη μελέτη του αυτή ο καθηγητής Μανιτάκης προβαίνει με αφορμή μια εκ νέου ανάγνωση του βιβλίου του Τσουκαλά, τα «Είδωλα Πολιτισμού», σε αξιολόγηση της σημαντικής θεωρητικής συμβολής του συγγραφέα στην ανάλυση του φιλελεύθερου κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους. Διαπιστώνει την επικέντρωση του έργου του αλλά και των έργων των μαρξιστών αναλυτών γενικότερα, με προεξάρχον παράδειγμα τον Πουλαντζά, στη μελέτη κυρίως του κράτους και στην παραμέληση ή υποτίμηση της σημασίας και αξίας της Δημοκρατίας. Καταλήγει τονίζοντας την ανάγκη λογικής και θεσμικής διάκρισης της Δημοκρατίας από το Κράτος ενόψει της παγκοσμιοποίησης.

Μεταξύ εθνικής και ενωσιακής έννομης τάξης: το «Μνημόνιο» ως αναπαραγωγή της κρίσης του κράτους δικαίου

Κωνσταντίνος Θ. Γιαννακόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος επισημαίνει ότι αυτό που, κατά συνεκδοχή, αποκαλείται «Μνημόνιο» είναι η αναμενόμενη συνέπεια της απουσίας μιας νέας συνταγματικής πολιτικής στα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, που έδωσε την ευκαιρία στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές «αγορές» και στο ΔΝΤ να αναλάβουν ρόλο θεσμικού διαμεσολαβητή μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της. Αυτή δε η διαμεσολάβηση, αφενός, επιταχύνει την αποδόμηση της εθνικής έννομης τάξης και, αφετέρου, θέτει σε δοκιμασία το ευρωπαϊκό κεκτημένο και την προοπτική ολοκλήρωσης της συνταγματικής θέσμισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με άλλα λόγια, το «Μνημόνιο» ενσωματώνει και αναπαράγει την κρίση του κράτους δικαίου τόσο στην εθνική όσο και στην ενωσιακή έννομη τάξη.

Λειτουργία τηλεοπτικών σταθμών χωρίς άδεια

ΣτΕ (Ολ.) 3578/2010

Με την απόφαση Σ.τ.Ε. 3578/2010 (Ολομ.), κατόπιν παραπομπής με την απόφαση 2784/2007 του Δ’ Τμήματος, κρίθηκε το ζήτημα της συνταγματικότητας των διατάξεων των άρθρων 17 παρ. 1 του ν. 2644/1998 και 19 παρ. 2 του ν. 3051/2002, κατά τις οποίες θεωρούνται ως νομίμως λειτουργούντες τηλεοπτικοί σταθμοί, οι οποίοι δεν είναι εφοδιασμένοι με άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας, εφόσον πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις.