Η ισχύουσα ρύθμιση περί συνταγματικής αναθεώρησης από δύο Βουλές, σε δύο δηλαδή φάσεις με την παρεμβολή εκλογών, δημιουργεί ένα θεμελιώδες ζήτημα που ήδη έχει αρχίσει να απασχολεί την επικαιρότητα: Σε ποιο βαθμό δεσμεύεται η δεύτερη Βουλή από την πρώτη Βουλή; Το άρθρο 110 του Συντάγματος προβλέπει σχετικά ότι με την απόφαση της πρώτης Βουλής «καθορίζονται… Read More »
Το Μουσείο Victoria and Albert του Λονδίνου φιλοξένησε πρόσφατα μια σπουδαία έκθεση με τίτλο Το μέλλον ξεκινά εδώ – 100 έργα που διαμορφώνουν τον κόσμο του αύριο. Ανάμεσα σε άλλα μείζονα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου, στα οποία η επιστήμη και η τεχνολογία καλούνται να δώσουν λύσεις, η έκθεση εστίαζε στο ερώτημα «Εξακολουθεί η Δημοκρατία να… Read More »
Το άρθρο 110 παρ. 1 εντάσσει στον σκληρό πυρήνα των μη αναθεωρούμενων στοιχείων, τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος ως Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Κατά την πρώτη περίοδο της εφαρμογής του Συντάγματος (1975-1986) κυριαρχούσε στη συζήτηση η δυνατότητα της διπλής ανάγνωσης του Συντάγματος, μιας καθαρότερα κοινοβουλευτικής και μιας εν δυνάμει ημιπροεδρικής ή μάλλον «δικεφαλικής» στην… Read More »
Η κατάθεση πρότασης των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για κίνηση της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος μεταφέρει επιτέλους στη νόμιμη κοίτη της μια παράπλευρη «διεργασία» σχετική με την αναθεώρηση που κινείται επί δυο και πλέον χρόνια εκτός των προδιαγραφών του άρθρου 110 του Συντάγματος. Η κυβέρνηση, χωρίς να έχει αρμοδιότητα και υπό τον έλεγχο επιτροπής που διόρισε… Read More »
Το Σύνταγμα έχει εξ ορισμού, από τη θέση του στην ιεραρχία των κανόνων, περιεχόμενο ελλειπτικό και λειτουργία συστατική. Δεν επαφίεται σε αυτό να εξορθολογίσει αυστηρά την πολιτική ή να διευθύνει την οικονομία ή, βέβαια, να μεταρρυθμίσει την κοινωνία, αλλά να συντάσσει τις αρχές μας, να εγγυάται τα δικαιώματά μας, να οργανώνει την άσκηση της εξουσίας… Read More »
Η κίνηση της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος, θέτει σε δοκιμασία τα δύο θεμελιώδη χαρακτηριστικά του Συντάγματος. Πρώτον, τον αυστηρό χαρακτήρα του στον οποίο θεμελιώνεται η υπεροχή του σε σχέση με την κοινή νομοθεσία. Και, δεύτερον, τη σχέση του με τον μακρύ ιστορικό χρόνο στον οποίο πρέπει να κινείται. Αυτό γίνεται μέσω των φιλελεύθερων εγγυήσεων του… Read More »
Με τη χτεσινή τοποθέτηση του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας, και εν αναμονή της στάσης και των προτάσεων του Κινήματος Αλλαγής, η δημοκρατική αντιπολίτευση φαίνεται να συγκροτεί σιγά-σιγά τον πυρήνα της λογικής με την οποία σκοπεύει να αντιμετωπίσει την πρόταση του κυβερνώντος κόμματος: της δίνεται μια πολύ καλή ευκαιρία να κάνει το Σύνταγμα και τους θεσμούς… Read More »
Οι προτάσεις του πρωθυπουργού για την συνταγματική αναθεώρηση παρέχουν επιτέλους –παρά την μεγάλη καθυστέρηση και την αδικαιολόγητα πολωτική εκφορά τους– μια βάση για να ξεκινήσει η σχετική συζήτηση. Ωστόσο, επί της ουσίας, κάθε άλλο παρά στοιχειοθετούν μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προοδευτική συνταγματική πολιτική, όντας εν πολλοίς, κατά την άποψή μου, αφ’ενός μεν αποσπασματικές και άτολμες… Read More »
Πυροτέχνημα για αφελείς ή τομή για ένα νέο ξεκίνημα; Η αναθεωρητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι και τα δύο και θα προσπαθήσω να δείξω γιατί η αντιπολίτευση δεν πρέπει να την αγνοήσει, παρά το διχαστικό κλίμα που η κυβέρνηση έντεχνα καλλιεργεί τελευταία, (Αυτά, βέβαια, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση, ότι ο αναμενόμενος κατάλογος με τις αναθεωρητέες διατάξεις… Read More »
Η πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος που κατέθεσαν οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ για να εκκινήσει η διαδικασία αναθεώρησης κατά το άρθρο 110 αυτού χαρακτηρίζεται κατά την γνώμη μου από αδυναμίες που αφορούν τόσο το περιεχόμενο των διατάξεων που προτείνεται να αναθεωρηθούν όσο και διατάξεων που δεν προτείνεται να αναθεωρηθούν αλλά κατά την γνώμη μου επιβάλλεται η… Read More »
Μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα άνω των δύο ετών εξωθεσμικής «διαβούλευσης» για μια αναθεώρηση του Συντάγματος, η συζήτηση φαίνεται να περνά σε νέα φάση με την κατάθεση στη Βουλή της πρότασης αναθεώρησης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Ως συνδετικό κρίκο των επιμέρους τροποποιήσεων, η αιτιολογική έκθεση της πρότασης επικαλείται την ανάγκη ενίσχυσης των λειτουργιών,… Read More »
To Σύνταγμα του 1975 αποδείχθηκε ένα πετυχημένο και πρωτοπόρο, για την εποχή του, Σύνταγμα. Αρκεί μόνο να αναφερθεί η καινοτομία της συνταγματικής κατοχύρωσης της προστασίας του περιβάλλοντος. Ωστόσο, υπάρχουν και συνταγματικές διατάξεις, οι οποίες αποδείχθηκαν προβληματικές στην εφαρμογή τους και πρέπει να αναθεωρηθούν. Αυτό ισχύει λ.χ. για την πρόωρη διάλυση της Βουλής λόγω μη εκλογής… Read More »
Αν θα έπρεπε με δυο λέξεις να συνοψίσει και να αποτιμήσει κανείς τη χτεσινή ομιλία του Πρωθυπουργού, με την οποία κηρύσσεται, ουσιαστικά αλλά όχι επίσημα, η έναρξη της αναθεωρητικής διαδικασίας, αυτές οι λέξεις θα ήταν, κατά τη γνώμη μου: έλλειψη συνοχής. Εσωτερικής συνοχής και σχέσης με την πολιτική και νομική πραγματικότητα, καθώς και με τις… Read More »
Η αναθεώρηση του Συντάγματος έχει ως αντικείμενο την τροποποίηση των κανόνων που αποτελούν το θεμέλιο του δημοκρατικού πολιτεύματος και στηρίζουν το κράτος δικαίου. Έτσι, καθεμιά αναθεωρητική πρωτοβουλία αξιολογείται με βάση τα αιτήματα που διαμορφώνονται κατά την λειτουργία των θεσμών και αφορούν στην αποκατάσταση, θωράκιση ή εμβάθυνση της δημοκρατίας και στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Διαβάστε… Read More »
Η συζήτηση για το περιεχόμενο της συνταγματικής αναθεώρησης έχει κατά την άποψή μου κορεσθεί, τόσο στον πολιτικό όσο και στον επιστημονικό χώρο. Εξάλλου, το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη απόψεων και προτάσεων αλλά η πολιτική αναξιοπιστία των κομμάτων και η περίσσεια διχαστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών. Είναι γνωστό, βέβαια, ότι αυτές οι δύο συγκεκριμένες πολιτικές… Read More »