Σκέψεις με αφορμή την απόφαση PSPP του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας της 5ης Μαΐου 2020. Το φάσμα της συνταγματικής απορρύθμισης στοιχειώνει, εδώ και πολύ καιρό, τον ευρωπαϊκό συνταγματισμό. Ούτε στην εθνική έννομη τάξη ούτε στις ευρωπαϊκές έννομες τάξεις υπάρχουν θεμελιώδεις κανόνες ικανοί να πλαισιώσουν την άρση των οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών συγκρούσεων με… Read More »
Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ Η απόφαση της 5ης Μαϊου του Δεύτερου Τμήματος του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας[1] δεν προήλθε από παρθενογένεση. Έχει τη ρίζα της στην παλαιότερη απόφαση για τη Συνθήκη του Μααστρίχτ του 1993[2] – δηλαδή τη Συνθήκη που ίδρυσε τη Νομισματική Ένωση -, όπου το Συνταγματικό Δικαστήριο για πρώτη φορά διεκδίκησε την αρμοδιότητα να… Read More »
Στην απόφαση-σταθμό της 5ης Μαΐου 2020 για το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο (ΓΟΣΔ) δεν αμφισβήτησε τη λεγόμενη «αρχή της υπεροχής» του δικαίου της Ένωσης, ή ακριβέστερα την «προτεραιότητα εφαρμογής» του. Η διαφορά ανάμεσα στους δύο όρους είναι σημαντική και αποτελεί κλειδί για να καταλάβουμε… Read More »
Πολλά έχουν ήδη γραφτεί και θα γραφτούν ακόμη περισσότερα για την απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου της 5ης Μαΐου 2020. Η συμβολή του Δικαστηρίου αυτού στην ανάπτυξη του συνταγματικού δικαίου είναι αναμφισβήτητη, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο είναι ένας μεγάλος συνταγματικός δάσκαλος, έστω και υπό την παρούσα σύνθεσή του που… Read More »
Το ισχυρό αίτημα για δράσεις αμοιβαιοποίησης στο επίπεδο της ΕΕ έχει αναδείξει έναν ιδιότυπο ανταγωνισμό ενωσιακών και εθνικών οργάνων με επίδικο τον προσανατολισμό για την «επόμενη μέρα» της Ένωσης. Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η πρόσφατη απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρσλρούης (ΟΣΔ) για το Πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» της ΕΚΤ της περιόδου 2015-2019. Με την απόφασή… Read More »
Απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της 5/5/2020 σχετικά το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων (ποσοτική χαλάρωση) εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (περίληψη και κείμενο στα αγγλικά). Έλεγχος ultra vires και συμβατότητας με τη συνταγματική ταυτότητα της Γερμανίας. Αρθρογραφία Λίνα Παπαδοπούλου, Η αντίληψη περί δημοκρατίας Πίσω από την απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της… Read More »
«Η απόφαση αυτή, με μία πρώτη ματιά, μπορεί να ενοχλήσει» προειδοποίησε ο Πρόεδρος του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου (ΓΟΣΔ), Αντρέας Φοσκούλε, κατά την ανακοίνωση της απόφασης της 5ης Μαΐου του ισχυρού αυτού –και με πολιτικούς όρους– οργάνου. Σε αντίθεση με ανάλογες προσφυγές στο παρελθόν κατά διαφόρων χρηματοδοτικών εργαλείων και πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για… Read More »
Στη νεωτερικότητα, ελάχιστες είναι οι δικαστικές αποφάσεις που άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας. Γνωστότερη από αυτές, η πολυσχολιασμένη Dred Scott κατά Sanford του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ουάσιγκτον, η οποία, το 1857, κρίνοντας ότι η αμερικανική ιθαγένεια δεν μπορεί να δοθεί στους μαύρους, ακόμη και όταν αυτοί απελευθερώνονται από τα δεσμά της δουλείας, ήταν η αφορμή… Read More »
Τριάντα χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου η γηραιά Ευρώπη υψώνει νέα τείχη, θεσμικά ή πραγματικά. Το Τείχος κατεδαφίστηκε από το κουράγιο των ανθρώπων που ζητούσαν ελευθερία και άνοιξαν το δρόμο για την επανένωση της Γερμανίας και την ενότητα της Ευρώπης, όπως είπε πρόσφατα ο Πρόεδρος Μακρόν. Η πτώση του Τείχους σήμανε την… Read More »
Εισαγωγή Αναφερόμενη στις πρόσφατες αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ένωσης σχετικά με τις παρεμβάσεις της ενιαίας, κατ’ουσία, εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας στην οργάνωση της πολωνικής δικαιοσύνης, η Ππρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας έκανε λόγο για την «κιβωτό των αξιών της Ευρώπης ως Ένωσης Δικαίου»[1]. Στο ίδιο πνεύμα, ο ε.τ. Αντιπρόεδρος του ως άνω Δικαστηρίου επισημαίνει… Read More »
Όταν ο κ. Μεταξάς μου ανακοίνωσε ότι θα μιλήσουμε και φέτος για το θέμα της σημερινής εκδήλωσης, η πρώτη μου αντίδραση ήταν σκεπτικιστική. Αναρωτήθηκα ποιος ήταν ο λόγος να ξανασυζητήσουμε για ένα ζήτημα για το οποίο είχαμε μιλήσει και πέρυσι. Φοβήθηκα ότι θα υπήρχε ο κίνδυνος να ξαναπούμε τα ίδια. Ωστόσο πάντα υπάρχει λόγος να… Read More »
Ι. Eισαγωγικές επισημάνσεις Οι κάτωθι αναπτύξεις συνιστούν επισημάνσεις για την Ευρώπη και την ενωσιακή ενοποιητική διαδικασία, κυρίως όμως απηχούν μια ανησυχία υπέρ της Ευρώπης. Δεν θεωρώ, συντασσόμενος με τον Häberle[1], τη μεροληψία a priori αρνητικό γνώρισμα του επιστημονικού λόγου, αρκεί αυτή να μην εξοβελίζει την κριτική θεώρηση, τη μεθοδολογική ευκρίνεια και συνέπεια, αλλά και τη… Read More »
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 14 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής “Χάρτης”) ορίζονται τα εξής: «Η ελευθερία ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με σεβασμό των δημοκρατικών αρχών καθώς και το δικαίωμα των γονέων να εξασφαλίζουν την εκπαίδευση και τη μόρφωση των τέκνων τους σύμφωνα με τις θρησκευτικές, φιλοσοφικές και παιδαγωγικές πεποιθήσεις τους γίνονται… Read More »
Η βουλησιοκρατική πρόσληψη του Συντάγματος προϋποθέτει τη συγκρότηση του λαού ως συλλογικού υποκειμένου. Η προϋποτιθέμενη πολιτική ενότητα έχει διέλθει διάφορες φάσεις εντός της συνταγματικής θεωρίας (καταγωγικές και πολιτισμικές θεωρήσεις) και, στην ωριμότερη εκδοχή της, βασίζεται στην ίδια τη βούληση ενότητας, που προβάλλεται στο κοινώς πρακτέο για όλους. Διακρίνεται η ενδοστρεφής βούληση της πολιτικής ενότητας ως… Read More »
-Η Επιστήμη του Ευρωπαϊκού Δικαίου, διαπνεόμενη από την αίσθηση μιας απατηλής αυτάρκειας, αδιάφορη προς τις αναλύσεις και τις διερωτήσεις των λοιπών ανθρωπιστικών επιστημών (Geisteswissenschaften), αλλά και προς το συστηματικό διάλογο με αυτές, είναι εκ των πραγμάτων καταδικασμένη σε μια παραλυτική στασιμότητα, με απομειωμένη την όποια της αναλυτική ευκρίνεια και μεθοδολογική συνοχή. – Βασική προσδοκώμενη συνεισφορά… Read More »