Category Archives: Συνταγματική δικονομία

Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας του νόμου ως ενδιάμεσος μεθοδολογικός τόπος της Νομικής Επιστήμης

Χάρης Δ. Χίου, Υπ. Διδ. Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

Οι επιμέρους μεθοδολογικές προσεγγίσεις που επιφυλάσσει η νομική επιστήμη για το δίκαιο, εγγράφονται στο φάσμα που αναπτύσσεται μεταξύ του ακραίου νομικού θετικισμού και του νομικού ρεαλισμού, μεταξύ της απόλυτης δέσμευσης και της απόλυτης ελευθερίας του ερμηνευτή των κανόνων δικαίου. Η περιγραφική προσέγγιση της (συνταγματικής) έννομης τάξης καταδεικνύει ότι η καταγραφή του δικαίου όπως πραγματικά είναι… Read More »

Η ανεξαρτησία ως καθοριστικό στοιχείο της έννοιας του δικαστηρίου κατ’ άρθρο 267 ΣΛΕΕ

Δήμητρα Γαμπά ΜΔΕ, Σπουδάστρια Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, Υπότροφος ΙΚΥ

Εισαγωγικά Σε μία απόφαση ισπανικού ενδιαφέροντος, που εν πρώτοις τουλάχιστον φαίνεται να αφορά αμιγώς ζητήματα οικονομικού δικαίου, συναντάμε μία ενδιαφέρουσα νομολογιακή εξέλιξη στο πεδίο της προδικαστικής παραπομπής και συγκεκριμένα στον καθορισμό της έννοιας του δικαστηρίου. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΔΕΕ, η έννοια του δικαστηρίου κράτους μέλους, το οποίο δικαιούται να υποβάλει προδικαστικό ερώτημα στο… Read More »

Το 16ο Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και ο διάλογος των δικαστών

Βαρβάρα Μπουκουβάλα, Πρωτοδίκης Δ.Δ.-Δ.Ν.

Στη μελέτη αυτή, αφού, προεισαγωγικά, προσεγγίζεται η έννοια του συνταγματικού πλουραλισμού και του διαλόγου των δικαστών, αλλά και της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου και της συνταγματικής ταυτότητας των κρατών μελών, εξετάζονται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του 16ου Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και ο διάλογος των δικαστών,… Read More »

Αρχή προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης

Νικόλαος Μαυροβουνιώτης, Αντιπλοίαρχος Πολεμικού Ναυτικού

Η αρχή της δικαιολογημένης ή προστατευόμενης εμπιστοσύνης ανήκει στις γενικές αρχές του Δημοσίου Δικαίου, με κύρια χαρακτηριστικά της αφενός ότι στοχεύει στην αποτροπή του αιφνιδιασμού των πολιτών από την επέλευση απρόσμενης ανατροπής μιας ήδη διαμορφωμένης έννομης κατάστασης, αφετέρου ότι αποσκοπεί στην κατά το δυνατόν ανάσχεση της ζημίας, που η ανατροπή αυτή πρόκειται να προκαλέσει στα… Read More »

Σκέψεις για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της λειτουργικότητας του δικαστικού μας συστήματος

Ιωάννης Συμεωνίδης, Επίτροπος της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, Καθηγητής Νομικής Α.Π.Θ.

*Παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο «Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ». Προτάσεις για ένα σύγχρονο δικαστικό σύστημα, εκδ. διαΝΕΟσις, 2019, σε εκδήλωση που έλαβε χώρα στις 29.10.2019 στο μέγαρο μουσικής Θεσσαλονίκης. —– Α. Επτά δικαστές από διαφορετικούς δικαιοδοτικούς κλάδους, με πρωτοβουλία της διανέοσις και του Μ. Πικραμένου, καταθέτουν, στο υπό παρουσίαση βιβλίο, τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις… Read More »

Η διάγνωση της αντισυνταγματικότητας διατάξεων τυπικού νόμου – ex tunc ή ex nunc? Σκέψεις με αφορμή τις πρόσφατες Ολομ. ΣτΕ 1880,1888,1889,1890 και 1891/2019

Βασίλειος Ηλ. Σταματόπουλος, Δικηγόρος

Εξ αφορμής των προσφάτων[1] αλλά και των κατά τι παλαιοτέρων[2] αποφάσεων της Ολομελείας του ΣτΕ οφείλουμε να επισημάνουμε ένα μείζον, κατά τη γνώμη μας, νομικό (ταυτοχρόνως δε και λογικό) σφάλμα στο οποίο δυστυχώς έχει υποπέσει το ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο[3] ως προς ένα ειδικό μεν, πλην όμως απολύτως καίριο και με ουσιώδεις νομικές αλλά και μείζονες… Read More »

Συμβολή στην ερμηνεία του άρθρου 9 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας

Σπύρος Δημητρίου, Δικηγόρος, ΜΔΕ

Η μελέτη αυτή αποτελεί μία αναλυτική ερμηνεία του άρθρου 9 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, που φέρει τον τίτλο «Ερμηνευτικές εγκύκλιοι και οδηγίες». Ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτή. Εντοπίζει παθογένειες του φορολογικού συστήματος, θέτει ερωτήματα και προβληματισμούς και καταλήγει σε προτάσεις. Αφορμή για τη συγγραφή της αποτέλεσε η πρακτική ενασχόληση με το πεδίο που ρυθμίζει… Read More »

Στρεβλώσεις & ελλείμματα στην προσωρινή δικαστική προστασία: Η πρόδηλη βασιμότητα του κύριου ενδίκου βοηθήματος ως λόγος αναστολής σε περιβάλλον διαρκών νομοθετικών μεταβολών

Ηλίας Κουβαράς, Πρωτοδίκης Δ.Δ., Δ.Ν.

Η προσωρινή προστασία ανέκαθεν αποτελούσε πεδίο πραγματισμού για τη δικαστική πρακτική. Ο συγγραφέας στη μελέτη αυτή προτείνει μία ελαστικότερη ερμηνεία της έννοιας της πρόδηλης βασιμότητας σε περιπτώσεις μη υφιστάμενης νομολογίας στις οποίες η χορήγηση αναστολής δεν μπορεί να θεμελιωθεί στην ύπαρξη ανεπανόρθωτης βλάβης, προκειμένου κατηγορίες διαδίκων να μην στερούνται, για καθαρά συγκυριακούς λόγους, προσωρινής δικαστικής… Read More »

Παρατηρήσεις στην ΟλΣτΕ 704/2018

Βαρβάρα Μπουκουβάλα, Πρωτοδίκης Δ.Δ., Δ.Ν.

Επέκταση των περιοριστικών ρυθμίσεων για το συμβατικό τσιγάρο στο ηλεκτρονικό τσιγάρο διά νομοθέτησης κατά παραπομπή: ο παρεμπίπτων χαρακτήρας του ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων και το δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας.Η με αριθμό 704/2018 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ είναι μία ιδιαίτερα σημαντική απόφαση, διότι με αυτή κρίθηκαν και αποσαφηνίσθηκαν σημαντικά νομικά ζητήματα που σχετίζονται με… Read More »

Παρατηρήσεις στη ΜΔεφΑθ 3002/2017

Σπύρος Βλαχόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Σε σχέση με την υποχρέωση καταβολής ποσοστού 50% (τώρα πλέον 20%) επί του οφειλόμενου κατά την πρωτόδικη απόφαση φόρου, η απόφαση επισημαίνει ότι η επίμαχη ρύθμιση του άρθρου 22 § 3 του ν. 3900/2010, εισαγόμενη ειδικώς στις ‘φορολογικές και τελωνειακές διαφορές’ προσβάλλει άμεσα το δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας [άρθρο 20 παρ. 1 Συντ], ως υπερβαίνουσα τα συνταγματικώς ανεκτά όρια.

Ο ακυρωτικός έλεγχος και οι νεώτερες εξελίξεις της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας

Κατερίνα Σακελλαροπούλου, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας

Tα σύγχρονα Συντάγματα του δυτικού κόσμου έχουν τις ρίζες τους στον Διαφωτισμό και τις δύο μεγάλες επαναστάσεις του 18ου αιώνα, την αμερικανική και την γαλλική. Ο James Madison, που θεωρείται ο πατέρας του αμερικανικού Συντάγματος, διατύπωσε την ακόλουθη άποψη: «Εάν άγγελοι κυβερνούσαν τους ανθρώπους, δεν θα μας ήταν απαραίτητοι ούτε οι εσωτερικοί ούτε οι εξωτερικοί… Read More »

Ο δικαστικός έλεγχος της συμβατότητας των νόμων με το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο ως μία αυτόνομη μορφή ελέγχου για την άρση της σύγκρουσης των κανόνων δικαίου κατά την εφαρμογή τους

Βαρβάρα Μπουκουβάλα, Πρωτοδίκης Δ.Δ.-Δ.Ν.

Στην παρούσα μελέτη περιγράφονται τα κύρια χαρακτηριστικά του ελληνικού δικαστικού ελέγχου της συμβατότητας των νόμων με το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο και τονίζονται οι κύριες διαφορές του με τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων τόσο στο πλαίσιο του ισχύοντος ελληνικού συστήματος διάχυτου ελέγχου όσο και στο πλαίσιο του συγκεντρωτικού ή ευρωπαϊκού συστήματος ελέγχου. Ο έλεγχος… Read More »

Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 86 Συντ.

Χρήστος Μυλωνόπουλος – Φίλιππος Κ. Σπυρόπουλος, Kαθητές Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Σύμφωνα με την ισχύουσα διάταξη του άρθρου 86 παρ. 1 του Συντάγματος, όπως διαμορφώθηκε με συντριπτική πλειοψηφία 268 ψήφων στην Ζ´ Αναθεωρητική Βουλή το 2001: «Μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους,… Read More »

Το μετέωρο βήμα του δικαστικού ακτιβισμού: η περίπτωση της ΣτΕ (Ολ) 2649/2017

Χαράλαμπος Κουρουνδής, Διδάκτορας Νομικής, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω

Εισαγωγικές παρατηρήσεις Κατά την περίοδο της σοβούσας οικονομικής κρίσης, η περιουσιακή κατάσταση των ασκούντων δημόσια εξουσία βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα. Η ratio των σχετικών νομοθετικών προβλέψεων εντάσσεται διαχρονικά στην εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και των δημόσιων λειτουργών[1], αλλά και της καταπολέμησης ενδεχόμενων κρουσμάτων διαφθοράς και φοροδιαφυγής. Η ισχύουσα νομοθεσία[2] ορίζει τον τρόπο,… Read More »

Ο νομοθέτης και οι αποφάσεις των δικαστηρίων περί αντισυνταγματικότητας – Ανακρίβειες και άλλα συνταγματικά παραλειπόμενα

Γεράσιμος Θεοδόσης, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Χαιδελβέργης

Α) Πρόσφατα, πολλάκις ελέχθη και εγράφη ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι το «Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο». Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι το ανώτατο (ακυρωτικό) δικαστήριο (του διοικητικού δικαστικού κλάδου), αλλά δεν είναι το «Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο». Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι ένα από τα τρία δικαστήρια της χώρας μας (Άρειος Πάγος, Συμβούλιο Επικρατείας, Ελεγκτικό Συνέδριο), … Read More »