Οι προτάσεις του πρωθυπουργού για την συνταγματική αναθεώρηση παρέχουν επιτέλους –παρά την μεγάλη καθυστέρηση και την αδικαιολόγητα πολωτική εκφορά τους– μια βάση για να ξεκινήσει η σχετική συζήτηση. Ωστόσο, επί της ουσίας, κάθε άλλο παρά στοιχειοθετούν μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προοδευτική συνταγματική πολιτική, όντας εν πολλοίς, κατά την άποψή μου, αφ’ενός μεν αποσπασματικές και άτολμες… Read More »
Πυροτέχνημα για αφελείς ή τομή για ένα νέο ξεκίνημα; Η αναθεωρητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι και τα δύο και θα προσπαθήσω να δείξω γιατί η αντιπολίτευση δεν πρέπει να την αγνοήσει, παρά το διχαστικό κλίμα που η κυβέρνηση έντεχνα καλλιεργεί τελευταία, (Αυτά, βέβαια, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση, ότι ο αναμενόμενος κατάλογος με τις αναθεωρητέες διατάξεις… Read More »
Στην Ελλάδα, για λόγους μείζονος ιστορικού συμβολισμού, το Σύνταγμα προσέλαβε ιστορικά οιονεί μεταφυσικές διαστάσεις, είτε ως λαϊκό αίτημα είτε ως τελευταίο καταφύγιο έναντι των αυθαιρεσιών της κρατικής εξουσίας. Αρκεί κάποιος να θυμηθεί την 3η Σεπτεμβρίου 1844, το αίτημα για συντακτική Βουλή το 1911, το σύνθημα «114» το 1965-66 και την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974… Read More »
Α) Σύμφωνα με το άρθρο 28 της γαλλικής διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη του 1793, «Ένας λαός έχει πάντα το δικαίωμα να επανεξετάζει, να αναθεωρεί και να αλλάζει το Σύνταγμά του. Μια γενιά δεν μπορεί να δεσμεύσει με τους νόμους της τις μελλοντικές γενιές». Έγκειται στη φύση του Συντάγματος, ως εκφραστή και… Read More »
H επιτροπεία της χώρας και η είσοδος στη βουλή ακραίων πολιτικών δυνάμεων συνιστούν απειλές για το τελικό αποτέλεσμα της συνταγματικής αναθεώρησης- Οι πολιτικές δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου οφείλουν να μεταθέσουν το εγχείρημα της αναθεώρησης σε μεταγενέστερο χρόνο που θα υπάρχουν καλύτερες οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες- Υπό την εκδοχή της επιλογής του αναθεωρητικού διαβήματος στον παρόντα… Read More »
Η συνέντευξη του δρ Απόστολου Παπατόλια στον Σωτήρη Σιδέρη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει ως εξής: ΕΡ: Πολλοί υποστηρίζουν ότι σε αυτά τα χρόνια της κρίσης, το Σύνταγμα δοκιμάστηκε σοβαρά για να υπηρετηθούν κάποιοι πολιτικοί και οικονομικοί στόχοι. Η συζήτηση για την αναθεώρηση έχει ανοίξει και ο διάλογος εξελίσσεται. Εκτιμάτε ότι είναι ώριμες οι… Read More »
Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (άρθρο 110 Συντ.), μια αναθεωρητική πρωτοβουλία είναι ορθολογική σε σχέση με τους σκοπούς που επιδιώκει το πολιτικό υποκείμενο που την αναλαμβάνει, εφόσον συντρέχουν διαζευκτικά δύο πολιτικές προϋποθέσεις. Πρώτον, υπάρχει μια ηγεμονική πολιτική δύναμη, η οποία μόνη της ή σε συνεργασία με άλλες πολιτικές δυνάμεις μπορεί να σχηματίσει στην πρώτη… Read More »
Μια πραγματικά βελτιωτική -σε σχέση με την ισχύουσα συνταγματική τάξη- πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να έχει ως αφετηρία τη διάκριση ανάμεσα σε θεσμούς διακυβέρνησης και θεσμούς εγγύησης και ως στόχο τον εμπλουτισμό και την ενδυνάμωση των δεύτερων έναντι των πρώτων. Η διάκριση ανάμεσα σε θεσμούς διακυβέρνησης και θεσμούς εγγύησης είναι… Read More »
Όπως είναι γνωστό, η πρόσφατη εξαγγελία του πρωθυπουργού για συνταγματική αναθεώρηση περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για την "ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας". Οι συγκεκριμένες προτάσεις έχουν αρκετά θετικά στοιχεία αλλά η όλη προσέγγιση του θέματος είναι προδήλως προβληματική, τόσο ως προς την χρησιμοποιούμενη ορολογία, η οποία οδηγεί αναπόφευκτα σε παρανοήσεις, όσο και ως προς την ουσία,… Read More »
Το πρώτο ζήτημα που πρέπει νομίζω να συζητηθεί, εν όψει της προοπτικής για συνταγματική αναθεώρηση, είναι το ποιες διατάξεις αναθεωρούνται και ποιες όχι. Και τούτο διότι, παρά την σαφήνεια του άρθρου 110 του Συντάγματος, διατυπώνεται συχνά, από διάφορες πλευρές και με ποικίλες αφετηρίες ή/και σκοπιμότητες, η άποψη ότι υπάρχει δυνατότητα αλλαγής όχι μόνον της διαδικασίας… Read More »
Η πρόσφατη ανακοίνωση του πρωθυπουργού για την συνταγματική αναθεώρηση προβάλλεται από την κυβερνητική πλευρά σαν μείζων πολιτική κίνηση, η οποία συνδυάζει αφ'ενός μεν μια καινοτόμα πρόταση, που θέτει το γενικό περίγραμμα ριζοσπαστικών τροποποιήσεων, αφ'ετέρου δε μια πρωτόγνωρη πρωτοβουλία δημοκρατικού διαλόγου και άμεσης λαϊκής συμμετοχής, που φέρνει τον πολίτη στο επίκεντρο της συζήτησης για τα μείζονα… Read More »
Το άρθρο 32 παρ. 4 του Συντάγματος που δίνει ουσιαστικά στην αντιπολίτευση το δικαίωμα να προκαλέσει πρόωρη διάλυση της Βουλής, ματαιώνοντας την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα «ανορθόδοξου» συνταγματικού κανόνα -αφού στο κοινοβουλευτικό σύστημα δεν νοείται αντιπλειοψηφική διάλυση της Βουλής με πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης-, ο οποίος έχει ήδη κάνει πολύ μεγάλη ζημιά… Read More »
Η πρώτη εντύπωση για την εξαγγελία του πρωθυπουργού, ως προς μια νέα ρύθμιση των σχέσεων κράτους – Εκκλησίας, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί πλέον, και σε αυτό το ζήτημα, μια συμβιβαστική (και μάλλον συντηρητική…) στάση. Η παλαιά ριζοσπαστική ρητορεία περί «χωρισμού κράτους-εκκλησίας» εγκαταλείπεται (όπως είχε συμβεί παλαιότερα, με παρεμφερή επιχειρηματολογία, και από το ΠΑΣΟΚ…) και… Read More »
Η ανάληψη πρωτοβουλιών για συνταγματική αναθεώρηση βρίσκεται, όπως φαίνεται, σε τελική ευθεία. Πριν λοιπόν διατυπωθούν οι τελικές προτάσεις, ως προς τις αναθεωρητέες διατάξεις, θα ήταν νομίζω χρήσιμο οι πολιτικές δυνάμεις να σταθμίσουν, για μια ακόμη φορά, την κρίσιμη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της χώρας αλλά και τους δυσμενείς ευρωπαϊκούς και διεθνείς συσχετισμούς. Το πρώτο που… Read More »
Τις προηγούμενες μέρες είδε το φως της δημοσιότητας ένα ενδιαφέρον κείμενο-πρόταση Συντάγματος ομάδας δημόσιων προσώπων, στην οποία συμπεριλαμβάνονται σημαντικοί συνταγματολόγοι της Χώρας. Στο λιτό και περιεκτικό αυτό κείμενο περιέχονται επιλογές νέας συνταγματικής ρύθμισης για σειρά ζητημάτων που αφορούν τόσο το πεδίο της διαρρύθμισης των θεσμών της Πολιτείας και τον τρόπο λειτουργίας τους, όσο και το… Read More »